Ανάμεσα στα 4-5 πιο cool μελλοντικά σενάρια που μπορώ να φανταστώ είναι το zombie apocalypse (ναι, το ξέρω, κάτι δεν πάει πολύ καλά με ‘μένα). Τα άλλα 3 σενάρια, που αποκλείστηκαν προκειμένου να καταλήξω να κάνω αυτό το κείμενο, είναι η επίθεση από τα ρομπότ, η οικολογική καταστροφή και κάποιο πολιτικό/κοινωνικό/οικονομικό χάλι τ’ οποίο θα δημιουργήσουμε μόνοι μας. Υπάρχει περίπτωση να συμβούν και όλα αυτά μαζί, ενδεχόμενο ακόμα πιο ελκυστικό (κάτι δεν πάει καθόλου καλά με ‘μένα, το αντιλαμβάνομαι), μέχρι να γεννηθεί ο Αυτοκράτορας, να πάρει ένα καλαθάκι και να βγει να μαζέψει Marines! ΟΚ, αυτή την τελευταία αναφορά παίζει να μην την έπιασες — σε συγχωρώ, πίσω στα ζόμπια.

Zombie apocalypse

Τι είναι λοιπόν το zombie apocalypse; Χονδρικά (ναι, για να το καταλάβει και η θεία Κούλα): μια όμορφη μέρα ο γείτονας θα γίνει ανθρωποφάγο τέρας, που θα σου την πέσει με στόχο το μυαλό σου. Το πώς θα γίνει αυτό και το γιατί διαφέρουν από εξιστόρηση σε εξιστόρηση και από εποχή σε εποχή. Σήμερα (θα πιάσουμε το ιστορικό λίγο παρακάτω) η πιο mainstream ιδέα είναι ότι ένας ιός μολύνει την ανθρωπότητα και μεταφέρεται με το δάγκωμα από θύμα σε θύμα. Κάτι σαν τον βαμπιρισμό, που είναι το άλλο σημερινό πολιτιστικό φετίχ (κατάρα στο λαδέμπορα!), μόνο που αυτά τα αγόρια -και κορίτσια- δεν λάμπουν. Αν και η εικόνα για τα ζόμπι έχει αλλάξει μέσα στις δεκαετίες που φανταζόμαστε την ιστορία τους, ένα από τα πράγματα που παραμένει κοινό είναι ότι τα ζόμπι θα φαίνονται χάλια! Ίσως και να γλιτώσαμε την αλυσίδα βιβλίο-ταινία-fan-fiction-νέο-βιβλίο-νέα-ταινία όπως με το Twilight και το 50 Shades of Grey. Ίσως πάλι και όχι!
Δεν είναι τόσο πια ανάγκη να περιμένουμε... Εικονογράφηση: Zoe Cheerleader, © Anthony Ocean
Δεν είναι τόσο πια ανάγκη να περιμένουμε… Εικονογράφηση: Zoe Cheerleader, © Anthony Ocean
Κι αν είναι τόσο χάλια, γιατί αυτή η μανία με τα ζόμπι;
Λοιπόν, όσοι αναλύουν τέτοια πολιτιστικά φαινόμενα έχουν διάφορες θεωρίες, που δε θα τις πιάσω μία μία, γιατί είσαι που είσαι ένας, αναγνώστη μου, άμα το ρίξω και στις θεωρίες θα σε χάσω κι εσένα. Ίσως η πιο πειστική (για μένα τουλάχιστον) εξήγηση του φαινομένου είναι ότι η πιθανότητα να μας την πέσουν τα ζόμπια (και κυρίως, η πιθανότητα να αναγκαστούμε να τους την πέσουμε κι εμείς, για να επιβιώσουμε) είναι η απόλυτη suburban (μικροαστική ας πούμε) φαντασίωση: ποιος από μας δε θέλει μια επαναληπτική στο χέρι και αρκετούς λόγους για τινάξει στον αέρα το κεφάλι του εκτρώματος που βγάζει άναρθρες κραυγές απέναντί του; Είτε είναι το αφεντικό του, είτε είναι ο γείτονας, είτε είναι ο/η πρώην του. Για δημοσίους υπαλλήλους, πολιτικούς, την γκόμενα που δεν σου έκατσε ποτέ και τα λοιπά, και τα λοιπά, και τα λοιπά, δεν το συζητάμε καν: τους καθαρίζεις και για προληπτικούς λόγους, πριν καν μολυνθούν.

Η ιστορία τους

Σα να σε βλέπω που έχεις πάρει αυτό το σιχαμένο χιπστερ-παύλα-κουλτουριάρικο ύφος και κάτι έχεις αρχίσει να μουρμούρας για την καταπιεσμένη μας επιθετικότητα στη μετανεοτερική εποχή, την αστικοποίηση, την αλλοτρίωση και άλλα τέτοια έμορφα (δεν ξέρω πιο δύσκολες λέξεις, Φάνννη μου, όλες τις χρησιμοποίησα!). O tempora o mores, ε; Ναι, καλά!
Τα ζόμπια δεν είναι προϊόν της σύγχρονης εποχής, ούτε κατά διάνοια. Μας έρχονται από την Αφρική — και, συγκεκριμένα, από τις πρακτικές βουντού. Σύμφωνα με όσους πιστεύουν σ’ αυτή τη θρησκεία, είναι δυνατόν να ελεγχθεί το σώμα ενός πεθαμένου ή ενός ζωντανού: αυτός που κάνει τα μάγια αποκτά έναν σκλάβο, χωρίς προσωπική βούληση – βολικότατο, και ο βασικός λόγος που καμία νοικοκυρά στην περιοχή και τα γύρω χωριά δεν είχε άπλυτα ή ασιδέρωτα. Μάλιστα, η λέξη nzabi σημαίνει “Θεός”. Για περισσότερα σας στέλνω στη μαμά Wikipedia – μην το ξεφτιλίσουμε, δεν είναι η βουντού το θέμα μας.
Μαζί με τους σκλάβους (τους κανονικούς, όχι τους μαγεμένους) και τους αποικιοκράτες, τα ζόμπι μετακόμισαν στην Αϊτή κι εκεί τα βρίσκουμε πρώτη φορά και στη λογοτεχνία: το 1929 στο βιβλίο του William SeabrookThe Magic Island” αναφέρεται στο νησί, τα μάγια βουντού και τις πρακτικές των μάγων για να ελέγχουν τα σώματα νεκρών και ζωντανών. Είναι η πρώτη φορά που η λέξη zombie καταγράφεται στη λογοτεχνία.
Και ποια ήταν η πρώτη ταινία με ζόμπι; Δεν άργησε πολύ, μόλις το 1932, το White Zombie κάνει την εμφάνιση του και τρομοκρατεί! Εντάξει, μη μου φανταστείς καμιά τρελή splatter ταινία, μιλάμε για το κοινό του μεσοπολέμου. Αξίζει όμως να της ρίξεις μια ματιά, αφού είναι μικρούλα και (κυρίως!) δωρεάν. Έχει και τον Bela Lugosi, με εκείνο το βλέμμα του που στοιχειώνει, στο ρόλο του κακού puppet master!
Όλα αυτά βέβαια, τα διάβασα στη μανούλα Wikipedia που λέγαμε προηγουμένως και σου τα μεταφέρω. Προσωπικά, έχω και μια δεύτερη θεωρία κι αν θέλεις την πιστεύεις: στην Ευρώπη έχουμε παρόμοιους θρύλους, που έχουν περισσότερο να κάνουν με την κατάρα ενός ζωντανού σε κάποιον που πέθανε, ή πεθαίνει. Ένας νεκρός με “εκκρεμότητες”, που κάνει “τσα” από τον τάφο και πάει να τακτοποιήσει τις δουλειές του. Ξαναδιάβασε το δημοτικό “Του νεκρού αδερφού” και έλα να τα πούμε για την κατάσταση του Κωσταντή!

Η εξέλιξη

Εικονογράφηση: Zombie VS Baby, © Howtobeadad.com
Εικονογράφηση: Zombie VS Baby, © Howtobeadad.com
Κι όμως, κάτι τόσο πεθαμένο όσο τα ζόμπι μπορεί να εξελιχθεί. Αν πήρες μια ώρα από τη ζωή σου για να δεις έναν από τους μεγαλύτερους ηθοποιούς ταινιών τρόμου ever (όχι, δεν προσπαθώ να σε πατρονάρω, δεν καταλαβαίνω τι εννοείς!), στο White Zombie, θα πρόσεξες ίσως μερικές διαφορές από τα ζόμπι που ξέρουμε σήμερα. Για παράδειγμα, τα ζόμπι σήμερα αναπαράγονται (με τη δαγκωνιά), δεν χρειάζονται πια κάποιον να τα ελέγχει (να ‘ναι καλά ο ιός που λέγαμε πιο πάνω), είναι ταχύτερα και είναι πιο έξυπνα από ποτέ. Όμως στις 8 δεκαετίες που μας χωρίζουν από το White Zombie ο μύθος έχει αλλάξει τόσο πολύ, που είναι δύσκολο να περιγράψει κανείς τα ακριβή χαρακτηριστικά των ζωντανών νεκρών. Να ακόμη μια σημαντική διαφορά, λοιπόν.

Το αύριο

Τι σου επιφυλάσσει το zombie apocalypse, αγάπη;
Πρώτα απ’ όλα πόσο πιθανό είναι να συμβεί; Αρκετά. Ναι, δεν είναι μόνο δικός μου ευσεβής πόθος, έχω και επιστημονικά στοιχεία. Να σου πω αρχικά ότι φέτος μόλις παρά τρίχα γλιτώσαμε την επιδημία, σύμφωνα με τους Αμερικανούς. Στην εξωτική Αμερική λοιπόν, τον τελευταίο χρόνο έχουν εμφανιστεί διάφοροι κανίβαλοι, οι οποίοι τρώνε τα πρόσωπα (κυρίως) των θυμάτων τους. Αυτό που ξεκίνησε σαν “έξυπνος” (με πολλά εισαγωγικά!) δημοσιογραφικός τίτλος, για επιθέσεις “τύπου ζόμπι”, κατέληξε σε μια υστερία που εξαπλώθηκε τόσο ευρέως, ώστε αναγκάστηκαν οι αρχές να βγουν και να πούνε (επίσημα!) ότι δεν ήρθε το zombie apocalypse. Και, ΟΚ — ίσως να οφειλόταν σε “άλατα μπάνιου” ή στην γενική ψυχοπάθεια των ανθρώπων η όλη φάση, αλλά εκεί έξω, κάπου, ζει ο εκπρόσωπος ενός κρατικού οργανισμού που αναγκάστηκε να διαψεύσει δημοσίως ότι μας την πέσανε τα ζόμπια και να δηλώσει ότι ο κόσμος όπως τον ξέρουμε τελικά δεν πλησιάζει στο τέλος του.
Εκτός από αυτά τα περιστατικά, που δεν μας κάνουν για επιδημία έτσι κι αλλιώς, υπάρχουν και καταγεγραμμένες ασθένειες (οι ιοί που λέγαμε!) οι οποίες δημιουργούν κατά κάποιο τρόπο ανεγκέφαλα ανδρείκελα (όχι, δεν μιλάω για την τηλεόραση).
Ας πούμε, το τοξόπλασμα. Περίπου 50% του πληθυσμού της Γης έχει αυτόν τον επικίνδυνο συγκάτοικο (το τοξόπλασμα, λέω, που είναι παράσιτο. Μην κοιτάς τον Μήτσο) και, μάλιστα, δεν το ξέρει. Σύμφωνα με έρευνες, ένας στους δύο από εμάς (ή εγώ ή εσύ δηλαδή) έχουμε τοξόπλασμα και επομένως αυξημένες πιθανότητες να δούμε την προσωπικότητά μας να αλλάζει και να καταλήξουμε για δέσιμο. Θέλεις να ρίξουμε ένα νόμισμα; Όποιος κερδίσει, έχει τοξόπλασμα και μπόνους headshot, να προλάβουμε το κακό! Παρεμπιπτόντως, το παράσιτο που μας κάνει όλους μαριονέτες είναι και ο λόγος που τα ζόμπια του Resident Evil IV έχουν αυτό το χάλι που έχουν. Viva las plagas!
Στην πραγματικότητα, αυτό το χάλι θα το είχαμε όλοι αν μας έλειπε ένα χημικό από τον εγκέφαλο, η σερετονίνη, που μας κάνει χαρούμενους ανθρώπους (προσωπικά: όχι πολύ, αλλά έχω ακούσει φήμες για μέρη όπου ο κόσμος χαμογελάει!). Από την άλλη, υπάρχουν παθήσεις και ανωμαλίες στον τρόπο που ο εγκέφαλός μας λειτουργεί που μας φέρνουν πιο κοντά στον φονιά που κρύβουμε μέσα μας, ωστόσο ποτέ δεν ήταν μεταδοτικές. Κι ύστερα ήρθε η νόσος των τρελών αγελάδων. Τη θυμάστε αυτή; Θυμάστε τα συμπτώματά της; Ας πούμε, η δυσκολία στην ισορροπία, στον προσανατολισμό και τον έλεγχο των μυώνων (που ήταν ανάμεσα στα συμπτώματα) δε σου θυμίζουν τίποτα άλλο;
Όμως οι αγαπημένοι τρελοί επιστήμονες όλου του κόσμου ίσως δεν αφήσουν την φύση να μας μετατρέψει σε ανθρωποφάγα τέρατα, πριν προλάβουν να το κάνουν μόνοι τους. Σε γενικές γραμμές (ναι, θέλω να κάνω άλλη μια χοντροκομμένη γενίκευση!) η επιστήμη μέχρι σήμερα μπορούσε να θεραπεύσει πολλά πράγματα, αλλά όχι τη διακοπή της εγκεφαλικής δραστηριότητας. Λοιπόν, ίσως όχι για πολύ ακόμα, αφού ήδη γίνονται πειράματα σε αυτό τον τομέα. Όλα καλά με αυτό, το πρόβλημα είναι ότι η διαδικασία αυτή προκαλεί βλάβες στον εγκέφαλο και ο ασθενής χάνει σιγά σιγά όσα τον κάνουν… άνθρωπο. Με τον εξωτερικό φλοιό του εγκεφάλου κατεστραμμένο, του μένουν οι πολύ βασικές ικανότητες και κάτι πρωτόγονα ένστικτα. Πού το ξέρουμε; Λοιπόν… συμβαίνει ήδη!

Θα τη βγάλεις καθαρή;

Και τώρα που σου έκανα την καρδιά περιβόλι, είμαι έτοιμη να απαντήσω και στη σημαντικότερη ερώτηση: ναι, θα επιβιώσεις.
Πρώτ’ απ’ όλα, αν είσαι σαν κι εμένα (που μάλλον θα είσαι, για να έχεις αντέξει μέχρι εδώ), έχεις εξασκηθεί. Έχεις παίξει έστω ένα Left 4 Dead σε αυτή τη ζωή και ξέρεις τουλάχιστον τα στοιχειώδη. Όχι μανίτσα μου, το Plants Vs. Zombies δεν μετράει για προϋπηρεσία! Όμως ακόμα κι αν δεν έχεις καταφέρει να δεις ολόκληρο το Dawn of the Dead (παρεμπιπτόντως, κάνε άλλη μια προσπάθεια, αξίζει τον κόπο!) και πάλι θα επιβιώσεις. Ίσως να μην απολαύσεις εξίσου το κυνήγι, αλλά οι πιθανότητες είναι με το μέρος σου.
Σκέψου το λίγο φίλε αναγνώστη. Ξέρω ότι είναι δύσκολο, αλλά σκέψου. Πόσους φυσικούς εχθρούς έχει η ανθρωπότητα; Πολλούς. Πώς κατάφερε να επιβιώσει, με τη δύναμη ή με το μυαλό της; Καλή η δύναμη, αλλά αν π.χ. τα βάζεις με μια αρκούδα, η λογική σου είναι το μεγαλύτερό σου πλεονέκτημα. Λογική που τα ζόμπια δεν έχουν. Σκέφτεσαι ότι δε θα βρεθεί αρκούδα στις πόλεις να τα πολεμήσει; Λοιπόν, φαντάσου την πρώτη φορά που ένα ζόμπι θα προσπαθήσει να την πέσει στο νίντζα του σύγχρονου αστικού περιβάλλοντος, μια γάτα. Άουτς! Κρύψου αγαπημένε μου και άσε τη Λούσυ να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά!
Δε θα μιλήσω καν για την αποσύνθεση, αφού συνήθως η θεωρία καλύπτει με κάποιο τρόπο το ότι οι ζωντανοί νεκροί έχουν σταματήσει να αποσυντίθενται. (Αν ήθελα να μιλήσω γι’ αυτό βέβαια, θα μπορούσα να σε ενημερώσω ότι αρκεί να βρεις ασφαλές καταφύγιο για καμιά βδομάδα, διάστημα ικανό για τα σούπερ-σκουλήκια να σώσουν τον πλανήτη και την ανθρωπότητα). Αλλά υπάρχουν και οι ασθένειες. Εκτός αν κάποιος από σας μπορεί να με πείσει ότι τα ζόμπι έχουν κάποιο είδος ανοσοποιητικού συστήματος ή έστω κάποιο τρόπο να επουλώσουν τις πληγές τους.
Ειδικά αν τα ζόμπι μας σκάσουν στη Μεσόγειο (πολύ θα χαρώ!) έχουμε και το θέμα του ήλιου. Τι εννοώ; Δε θέλω να μπω σε λεπτομέρειες, γιατί έχω και γεμάτο στομάχι, αλλά πάρε μια (άψητη!) μπριζόλα και άσε τη λίγες ώρες στον ήλιο. Όταν επιστρέψεις, μην πλησιάσεις πολύ — θα σε πάρει η μπόχα! Από την άλλη, προτιμώ να φαντάζομαι ότι αν ένα ζόμπι την πέσει για ύπνο, ας πούμε στο πάρκο, και ξυπνήσει μεσημέρι με τον ήλιο ντάλα, θα έχει αφυδατωθεί τόσο, που θα ανήκει πλέον σε άλλη κατηγορία ταινιών τρόμου.
Και επειδή δε σε βλέπω να σκάει και πολύ το χειλάκι σου, παρά τις προσπάθειές μου να σε πείσω ότι δε θα πας από δάγκωμα, ψάξε, βρες και δες μια από τις ατελείωτες BC, ή D!) movies για ζόμπι! Θα μου πεις, γιατί να σου προτείνω μια κακή ταινία… Εκεί έξω, στον κόσμο του ίντερνετ, θα βρεις ατελείωτες λίστες με βιβλία ή ταινίες για τα ζόμπι, που έχουν επηρεάσει τον τρόπο που σκεφτόμαστε ή έχουν βάλει το δικό τους λιθαράκι για να χτιστεί αυτό το πολιτιστικό φαινόμενο. Όμως πόσες τσόντες τρόμου (ναι, υπάρχουν!) με το όνομα “Nudist Colony of the Dead” θα βρεις; Γι’ αυτό, δες την!