Περί τής Ουράνιας Ιεραρχίας
<I.>
<1> «Πᾶσα δόσις ἀγαθὴ καὶ πᾶν δώρημα τέλειον ἄνωθέν ἐστι καταβαῖνον ἀπὸ τοῦ πατρὸς τῶν φώτων.» Ἀλλὰ καὶ πᾶσα πατροκινήτου φωτοφανείας πρόοδος εἰς ἡμᾶς ἀγαθοδότως φοιτῶσα πάλιν ὡς ἑνοποιὸς δύναμις ἀνατατικῶς ἡμᾶς ἀναπλοῖ καὶ ἐπιστρέφει πρὸς τὴν τοῦ συναγω γοῦ πατρὸς ἑνότητα καὶ θεοποιὸν ἁπλότητα. Καὶ γὰρ «Ἐξ αὐτοῦ τὰ πάντα καὶ εἰς αὐτὸν» ὡς ὁ ἱερὸς ἔφη λόγος.
<2> Oὐκοῦν Ἰησοῦν ἐπικαλεσάμενοι, τὸ πατρικὸν φῶς, τὸ ὂν «τὸ ἀληθινόν, ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον», δι' οὗ τὴν πρὸς τὸν ἀρχίφωτον πατέρα προσαγωγὴν ἐσχήκαμεν, ἐπὶ τὰς τῶν ἱεροτάτων λογίων πατροπαραδότους ἐλλάμψεις ὡς ἐφικτὸν ἀνανεύσωμεν καὶ τὰς ὑπ' αὐτῶν συμβολικῶς ἡμῖν καὶ ἀναγωγικῶς ἐκφανθείσας τῶν οὐρανίων νοῶν ἱεραρχίας ὡς οἷοί τέ ἐσμεν ἐποπτεύσωμεν καὶ τὴν ἀρχικὴν καὶ ὑπεράρχιον τοῦ θεαρχικοῦ πατρὸς φωτοδοσίαν, ἣ τὰς τῶν ἀγγέλων ἡμῖν ἐν τυπωτικοῖς συμβόλοις ἐκφαίνει μακαριωτάτας ἱεραρχίας, ἀΰλοις καὶ ἀτρεμέσι νοὸς ὀφθαλμοῖς εἰσδεξάμενοι πάλιν ἐξ αὐτῆς ἐπὶ τὴν ἁπλῆν αὐτῆς ἀναταθῶμεν ἀκτῖνα. Καὶ γὰρ οὐδὲ αὐτὴ πώποτε τῆς οἰκείας ἑνικῆς ἑνότητος ἀπολείπεται, πρὸς ἀναγωγικὴν δὲ καὶ ἑνοποιὸν τῶν προνο ουμένων σύγκρασιν ἀγαθοπρεπῶς πληθυνομένη καὶ προϊοῦσα μένει τε ἔνδον ἑαυτῆς ἀραρότως ἐν ἀκινήτῳ ταὐτότητι μονίμως πεπηγυῖα καὶ
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Ο Κανόνας της Παλαιάς Διαθήκης -
τὰ γεγραµµένα ἐν τῷ νόµῳ Μωϋσέως καὶ τοῖς προφήταις καὶ τοῖς ψαλµοῖς (Λουκ. κδ΄ 44)
Η τριµερής διαίρεση της συλλογής των ιερών βιβλίων του ιουδαϊσµού µαρτυρείται ήδη από τον β΄ π.Χ. αιώνα στον πρόλογο της ελληνικής µετάφρασης του βιβλίου Σοφία Σειράχ, όπου αναφέρονται τρεις οµάδες έργων: “Νόµος”, “Προφήτες” και “Πάτρια Βιβλία” ή “Λοιπά Βιβλία” (στχ 8-10, 24-25). Την τριµερή διαίρεση της συλλογής (“Νόµος”, “Προφήτες”, “Ψαλµοί”) υπαινίσσεται και η Καινή ∆ιαθήκη στο Λουκ. κδ΄ 44. Παρ’ όλα αυτά, η οριστική συγκρότηση της συλλογής, ώστε να αποτελέσει έναν “κανόνα” που θα ρυθµίζει τη ζωή και την πίστη της Συναγωγής ή της Εκκλησίας ακολούθησε µια
µακροχρόνια και πολύπλοκη πορεία, η οποία δεν είναι σε όλες τις φάσεις της µε βεβαιότητα γνωστή. Η αρχαία ελληνική λέξη “κανών” δηλώνει κάθε ευθεία ράβδο που χρησιµεύει για ευθυγράµµιση, το όργανο που χρησιµοποιείται για τη χάραξη γραµµών (χάρακας) και
µεταφορικά κάθε τι που χρησιµεύει ως µέτρο, πρότυπο, κριτήριο ή µια γενική αρχή. Στην Καινή ∆ιαθήκη (Β΄ Κορ. ι΄ 13εξ. Γαλ. ς΄ 16), αλλά και την εκκλησιαστική γραµµατεία του γ΄ µ.Χ. αιώνα, ο όρος “κανών” δηλώνει την επίσηµη παράδοση, διδασκαλία, κλπ, η οποία ρυθµίζει την πίστη και τη ζωή των χριστιανών. Από τον δ΄ µ.Χ. αιώνα ο ίδιος όρος χρησιµοποιείται και για τη δήλωση της Βίβλου, ως µέτρου και κριτηρίου της χριστιανικής πίστης και ζωής. Αργότερα η λέξη “κανών” πήρε τη σηµασία της συλλογής, του καταλόγου των βιβλίων της Αγίας Γραφής.
Οι απαρχές του κανόνα
Αν και αρκετά βιβλία της αρχαίας Βίβλου αποτελούν προϊόν συλλογής κειµένων, όπως π.χ. το βιβλίο Ψαλµοί που συνιστά µια συλλογή ύµνων, προσευχών και άλλων ποιηµάτων, οι απαρχές της συγκρότησης του “κανόνα” θα πρέπει να τοποθετηθούν στον ε΄ π.Χ. αιώνα. Πρόκειται για την εποχή κατά την οποία ο ευρισκόµενος υπό περσική κυριαρχία ιουδαϊσµός της Παλαιστίνης επιχειρεί υπό την καθοδήγηση του γραµµατέα Έσδρα να ανασυγκροτηθεί µε βάση τις επιταγές της προγονικής του παράδοσης. Οι πρώτες σχετικές πληροφορίες περιέχονται στην ίδια τη Βίβλο. Από την πληροφορία του Νεεµίας η΄ 1εξ / Β΄ Έσδρας ιη΄ 1εξ, σύµφωνα µε την οποία ο Έσδρας διαβάζει σε πάνδηµη συγκέντρωση «το βιβλίο του Νόµου του Μωυσή, που ο Κύριος πρόσταξε στον Ισραήλ», προκύπτει ότι κατά τα µέσα του ε΄ π.Χ. αιώνα συγκροτείται, προφανώς µε ευθύνη του ίδιου του Έσδρα, το πρώτο µέρος της συλλογής των βιβλικών έργων, ο Νόµος (= Πεντάτευχος).
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Ο Κανόνας τής Παλαιάς Διαθήκης - Β
Στα τέλη του ις΄ αιώνα ο πατριάρχης Αλεξανδρείας Μελέτιος Πηγάς στέλνει στην Πολωνία τον επιφανή θεολόγο και κληρικό Κύριλλο Λούκαρη από την Κρήτη, ανταποκρινόµενος στο αίτηµα των εκεί ορθοδόξων να τους βοηθήσει στον αγώνα τους κατά της δράσης των Ιησουιτών που οδήγησε στη δηµιουργία της πρώτης ουνιτικής Εκκλησίας (Σύνοδος της Βρέστης 1596)41. Στον αγώνα του ο Κύριλλος Λούκαρης αναζήτησε στηρίγµατα στις προτεσταντικές κοινότητες της Πολωνίας. Ο ίδιος αργότερα, ως πατριάρχης Αλεξανδρείας (1602-1622), έστειλε τον Μητροφάνη Κριτόπουλο (ο οποίος και τον διαδέχτηκε στο θρόνο της Αλεξανδρείας) στην Αγγλία, στη Γερµανία και στην Ελβετία για να µελετήσει κυρίως την προτεσταντική θεολογία και τα προτεσταντικά εκκλησιαστικά πράγµατα. Η προτεσταντική επίδραση στη θεολογία του Μητροφάνη Κριτόπουλου είναι εµφανής στην Οµολογία Πίστεως42, την οποία έγραψε το 1625 και µε την οποία επιχειρεί να διαφωτίσει τους προτεστάντες σχετικά µε το περιεχόµενο της ορθόδοξης πίστης και κυρίως να τους προσεταιριστεί στον αγώνα του κατά των ρωµαιοκαθολικών. Στο θέµα του κανόνα της Παλαιάς ∆ιαθήκης ο Μητροφάνης διατυπώνει, στηριζόµενος στην απόφαση της Συνόδου της Λαοδικείας και στις σχετικές θέσεις των Γρηγορίου Θεολόγου, Αµφιλοχίου Ικονίου και Ιωάννη ∆αµασκηνού, την άποψη ότι τα εκτός του στενού κανόνα βιβλία ουδέποτε τα θεώρησε η Εκ- κλησία του Χριστού ως κανονικά και αυθεντικά και γι’ αυτό οι ορθόδοξοι δεν στηρίζουν σε αυτά τα δόγµατά τους. Παρ’ όλα αυτά, δεν θεωρεί ότι τα επιπλέον βιβλία πρέπει να απορρίπτονται γιατί έχουν ψυχοφελές και αξιόλογο περιεχόµενο.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Διάσπαση τής ενότητας στήν Θεολογία
Στίς ημέρες μας γίνεται ευρύτατος λόγος γιά τήν λεγόμενη «μεταπατερική θεολογία». Οποιονδήποτε ορισμό καί άν δώση κανείς σέ αυτό τό φαινόμενο, ένα είναι βέβαιο, ότι πρόκειται γιά μιά «θεολογία» πού αλλοιώνει τήν εκκλησιαστική ορθόδοξη θεολογία καί τήν συνδέει μέ τήν λεγομένη «επιστημονική» θεολογία, η οποία σέ πολλά σημεία αποδομεί όλες τίς βασικές αρχές τής θεολογίας τής Εκκλησίας.
Πολλοί θεολόγοι, χρησιμοποιώντας τήν λογικοκρατία, τόν στοχασμό καί τήν βιβλική μέθοδο ερεύνης πού αναπτύχθηκε στόν προτεσταντικό χώρο, προσπαθούν νά ερμηνεύσουν τά προφητικά, αποστολικά καί πατερικά κείμενα σέ μιά άλλη κατεύθυνση από αυτήν πού έχει δώσει η ορθόδοξη θεολογία. Στό μικρό αυτό σχόλιο θά περιορίσω τόν λόγο σέ μιά πτυχή αυτής τής ερμηνείας.
Ο γνωστός σέ όλους τούς συγχρόνους θεολόγους καθηγητής Σάββας Αγουρίδης, τόν οποίο είχα καθηγητή στήν ερμηνεία τής Καινής Διαθήκης, στήν Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης, κάνει λόγο γιά στίς «απόπειρες εντός τού βιβλικού επιστημονικού χώρου πρός τήν κατεύθυνση τής διασπάσεως τής συνέχειας τής ενότητας τού βιβλικού μηνύματος πρός τήν Εκκλησιαστική Παράδοση».
Τί σημαίνει αυτό στήν πραγματικότητα;
Οι Προτεστάντες βιβλικοί επιστήμονες, τούς οποίους μερικοί βιβλικοί ορθόδοξοι θεολόγοι θαυμάζουν καί τούς αντιπαραθέτουν πρός τούς Πατέρες τής Εκκλησίας, τούς οποίους δέν θεωρούν επιστήμονες, υποστηρίζουν τήν άποψη ότι υπάρχει διάσπαση στήν διδασκαλία μεταξύ τών Προφητών, τών Αποστόλων καί τών Πατέρων. Μέσα σέ αυτήν τήν προοπτική ομιλούν γιά τό ότι οι Προφήτες τής Παλαιάς Διαθήκης άκουγαν γιά τόν Θεό, ενώ οι Απόστολοι είδαν τόν Θεό διακρίνουν μεταξύ τών Προφητών πρό τής βαβυλωνιακής αιχμαλωσίας καί Προφητών μετά τήν βαβυλωνιακή αιχμαλωσία γράφουν γιά πρωτοκανονικά καί δευτεροκανονικά βιβλία στήν Παλαιά Διαθήκη, γιά Πρωτο-Ησαΐα, Δευτερο-Ησαΐα καί Τριτο-Ησαΐα, γιά διαφορά μεταξύ Χριστού τής ιστορίας καί Χριστού τής πίστεως, γιά ιδιαίτερες «σχολές» μεταξύ Ευαγγελιστού Ματθαίου, Ευαγγελιστού Ιωάννου καί Αποστόλου Παύλου, γιά αλλοίωση τής αρχικής εκκλησιολογίας τής Πρώτης Εκκλησίας από τούς μεταγενέστερους Πατέρες καί πολλά άλλα.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Παλαιά Διαθήκη και αρχαιολάτρες
Πρόλογος
Οξύ πρόβλημα των ημερών μας αποτελεί η υποτίμηση και η συνακόλουθη πολεμική των -γραφικών κατά τ' αλλά- Ολυμπιστών / Ελλαδιστών, έναντι της Παλαιάς Διαθήκης.
Αποφασίσαμε -έπειτα από ευλογία και πάλι- του Σεβασμιωτάτου ποιμενάρχου μας, Σισανίου και Σιατίστης κ.κ. Αντωνίου, ν' ασχοληθούμε διεξοδικά και σύντομα -όσον εγχωρεί- με το θέμα, το όποιο εν πρώτοις εισηγηθήκαμε σε Ιερατικές συνάξεις της Μητροπόλεως μας.
Με οδηγό τους Πατέρες και την Αγία Γραφή κυρίως, αλλά και με αναφορές - παραπομπές στους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, όπως και σε συγχρόνους, καταδεικνύεται το άτοπο και έωλο των θέσεων των αρχαιόπληκτων συμπατριωτών μας - και μη.
Τραγική αντίθεση εκείνοι οι «προ Χριστού χριστιανοί» από τους προγόνους μας, οι όποιοι ασυζητητί απέρριπταν το δωδεκάθεο, με τους «μετά Χριστόν ειδωλοπλήκτους» νεοέλληνες!
Άλλο πράγμα ο σεβασμός στο Ολυμπιακό πνεύμα της ευγενούς άμιλλας με το όποιο ουδείς κατά Χριστόν βίων διαφωνεί και άλλο ο άκριτος εναγκαλισμός και συναγελασμός με τα δαιμόνια του δωδεκαθέου, με ένα Αρχαίο Πνεύμα αθάνατο (και ά-πρόσωπο), και η ειδωλοποίηση του σώματος με στόχο βραβεία φθαρτά, σκοπός για τον όποιο αγιάζονται τα αναβολικά και οι χρηματικές εξαγορές. Υψηλή όντως πνευματική κατάσταση!
Χρειάζεται λοιπόν προσοχή και από εμάς τους εκκλησιαστικούς, μήπως χωρίς
διάκριση, τη «μείζονα πασών των αρετών», αναμείξουμε ποτήριο Χριστού με ποτήριο δαιμονίων. Μήπως απωθήσουμε στο βάθος της καρδίας μας, του έσω ανθρώπου, αυτό το «ανακάτεμα», ωραιοποιώντας το πίσω από «εθελοντισμούς» και εκζητήσεις της διαφήμισης μας στα ΜΜΕ. Μήπως φθάσουμε (αν δεν είμαστε) σε πνευματικό επίπεδο κατώτερο απ' αυτό των κατηχουμένων της πρώτης εκκλησίας. Και μήπως στο τέλος γίνουμε δέσμιοι της δημόσιας εικόνας μας και απελεύθεροι Χριστού.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Α - Υποτίμηση της Παλαιάς Διαθήκης
Μέσα στην πλούσια ελληνορθόδοξη παράδοση μας, πνέει ούριος ο άνεμος της καταλλαγής δυο εκ πρώτης όψεως αγεφύρωτων κόσμων: του Ελληνισμού και του Χριστιανισμού. Έπρεπε εν πρώτοις, ο Ελληνισμός να αποβάλει το παγανιστικό του περιεχόμενο και απαλλαγμένος από την πλάνη της ειδωλολατρίας, να διακονήσει το Χριστό.
Βέβαια η Νέα Τάξη Πραγμάτων, η Νέα Εποχή, το νεοειδωλολατρικό περιεχόμενο της οποίας εκφράζεται και μέσα από το κίνημα του Ολυμπισμού - Ελλαδισμού, διατυμπανίζει ευθέως και ευρέως τη διάζευξη Ελληνισμού / Χριστιανισμού. Περιορίζονται τάχα στην Παλαιά Διαθήκη, αλλά η αμφισβήτηση τους εμμέσως στρέφεται και κατά της Καινής. Η Νέα Τάξη επαγγέλλεται μεν την ενοθρησκεία, μια δηλ. θρησκεία για όλους, ενισχύει ταυτόχρονα όμως την αναβίωση αρχαίων παγανιστικών λατρειών, οπού γης.
Από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια, εμφανίστηκαν οι υποτιμητές της Παλαιάς Διαθήκης. Ο άγιος Χρυσόστομος αναφέρει για βλασφημίες εναντίον της από αιρετικούς1. Παλαιές αιρέσεις με πλατωνική επίδραση επίσης, την πολέμησαν με πάθος, όπως π.χ. οι Γνωστικοί και ιδίως ο Μαρκίων. Ο Ιουλιανός ο Παραβάτης ή ο Πληθών ο Γεμιστός- σε άλλη εποχή ο καθένας- την απέρριπταν υβρίζοντας την. Προτεστάντες θεολόγοι ακόμη, όπως π.χ. ο Von Harnack (1851-1930).
Ο Χίτλερ το 1933, πολεμώντας τον Ιουδαϊσμό, πολέμησε και την Παλαιά Διαθήκη. Οι οπαδοί του «Deutsche Christen» (:Γερμανοί χριστιανοί), την απέρριπταν με φανατισμό2. Κατά κανόνα η απόρριψη της Παλαιάς Διαθήκης συνδέεται με πλατωνικό δυαλισμό (: αντίθεση σώματος - ψυχής, κάλου - κάκου), θρησκευτικό συγκρητισμό (μίξη δηλ. χριστιανικών, αρχαιοελληνικών, βαβυλωνιακών, ιρανικών, αιγυπτιακών κ.λ.π. στοιχείων) και αντιιουδαϊσμό δηλ. ρατσισμό πού μπορεί να καταλήξει και σε φασισμό - ολοκληρωτισμό.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Β - Προφητείες, προτυπώσεις, προρρήσεις, συμβολισμοί και αλληγορίες
Β. Προφητείες, προτυπώσεις, προρρήσεις, συμβολισμοί και Αλληγορίες
για τον Ιησού Χριστό στην Παλαιά Διαθήκη και τους αρχαίους Έλληνες *
* Απόσπασμα εισηγήσεως με θέμα «Παλαιά Διαθήκη και δωδεκαθεϊστές» στις ιερατικές συνάξεις Μαρτίου -Μαΐου 2004 της Ί. Μητρ. Σισανίου και Σιατίστης. Προφητείες και προρρήσεις για την έλευση του Μεσσία, δε βρίσκουμε μόνο στην Παλαιά Διαθήκη αλλά και σ' άλλα θρησκεύματα όπως ο Βουδδισμός και ο Κομφουκιανισμός.
***
Επίσης στην αρχαία ελληνική ειδωλολατρική θεολογία, παρ' όλη τη δραματική ανεπάρκεια της, την οποία είχαν αντιληφθεί οι μεγάλοι έλληνες φιλόσοφοι και τραγικοί, ανευρίσκουμε προρρήσεις για τον ερχομό του Σωτήρος.
Από την εποχή των 89 Ορφικών ύμνων οι οποίοι έφθασαν σ' εμάς, με γλωσσική μορφή του 6ου π.Χ. αι., αν και πολλοί θεωρούν την καταγραφή τους μεταγενέστερη, ίσως του 2ου μ. Χ. αι., ενώ η ιστορικοφιλολογική ερευνά τοποθετεί την αρχική τους σύνθεση στον 14ο π.Χ. (!) αϊ.34, μέχρι την εποχή του Πλάτωνα, διακρίνουμε την απογοήτευση των προγόνων μας από τα δαιμόνια του δωδεκαθέου και ταυτόχρονα τη σφοδρή αναμονή και προαναγγελία κάποιες φορές, Εκείνου πού έρχεται.
Στους Ορφικούς ύμνους συναντούμε αιτήσεις για αγαθά, όπως ούριον άνεμον, βροχές, πλούτο, υγεία, χορτασμό, εισοδήματα κλπ. Κυρίως όμως, το ακρότατο της ευτυχίας, αποτελεί το να φθάνουν οι άνθρωποι στα γηρατειά" «γέρας εσθλόν εν ανθρώποισιν το γήρας». Τα γηρατειά αποτελούν δώρο των θεών στους ανθρώπους, οι οποίοι και το εκζητούν με θερμές ικεσίες προς αυτούς.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Γ - Η γλώσσα της Παλαιάς Διαθήκης
Το θέμα είναι αρκετά πολύπλοκο και δυσεξερεύνητο σε κάποιες του όψεις. Συνοπτικά μπορούμε να αναφέρουμε τα εξής:
Η εβραϊκή δεν είναι ή αρχική γλώσσα των εβραίων. Ομιλούσαν την αραμαϊκή και μετά τη μετανάστευση τους με τον Αβραάμ στην Παλαιστίνη, την δανείστηκαν από τους Χαναναίους κι εκείνοι την είχαν δανειστεί από τους αρχαιότατους κατοίκους της Παλαιστίνης, τους Ρεφαείμ (Δευτ.2,11 -20) ,44
Η εξέλιξη της εβραϊκής και οι αλλοιώσεις της στο πέρασμα του χρόνου είναι έντονες. Πριν από την εποχή του Μωυσέως όμως (13οςπ.Χαί.), είχε ήδη αποκτήσει ενότητα μορφής, φιλολογικό υφός. Αυτό συνάγεται από το κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης. Τεμάχια κάποιων βιβλίων της έχουν γραφτεί πρωτοτύπως στη βιβλική αραμαϊκή πού κι αυτή είναι σημιτική γλώσσα όπως ή εβραϊκή. Στη «Σοφία Σολομώντος» και στα Β'-Γ' «Μακκαβαίων» (εκ των δευτεροκανονικών) έχουμε γλώσσα πρωτοτύπου την ελληνική, η οποία βεβαίως έχει σημιτική χροιά και κάποιους εβραϊσμούς στη σύνταξη. Στα υπόλοιπα δευτεροκανονικά, ελληνικές μεταφράσεις έχουν αντικαταστήσει το πρωτότυπο, οπού αυτό χάθηκε.
Η εβραϊκή γλώσσα πέρασε από την παλαιοεβραϊκή γραφή (11ος - 9ος π.Χ αϊ.) κατ' επίδρασιν της αραμαϊκής - η οποία στο τέλος την εκτόπισε - στην τετράγωνη γραφή (2ος π.Χ αι.). Στους χρόνους του Χριστού, η Παλαιά Διαθήκη ήταν γραμμένη στην τετράγωνη, άστικτη, αφωνηέντιστη εβραϊκή γραφή, με 22 σύμφωνα. Συμφωνική γραφή ήταν και η παλαιοεβραϊκή. Δυσκολίες και δυσχέρειες προέρχονταν από την έλλειψη φωνηέντων (π.χ ΚΠΣ θα μπορούσε να σημαίνει κάπως, κόπος, κήπος, κάποιος, κοπές η κοπής και ΛΓΣ θα μπορούσε να σημαίνει λογάς, λίγος, λαγός, λίγης, λόγος, λίγες, λογής), από τη σύγχυση ομοήχων συμφώνων, από τις - συνηθισμένες -συντμήσεις της κ.λ.π. Πολλά από τα ευρήματα του Κουμράν (1947) είναι γραμμένα στην τετράγωνη εβραϊκή, λιγότερα στην παλαιοεβραϊκή κι ελάχιστα στην αραμαϊκή, φοινικική, ελληνική, λατινική, συροπαλαιστινή, αραβική, κ.λ.π. Ανάγονται δε τα περισσότερα, μεταξύ 2ου π.Χ και 1ου μ.Χ αι.45, και εξ αυτών παλαιότερο εβραϊκό χειρόγραφο, το βιβλίο του Ησαΐα (1ος π.Χ αι.).
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Δ - Νεοειδωλολατρία ή Νεοπαγανισμός - Δωδεκαθεϊσμός - Ολυμπισμός
Επίμετρο
Ειδωλολατρία θα ονομάσουμε «κάθε είδος λατρείας, το οποίο αντί να αποδίδεται στο Δημιουργό των όλων Θεό, αποδίδεται στα κτίσματα».1 Αν πρόκειται για άψυχα μιλάμε για φετιχισμό, αν είναι έμψυχα, έχουμε τοτεμισμό.
Το πέρασμα από την παχυλή ειδωλολατρία της πρώιμης αρχαιότητας, στην ανθρωπομορφική ειδωλολατρία και κατόπιν στις ιδεατές παραστάσεις για το Θεό, γίνεται σταδιακά, ενώ ταυτόχρονα πολύς λαός επηρεάζεται από ειδωλολατρικές δεισιδαιμονίες [Ιερά φίδια, μετεωρόλιθοι (βαιτύλοι λίθοι), Ιερά ζώα, βουνά, ποτάμια κ.α.].
Τον 6ο π.Χ αι. ο Ξενοφάνης ο Κολοφώνιος άπομυθοποιει τα ειδωλολατρικά πιστεύω της εποχής του λέγοντας: «Εις Θεός, εν τε θεοίσι και ανθρώποισι μέγιστος ούτε δέμας θνητοίς ην όμοιος ουδέ νόημα». Ακολουθούν στην ίδια γραμμή περίπου ο Ηράκλειτος, οι σοφιστές, ο τραγικός Ευριπίδης, ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης.
Την εποχή αυτή, απόλυτο ειδωλολατρικό σκοτάδι χαρακτηρίζει τους Αιγυπτίους, Βαβυλώνιους, Πέρσες, Σκύθες, Έτρούσκους, Κέλτες κ.α.
Στούς ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους, το δωδεκάθεο παρακμάζει και εμφανίζονται στην Ελλάδα οι μυστηριακές ειδωλολατρικές θρησκείες της ανατολής καθώς και πολλά μυστήρια.
Οι άνθρωποι μυούνται στα μυστήρια για να εξασφαλίσουν τη ζωή μετά θάνατον.
Η λατρεία ζώντων ανθρώπων επανεμφανίζεται.
Στο προσκήνιο έρχεται ο Χριστιανισμός, ο οποίος διαδίδεται δυναμικά σε ολόκληρη τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, παρ' όλες τις έντονες αντιδράσεις των ειδωλολατρών. Η ειδωλολατρία αμύνεται στη συνάντηση της με το Χριστιανισμό, φορώντας μανδύα φιλοσοφικό: γίνεται νεοπλατωνισμός, ο οποίος αποτελεί και τη βάση της νεοειδωλολατρίας.
Χριστιανικά, γνωστικά, μανιχαϊστικά, μαγικά, Ινδουιστικά, αρχαιοελληνικά, και ιουδαϊκά στοιχεία, συνθέτουν τον νεοπλατωνισμό. Οι αρχαίοι μύθοι ερμηνεύονται Αλληγορικά, Θεός δε και κόσμος ταυτίζονται (πανθεϊσμός).
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Οι Πατέρες της Εκκλησίας και η Παλαιά Διαθήκη
Η περίφημη φράση του αγ. Αυγουστίνου μπορεί να θεωρηθεί σαν τυπική για τη στάση όλων των Πατέρων απέναντι στην Παλαιά Διαθήκη. Νονum Τestamentum in Vetere latet. Vetus Testamentum in Novo ratet. (Η Καινή Διαθήκη κρύπτεται στην Παλαιά. Η Παλαιά Διαθήκη φανερώνεται στην Καινή). Η Καινή Διαθήκη είναι η εκπλήρωση και ολοκλήρωση της Παλαιάς. Ο Ιησούς Χριστός είναι ο Μεσσίας για τον οποίον μίλησαν οι Προφήτες. Στο πρόσωπό του όλες οι επαγγελίες και οι προσδοκίες εκπληρώθηκαν. Ο Νόμος και το Ευαγγέλιο πάνε μαζί. Και κανείς δεν μπορεί να ισχυρισθεί ότι είναι αληθινός οπαδός του Μωυσέως παρά μόνο αν πιστεύσει ότι ο Ιησούς είναι ο Κύριος. Εκείνος που δεν αναγνωρίζει στο πρόσωπο του Χριστού τον Μεσσία, «τον Χριστόν του Κυρίου», προδίδει μ’ αυτό την ίδια την Παλαιά Διαθήκη. Μόνο η Εκκλησία του Χριστού κρατά τώρα το σωστό κλειδί για το άνοιγμα των Γραφών, το αληθινό κλειδί για την κατανόηση των αρχαίων προφητειών. Γιατί όλες αυτές οι προφητείες εκπληρώθηκαν στο πρόσωπο του Χριστού.
Ο αγ. Ιουστίνος απορρίπτει τον ισχυρισμό ότι η Παλαιά Διαθήκη είναι ένας κρίκος που συνδέει μαζί την Εκκλησία και τη Συναγωγή. Γι’ αυτόν το εντελώς αντίθετο είναι αληθινό. Όλοι οι ισχυρισμοί των Ιουδαίων πρέπει ρητά να απορριφθούν. Η Παλαιά Διαθήκη δεν ανήκει πλέον στους Ιουδαίους. Ανήκει μόνο στους Χριστιανούς. Και η Εκκλησία του Χριστού επομένως είναι ο μόνος αληθινός Ισραήλ του Θεού. Ο Ισραήλ των παλαιών χρόνων δεν ήταν παρά μια ανανάπτυκτη Εκκλησία. Η ίδια η λέξη «Γραφές» στη χρήση της από τους πρώτους Χριστιανούς σήμαινε πρώτα απ’ όλα ακριβώς την Παλαιά Διαθήκη και προφανώς μ’ αυτήν την έννοια αυτή η λέξη χρησιμοποιείται στο Σύμβολο της Πίστεως: «κατά τας Γραφάς», δηλ. κατά τις προφητείες και τις προσδοκίες της Παλαιάς Διαθήκης.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Οι προσευχές των Αγίων
Ἐὰν ἀνοίξουμε τὴν ἁγία Γραφή, θὰ δοῦμε, ὅτι γενικὰ ἡ προσευχὴ τῶν ἁγίων ἔχει τεράστια δύναμη. Ἔτσι προσεύχεται ὁ Μωϋσῆς μὲ ὑψωμένα τὰ χέρια του καὶ νικοῦν οἱ Ἰσραηλῖτες τοὺς Ἀμαληκίτες(Ἔξοδ.17,8-13).Ἀργότερα, ὅταν διψοῦσαν καὶ γόγγυζαν οἱ Ἰσραηλῖτες, προσευχήθηκε ὁ Μωϋσῆς καὶ εἶπε' «Τί νὰ κάνω Θεέ μου μ’ αὐτὸ τὸν ἀπειθῆ λαὸ κοντεύουν νὰ μὲ λιθοβολήσουν»; Καὶ ὁ Θεὸς τοῦ ἀπάντησε' «Κτύπησε τὴν πέτρα μὲ τὸ ραβδί σου καὶ θὰ τρέξει νερό»(Ἔξοδ.17,6). Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε. Ἀργότερα μὲ τὴν προσευχὴ τοῦ Μωϋσῆ πάλι οἱ Ἰσραηλῖτες σώθηκαν ἀπὸ τὰ δηλητηριώδη φίδια ποὺ γέμισε ἡ ἔρημος. Διότι ὁ Μωϋσῆς, κατὰ ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ, ἔκανε ἕνα χάλκινο φίδι καὶ τὸ ὕψωσε σ’ ἕνα κοντάρι κι ὅποιος Ἰσραηλίτης τὸ ἔβλεπε σῳζόταν. Προσευχήθηκε ὁ Ἠλίας καὶ ἀνέστησε τὸν υἱὸ τῆς χήρας στὰ Σαρεπτὰ τῆς Σιδωνίας(Γ΄ Βασιλ.3,20-27). Προσευχήθηκε καὶ ὁ Ἐλισαῖος καὶ ἀνέστησε καὶ ἐκεῖνος ἕνα νέο( Δ΄ Βασιλ.4,33). Τὸ ἴδιο καὶ ὁ Πέτρος καὶ ἀνέστησε τὴν Ταβιθὰ (Πράξ. 9,40).
Ἐὰν λοιπόν, οἱ ἅγιοι ζῶντες ἔχουν τόση δύναμη μὲ τὶς προσευχές τους, πολὺ περισσότερο ἔχουν ὅταν εὑρεθοῦν εἰς τὸν οὐρανό. Ἐκεῖ εἶναι ἐντελῶς ἀπερίσπαστοι ἀπὸ μέριμνες καὶ προβλήματα' ἐκεῖ εἶναι ἐντελῶς ἀπαλλαγμένοι ἀπὸ τὴν ἁμαρτία' ἐκεῖ κύριο ἔργο ἔχουν τὴν προσευχή. Ὅπως λέγει τὸ βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως' «διὰ τοῦτο εἰσὶν ἐνώπιον τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ καὶ λατρεύουσιν αὐτῶ ἡμέρας καὶ νυκτὸς ἐν τῷ ναῷ αὐτοῦ». Ἡ λατρεία καὶ ἡ ὑμνολογία τῶν ἁγίων πρὸς τὸν Θεὸν εἶναι ἀέναος, συνεχής, ἀκατάπαυστος. Καὶ ὅπως στοὺς ἐπιγείους ναοὺς μνημονεύουμε καὶ προσευχόμαστε ὑπὲρ τῶν κεκοιμημένων, ἔτσι καὶ στὸν ἐπουράνιο ναὸ προσεύχονται οἱ ἅγιοι γιὰ μᾶς.
Γι’ αὐτὸ λοιπὸν ἐπικαλούμεθα τὶς προσευχὲς καὶ τῶν ζώντων καὶ τῶν κεκοιμημένων ἁγίων. Αὐτὸ μάλιστα τὸ συνιστᾷ καὶ ὁ Θεὸς ὁ ἴδιος. Στὸν Ἀβιμέλεχ, ἕνα βασιλιὰ τῆς Αἰγύπτου ποὺ εἶχε ὑποπέσει σ’ ἕνα σοβαρὸ παράπτωμα, ὁ Θεὸς τοῦ εἶπε νὰ προσφύγει στὸν Ἀβραάμ, ποὺ ἦταν τότε στὴν Αἴγυπτο, καὶ νὰ ζητήσει τὴν προσευχή του. «Προφήτης ἐστι καὶ προσεύξεται περί σου καὶ ζήσει»Γέν.20,7).
Νὰ λοιπὸν ποὺ καὶ ὁ Θεὸς συνιστᾷ τὴν προσφυγὴ στὶς προσευχὲς τῶν ἁγίων καὶ ὅτι πράγματι οἱ προσευχὲς αὐτὲς ἔχουν φοβερὴ δύναμη' ἃς τὸ προσέξουν αὐτὸ οἱ προτεστάντες οἱ ὁποῖοι φρονοῦν τὰ ἀντίθετα.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Αντιμετώποι με την κατάθλιψιν
Ἡ κατάθλιψη εἶναι μιά πάθηση, πού ταλαιπωρεῖ πολλούς ἀνθρώπους στήν ἐποχή μας. Ἀνθρώπους πού εἴτε πάσχουν οἱ ἴδιοι ἀπό κατάθλιψη, εἴτε ἔχουν νά ἀντιμετωπίσουν τήν κατάθλιψη κάποιου ἀγαπημένου τους προσώπου, πού ἐπίμονα ἀρνεῖται ἤ ἀδυνατεῖ νά κάνει κάτι, προκειμένου νά βοηθήσει τόν ἑαυτό του.
Ἄλλοι ζητοῦν τή βοήθεια κάποιου εἰδικοῦ τῆς ψυχικῆς ὑγείας, καί καταφεύγουν εἴτε σέ θεραπεία μέ ἀντικαταθλιπτικά φάρμακα, εἴτε σέ ψυχοθεραπεία, εἴτε σέ συνδυασμό τῶν δύο.
Ἡ θεραπεία μέ φάρμακα τίς πιό πολλές φορές βοηθάει στήν ἀντιμετώπιση τῶν συμπτωμάτων τῆς κατάθλιψης, τουλάχιστον προσωρινά, καί εἰδικά, ὅταν πρόκειται γιά σοβαρό καταθλιπτικό ἐπεισόδιο, εἶναι συχνά ἀπαραίτητη προκειμένου νά ἀποφύγει κανείς μοιραῖες αὐτοκαταστροφικές πράξεις.
Ἀπό τίς διάφορες ὑπάρχουσες μορφές ψυχοθεραπείας οἱ σύγχρονες ἔρευνες δείχνουν ὅτι ἡ γνωσιακή θεραπεία ἐπιφέρει καλύτερα ἀποτελέσματα, καί σέ σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, γι’ αὐτό θά περιοριστῶ ἐδῶ ν’ ἀναφερθῶ μόνο σ’ αὐτήν.
Ἡ γνωσιακή θεραπεία βασίζεται στή θεωρία ὅτι τό ἄγχος μας ἤ ἡ κατάθλιψή μας ὀφείλονται σέ λανθασμένες, ἀρνητικές ἀντιλήψεις σχετικά μέ τόν ἑαυτό μας, τό περιβάλλον μας καί τό μέλλον μας, οἱ ὁποῖες ἐπηρεάζουν καί τή συναισθηματική μας κατάσταση (Κλεφτάρας, 1998). Ὁποιοδήποτε σημαντικό ἤ καί ἀσήμαντο γεγονός, μπορεῖ νά εἶναι ἀφορμή γιά κάποιες «αὐτόματες σκέψεις», οἱ ὁποῖες ἐνεργοποιοῦν αὐτές τίς ἀρνητικές ἀντιλήψεις (Beck, 2004). Τέτοιες σκέψεις μπορεῖ νά εἶναι π.χ. ὅτι «κανείς δέν μ’ ἀγαπάει» ἤ «ποτέ δέν καταφέρνω τίποτα». Ὅταν δεχθεῖ κανείς μιά τέτοιου εἴδους «αὐτόματη σκέψη», ἀρχίζει νά τόν «παίρνει ἀπό κάτω» καί νά τόν φέρνει σέ κατάσταση ἀπελπισίας καί κατάθλιψης.
Ἡ γνωσιακή θεραπεία ἀποσκοπεῖ στό νά βοηθήσει τό ἄτομο σέ ἕνα πρῶτο ἐπίπεδο νά μάθει νά ἀναγνωρίζει ἄμεσα τίς «αὐτόματες σκέψεις» του καί νά μή τίς ἀποδέχεται σάν ἀληθινές, καί σέ ἕνα πιό προχωρημένο ἐπίπεδο νά καταλάβει ὅτι οἱ ἀντιλήψεις του αὐτές εἶναι ἐσφαλμένες, ὅτι δέν τόν ἐξυπηρετοῦν, καί νά μπορέσει ἔτσι νά τίς ἀλλάξει καί νά τίς ἀντικαταστήσει μέ ἄλλες πιό «ὑγιεῖς», πού θά τόν ὁδηγήσουν σέ μεγαλύτερη αὐτοεκτίμηση καί αὐτοαποδοχή.
Ἡ θεραπεία μέ ἀντικαταθλιπτικά ἔχει ἕνα ἀποτέλεσμα παρόμοιο μέ τήν ψυχοθεραπεία, ἄν καί λιγότερο μόνιμο. Μάλιστα νευροεπιστημονικές ἔρευνες ἔχουν δείξει ὅτι ἡ θεραπεία μέ φάρμακα καί ἡ ψυχοθεραπεία ἐπιφέρουν παρόμοιες ἀλλαγές στήν ἐγκεφαλική λειτουργία.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Θαυματουργός και ιαματική η Αγία Σοφία
Είναι γνωστό το δέος που προκαλεί στους Τούρκους η αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης, το μεγάλο αυτό σύμβολο της ελληνικής ορθοδοξίας που δεσπόζει στην βασιλίδα των πόλεων. Τα τελευταία χρόνια το δέος αυτό έχει πάρει εξαιρετικές διαστάσεις, καθώς όλο και περισσότερα άγνωστα μέχρι σήμερα στοιχεία από το μεγάλο αυτό μνημείο, με την πρωτοβουλία των ίδιων των Τούρκων μουσουλμάνων, βγαίνουν στην επιφάνεια αποκαλύπτοντας για πολλούς άγνωστες και χαρισματικές ιδιότητες του ναού.
Έτσι, στις 3 Οκτωβρίου του 2012, σε μια από τις μεγαλύτερες τουρκικές ειδησεογραφικές ιστοσελίδες, στην İnternethaber, δημοσιεύτηκε ένα καταπληκτικό άρθρο με τον χαρακτηριστικό τίτλο, «Ayasofya efsaneleri», δηλαδή «Οι Θρύλοι της Αγίας Σοφίας». Το άρθρο αυτό παρουσιάζει μια διαφορετική εικόνα της αγίας Σοφίας, με άγνωστες ιδιότητες όπως η θαυματουργική και ιαματική της χάρη που εντυπωσιάζει ακόμα και σήμερα. Το άρθρο επικαλείται τα γραπτά του γνωστού Οθωμανού περιηγητή, ποιητή και συγγραφέα, του Ελβιά Τσελεμπή, ο οποίος ασχολήθηκε και έγραψε για τα «φυλακτά», «tılsımlar», της Αγίας Σοφίας. Τα «φυλακτά» αυτά με τον ιαματικό τους χαρακτήρα, θεράπευαν τους περασμένους αιώνες ανεξαρτήτου θρησκείας δεκάδες ασθενείς όταν αυτοί είχαν την δυνατότητα να τα πλησιάσουν, να τα ακουμπήσουν και να προσευχηθούν στην ιαματική τους δύναμη.
Όταν η Αγία Σοφία έγινε μετά την πτώση της Πόλης τζαμί, ο πρώτος μουσουλμάνος ιεροδιδάσκαλος που άρχισε να κηρύττει στους οπαδούς του μέσα στο τζαμί ήταν ο Akşemseddin. Ο μουσουλμάνος αυτός θεολόγος λέγεται πως έκανε το κήρυγμά του όρθιος πλάι σε ένα παράθυρο του ναού, που είχε την συμβολική ονομασία, «Το Κρύο Παράθυρο». Από το παράθυρο αυτό, σύμφωνα με τον θρύλο, φυσούσε ένας ιδιαίτερα δροσερός, αναζωογονητικός αέρας. Ο Akşemseddin πίστευε και αυτό το τόνιζε και στους μαθητές του, πως όποιος καθόταν μπροστά από το «Κρύο Παράθυρο» και δροσίζονταν από αυτόν τον αέρα, το μυαλό του ως εκ θαύματος αμέσως «καθάριζε» από κάθε βλαβερή σκέψη και τότε μπορούσε να κατανοήσει θεολογικές έννοιες που πριν του φαίνονταν ακατανόητες.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Χαίρε Μαρία
Ὁ συγγραφεὺς περιγράφει τὴν ἐν Τήνῳ κατὰ τὴν 15ην Αὐγούστου λιτάνευσιν τῆς εἰκόνος τῆς Θεοτόκου, μετὰ τὴν ἐπίσημον λειτουργίαν.
Τόνοι μουσικῆς φθάνουν ἔξαφνα ἀπὸ τὸ προαύλιον τῆς Παναγίας καὶ τὰ πλήθη τῶν προσκυνητῶν ἀναταράσσονται, ὡσὰν κύματα θαλάσσης
εἰς τὴν βαρεῖαν πνοὴν τοῦ βοριᾶ.
Ὁ κόσμος πυκνὸς γεμίζει φράκτας, πεζοδρόμια, παράθυρα, πεζούλια, στρέφων μὲ άνυπομονησίαν τὰς κεφαλὰς καὶ ἀλληλοερωτώμενος.
Πρὸ πάντων ὅμως εἰς τὸν περίβολον τῆς ἐκκλησίας τὸ πλῆθος εἶναι μᾶζα ἀδιάσπαστος.
Ἀπὸ τὰ παράθυρα, τὰ κελλία, τοὺς ἐξώστας, ὁλόκληρα ἀνθρώπινα σταφύλια προβάλλουν καὶ κρέμανται πυκνὰ καὶ μυριόχρωμα, ὅπου τὰ τσεμπέρια ἀνακατεύονται μὲ τὰ φέσια, μὲ τὶς ἀνοικτὲς ὀμπρέλλες καῖ τὰ μαῦρα καπέλλα τῶν ἀνδρῶν.
Ἀπ’ ἐκεῖ ἕως τὴν ἄκρη τοῦ ἱεροῦ δρόμου, ὅπου φθάνει τὸ βλέμμα, δύο ἀτελείωτα μαῦρα φίδια ἁπλώνονται. Εἶναι αἱ δύο γραμμαὶ τοῦ κόσμου, ποὺ περιμένει.
Ἀλλὰ καὶ τὸ λιθόστρωτον εἰς τὸ μέσον δὲν μένει ἐλεύθερον. Θέαμα παράξενον καὶ πρωτοφανὲς ἁπλώνεται ἐκεῖ. Ὅλοι οἱ πάσχοντες, τυφλοί, κωφοί, ἀνάπηροι, ὅλη ἡ ἀνθρωπίνη δυστυχία ἔχει ἐξαπλωθῆ κατὰ γῆς κατὰ σειράν, σῶμα πρὸς σῶμα, πλευρὸν, πρὸς πλευρόν, εἰς σφικτὴν γραμμήν, καὶ γεμίζει τὸ μέσον τοῦ δρόμου, διὰ νὰ περάσῃ ἀπὸ πάνω τους ἡ θαυματουργὸς εἰκών, διὰ νὰ τοὺς λυπηθῇ καὶ τοὺς ἐλεήση ἡ Παναγία.
Τέλος πάντων ἡ λιτανεία προβάλλει.
Βοὴ συγκεχυμένη, μαζὶ μὲ ψαλμωδίας καὶ τόνους μουσικῆς, φθά- νει καθαρώτερα εἰς τὸ πλῆθος. Ἡ κεφαλὴ τῆς λιτανείας ἐφάνη εἰς τὴν θύραν τῆς αὐλῆς.
Προπορεύεται ἀργά, ἀργὰ ἡ μουσικὴ τοῦ ναυτικοῦ, ἡλιοψημένοι ναῦται. Φθάνει μὲ βῆμα βραδὺ καὶ κανονικόν, μὲ ζωηροὺς σελαγισμοὺς τοῦ ἡλιακοῦ φωτὸς εἰς τὸ μέταλλον τῶν σαλπίγγων των. Ἀκολουθοῦν κατόπιν τὰ ἱερὰ λάβαρα. Πολύχρωμος κυματισμὸς χρυσοῦ, κεντητῶν πολυτὶμων ὑφασμάτων, άνακινούμενος εἰς τὸν ἐλαφρὸν ἄνεμον, ἔπειτα φανάρια, σταυροί, ἑξαπτέρυγα, Χερουβεὶμ μἐ ἀνοικτὰς πτέρυγας εἰς τὸ ἔνδοξον πρωϊνὸν φῶς. Καὶ ὁ ἥλιος ἐξακολουθεῖ νὰ πλανᾷ σελαγισμοὺς εἰς τὰ χρυσοκέντητα ἄμφια, λαμπυρίζει εἰς τὰ μέταλλα τῶν ὲξαπτερύγων καὶ τῶν λαβάρων, αντανακλᾶται εἰς ἀστραπὰς ἐπὶ τῶν ξιφολογχῶν τῶν πεζοναυτῶν, ζωογονεῖ εἰς μυριόχρωμον πανόραμα τὴν ἀτελείωτον θάλασσαν τοῦ κόσμου.
Εἰς τὸ μέσον πλήθους ἱερέων ἔρχεται τώρα ὁ Δεσπότης, μεγα- λοπρεπὴς καὶ χρυσοκέντητος, μὲ μίτραν σπινθηρίζουσαν ἀπὸ λίθους, προχωρῶν ἀργά, αργά. Πλησίον του δὲ τέλος, φερομένη εἰς τὴν ἀγκάλην ἑνὸς ἱερέως ἡ θαυματουργὸς εἰκών, ἀστράπτουσα ὅλη ἀπὸ χρυσὸν καὶ
διαμάντια, ἀντανακλῶσα τὴν ἡλιακὴν λάμψιν, ὡς ἄλλος ἥλιος, ὡσὰν φωτοστέφανος καὶ αἴγλη*, κάτι ἔνδοξον καὶ φωτοβόλον, ποὺ περνᾷ ὡς ὀπτασία πρὸ τῶν ὀφθαλμῶν τῶν πιστῶν.
Τὴν εἰκόνα ἀκολουθοῦν οἱ ἐπίσημοι. Ὁ Νομάρχης, ὁ Δήμαρχος, οἱ ἀξιωματικοὶ τῶν πολεμικῶν πλοίων, ἀγαπημέναι ναυτικαὶ στολαὶ μὲ πλατείας κροσσωτὰς ἐπωμίδας καὶ χρυσοστόλιστα τρικαντά*.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Η Ψυχή μετά θάνατον
Μεταθανάτιες εμπειρίες στο φως την ορθόδοξης διδασκαλίας.
Αναφορές για την μεταθανάτιο ζωή μέσα από τους βίους των άγιων ,
Από τους πατέρες τις εκκλησίας, από θειες αποκαλύψεις σε απλούς ανθρώπους.
ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ.
Πέτρος. Γιατί συμβαίνει, σε παρακαλώ και σε αυτά τα τελευταία χρόνια βλέπουν το φως τόσα πολλά σχετικά με τις ψυχές, τα οποια προηγουμένως έμεναν κρυμμένα; Με ξεκάθαρες αποκαλύψεις και φανερώσεις ο μέλλων αιώνας δείχνει να παρουσιάζεται και να διανοίγεται σε μας.
Γρηγόριος. Έτσι είναι. Γιατί όσο ο παρών αιώνας πλησιάζει στο τέλος του, τόσο ο μέλλων αιώνας λόγο της εγγύτητας σαν να αγγίζεται ήδη κάπως και διανοίγεται με όλο και πιο έκδηλα σημεία.
Και εφόσον σε αυτόν καθόλου δεν βλέπουμε αμοιβαία ο ένας τις σκέψεις του αλλού ενώ σε εκείνον διαβάζουμε ο ένας του αλλού την καρδιά, πώς να ονομάσω τον αιώνα αυτόν εκτός από νύχτα, και πως τον μέλλοντα εκτός από ημέρα;
Αλλά κατά τον ίδιο τρόπο που τελειώνει η νύχτα και αρχίζει να ανατέλλει η μέρα πριν την ανατολή του ηλίου κατά κάποιο τρόπο ανακατεύονται μαζί τι σκοτάδι και το φως, έως ότου τα υπολείμματα της νύχτας που φεύγει να μεταλλαγούν εντελώς σε φως της ημέρας που έρχεται, έτσι και το τέλος αυτού του κόσμου αναμιγνύεται με την αρχή του μέλλοντος αιώνα, και το ίδιο το σκοτάδι των υπολειμμάτων του φωταγωγείτε ήδη από την κάποια σύμμειξη με τον κόσμο των πνευμάτων. Και από αυτά που είναι εκείνου του κόσμου ήδη πολλά διακρίνουμε, αλλά ακόμα δεν τα αναγνωρίζουμε τελείως, γιατι είναι σαν να βλέπουμε το θολό είδωλο τους μπροστά στον ήλιο σε κάποια χαραυγή του νου μας.
(ΆΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ- ΒΙΟΙ ΑΓΝΩΣΤΩΝ ΑΣΚΗΤΩΝ- ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΕΛΙ «ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ» ΑΓΙΑ ΆΝΝΑ- ΆΓΙΟ ΌΡΟΣ)
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Η Γωνιά του Παραδείσου
...᾽Επάνω εἰς τὸν θαλασσόπληκτον βράχον, ὅπου τὰ κύματα φαί- νονται νὰ τραγουδοῦν μυστηριῶδες νανούρισμα, ἐκεῖ ἄσπριζε ἀκόμη τότε τὸ παλαιὸν ἔρημο μοναστηράκι, προκῦπτον μέσα ἀπὸ τὴν βαθεῖαν χλόην, ἀνάμεσα εἰς τὰς πίτυς καὶ τὰς καστανέας, ὀλίγον ὑψηλότερα ἀ.
τὴν ὡραίαν θαλασσίαν ἀγκάλην τοῦ Ἀσελήνου, ὅπου ἐβασίλευε γλυκά, σιγὰ ὁ ἥλιος, ὡς νὰ ἔκρυπτεν ὀλίγον κατ’ ὀλίγον τὰ χρυσᾶ καὶ στίλβο- ντα στολίδιά του μέσα εἰς τὸν θησαυρόν του.
Κι ὅταν ἡ μικρὴ καμπάνα ἐκάλει τοὺς ἀγροίκους βοσκούς τοῦ βουνοῦ εἰς τὴν προσευχὴν - οἱ ὁποῖοι δὲν ἐπήγαιναν, ἀλλ’ ἔκαναν μακρόθεν ἕνα σταυρὸν - κι ἐδιάβαζεν ὁ πάτερ ᾽Εφραίμ, ὁ πνευματικός, τὸν ἑσπερινὸν μαζὶ μὲ τὴν Μιχαίαν, τὸν ὑποτακτικόν του, κατέβαινε τὰ σκαλοπάτια ὁ γέρων ἕως τὴν βρύσην, διὰ ν’ ἀπολαύσῃ καὶ ἅπαξ ἀκόμη τὴν γλυκεῖαν μελαγχολίαν τῆς μοναξιᾶς, μέσα εἰς τὴν περιοχὴν ἐκείνην, τὴν ὁποίαν αὐτὸς εἶχεν ὀνομάσει «γωνίαν τοῦ Παραδείσου». Καὶ τῆς βρύσης τὸ μάρμαρον, τὸν κρουνὸν καὶ τὴν λεκάνην τὰ εἶχε φάγει τὸ νερόν. Καὶ μόλις ἠμποροῦσε νὰ διαβάσῃ τις, μισοσβησμένους τοὺς ἰαμβικοὺς στίχους, τοὺς ὁποίους εἶχε γράψει ποτὲ ἐπὶ τοῦ μετώπου τῆς πηγῆς, ὁ διάσημος ἀσκητὴς Διονύσιος :
Χεῖρας, πρόσωπα καὶ πόδας νίπτων ἁβρῶς, ὁμοῦ δὲ καὶ διαυγὲς νῦν ὕδωρ πίνων, τῆς καλλιρρείθρου τῆσδε τῆς κρήνης, ξένε, ψυχῆς τότε μνήσθητι Διονυσίου.
Καὶ ψηλὰ εἰς τὸ πλάγι, σιμὰ εἰς τὴν κορυφὴν τοῦ βουνοῦ, ἵστατο ἀκόμη ὀρθὸς ὁ χιλιετὴς πεῦκος, ὅπου εἰς τοὺς κλάδους ἐπάνω, ἀνάμεσα εἰς τοὺς κλῶνάς του, εἶχεν εὑρεθῆ ἕνα καιρὸν αἰωρουμένη ἡ λαμπρὰ εἰκὼν τῆς Παναγίας.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Ανδρέας Κάλβος «Εις Αγαρηνούς»
Ο ποιητής και το έργο
Ο τίτλος της ωδής που εξετάζουμε αναφέρεται στους Αγαρηνούς (το ουσιαστικοποιημένο επίθετο συμπεριλαμβάνει τους Άραβες και τους Τούρκους αφού μ’ αυτή την έννοια χρησιμοποιείται σε άλλα καλβικά ποιήματα, π.χ. “Εις τον Προδότην” στρ. ια΄, “Τα Ηφαίστεια” στρ. λα΄, και αλλού). Οι Αγαρηνοί όμως δεν είναι το αντικείμενο του ηρωικού τραγουδιού, είναι η αιτία του. Μετά τον τίτλο της η ωδή φαίνεται ν’ αλλάζει κατεύθυνση: οι βασανιστές των λαών (όχι των Ελλήνων ειδικώς) είναι γενικά “οι μύριοι τύραννοι”, “αυτοί”, “οι τύραννοι”. Άρα, οι Αγαρηνοί αποτέλεσαν την αιτία: δάνεισαν το όνομά τους στους τωρινούς μουσουλμάνους, τους Τούρκους, τους άμεσους αντιπάλους και κατόπιν γενικεύτηκαν ως οι τύραννοι στο σύνολό τους.
[Αφού η “Λύρα” τυπώθηκε το 1824, η συγγραφή του έργου έχει προηγηθεί της απόβασης του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο, άρα οι Αγαρηνοί δεν είναι οι Άραβες - οι Αιγύπτιοι. Οι Αγαρηνοί είναι εχθροί με βάση την Παλαιά Διαθήκη: ο γιος της Άγαρ (Μωαμεθανοί) εχθρός κι αντίπαλος του γιου της Σάρας (Εβραίοι και κατόπιν Χριστιανοί). Μια τέτοια αντίθεση εμφανίζεται πιο συμβατή με την ποίηση των κλασικιστών που αρύονται τα θέματά τους από το κλασικό και το θρησκευτικό παρελθόν, κι αν τα λάβουν από τον σύγχρονό τους κόσμο, ψάχνουν να βρουν τις αντιστοιχίες τους με τα παλιότερα.]
Ερμηνευτική ανάγνωση
Η πρώτη εικόνα του θεού, που “‘Ενας και μόνος”, “αστράπτει”, λάμπει, καθώς κρέμονται κάτω από τα πόδια του μετέωρα όλα τα έθνη ενώ οι άνεμοι “κοιμώνται”. Η ακινησία στη γ’ στροφή με το αρχικό “Αλλά” καταλύεται. Η αντίθεση δημιουργείται από τη φωνή του θεού, φωνή δικαιοσύνης, τιμωρητική: οι ψυχές των ανόμων “ως αίματος σταγόνες” πέφτουν στον Άδη και, παράλληλα, ως “αργυρέα ομίχλη”, ανεβαίνει “τα υψηλά” το ρεύμα που αποτελούν τα πνεύματα των οσίων, για να γίνει πολλαπλασιαστικά ποταμοί φωτός και δόξης. Οι “ποταμοί” είναι μια από τις λέξεις που αναδρομικά κάνει την εικόνα αναγνωρίσιμη. Ο ποιητής δεν περιγράφει μια εικόνα του Θεού που βλέπει ο ίδιος, αλλά μια εικόνα ζωγραφισμένη στις εκκλησίες. Μια “δίκαιη κρίση”, όπου αριστερά από το θρόνο του θεού που βεβαίως “αστράπτει” από το φωτοστέφανο κυλά προς τα κάτω το αιμάτινο ποτάμι παρασύροντας τους κολασμένους και ανεβαίνουν δεξιά σμάρια οι ψυχές των οσίων, ασημένιο σύννεφο τα φωτοστέφανά τους! Ο Θεός λοιπόν, ένας και μόνος, κρίνει δίκαια και κατακρίνει.
Σχολιάζεται η γλωσσική τόλμη που συμπαρατάσσει την αρχαιοπρεπή “αργυρέαν” με το δημοτικιστικό επίρρημα “τα υψηλά” (έχει τη λειτουργία που έχει στο τραγούδι ο στίχος “να ’μουν πουλί να πέταγα, να πήγαινα τ’ αψήλου”). Αφού σχολιάσουμε τη μορφή της γλώσσας, εντοπίζουμε και τα τεχνικά στοιχεία της ποίησης του Κάλβου: πεντάστιχες ιαμβικές στροφές, ανομοιοκατάληκτες, με 4 στίχους επτασύλλαβους και τον τελευταίο πεντασύλλαβο, και πλήθος συνιζήσεων που φαίνονται να εκβιάζουν κάπως το ρυθμό.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Αρχές Ηγεσίας κατά Πλάτωνα
0
σχόλια
Ετικέτες αρχαία ελληνικά κείμενα - αρχές ηγεσίας κατά πλάτωνα - άρης διαμαντόπουλος δρ φιλοσοφίας
Ετικέτες αρχαία ελληνικά κείμενα - αρχές ηγεσίας κατά πλάτωνα - άρης διαμαντόπουλος δρ φιλοσοφίας
Αρχές Ηγεσίας κατά Πλάτωνα
1. Εισαγωγικά
Ενώ ο Πλάτων είναι σαφής και συγκεκριμένος για τις αρετές του ηγέτη, που αφορούν και τον κάθε άνθρωπο, για τις αρχές της ηγεσίας δεν συμβαίνει κάτι παρόμοιο με τις αρετές, οπότε αφήνεται στον μελετητή του να συμπεράνει αυτές μέσα από τις βασικές φιλοσοφικές σκέψεις του, που έχει διατυπώσει για διάφορα άλλα θέματα.
Οσον αφορά όμως την τέχνη της ηγεσίας, ασχολείται ιδιαίτερα στο έργο του με τον τίτλο «Πολιτικός», την οποία τέχνη ταυτίζει με την επιστήμη και ως πρώτη τέτοια επιστήμη στην ιεραρχία αυτών θεωρεί κατ’ αρχή την πολιτική και αμέσως μετά από αυτήν την στρατηγική.
Εφόσον γνωρίσαμε τις θεμελιώδεις αρετές κατά τον Πλάτωνα και αυτές όπως είδαμε κατά σειρά προτεραιότητας είναι: η φρόνηση, η σωφροσύνη, η δικαιοσύνη και η ανδρεία, θα προσπαθήσουμε να αναγνωρίσουμε και να καταγράψουμε και τις αρχές της ηγεσίας, σύμφωνα πάλι κατά κύριο λόγο, με τις σκέψεις του Πλάτωνα, αφού πρώτα γίνει κάποια σύντομη αναφορά στην εξελικτικότητα των απόψεών του για τη δυνατότητα διδαχής αυτών των αρχών και της επιστήμης της ηγεσίας.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Το Χάρισμα και η Επιστήμη της Ηγεσίας
0
σχόλια
Ετικέτες αρχαία ελληνικά κείμενα - αρχές ηγεσίας κατά πλάτωνα - άρης διαμαντόπουλος δρ φιλοσοφίας
Ετικέτες αρχαία ελληνικά κείμενα - αρχές ηγεσίας κατά πλάτωνα - άρης διαμαντόπουλος δρ φιλοσοφίας
2. Το Χάρισμα και η Επιστήμη της Ηγεσίας
Το θέμα εάν ο ηγέτης γεννιέται ή γίνεται μας έχει απασχολήσει και πάλιν, με το ίδιο πνεύμα όμως θα προσπαθήσουμε να εμπλουτισθούν αυτές οι άλλες σκέψεις και με τις παρούσες του Πλάτωνα, οι οποίες, όπως και οι προηγούμενες, ακολουθούν μία εξελικτική πορεία, ανάλογα προφανώς με την ηλικία του, αλλά και με τις συνθήκες κάθε χρονικής περιόδου.
Ετσι στα πρώϊμα έργα του, όπως είναι αυτό που αναφέρεται στον «Μένωνα», υποστηρίζει ότι οι αρετές και η επιστήμη της ηγεσίας δεν είναι διδακτές, καθόσον δεν υπάρχουν οι κατάλληλοι δάσκαλοι για να τις διδάξουν.
Αλλά και διότι θεωρεί την ορθή γνώμη ισάξια με την επιστήμη, όταν η καθεμία επεξεργάζεται το δικό της έργο κατά αποτελεσματικό τρόπο, θέλοντας προφανώς ο Πλάτων να τονίσει ότι για τον ηγέτη πρωταρχικό προσόν για τις σωστές αποφάσεις του είναι η ορθογνωμία και δευτερευόντως έρχεται η επιστήμη στην αντιμετώπιση των ποικίλων θεμάτων της ηγεσίας του.
Προς επιβεβαίωση αυτών των απόψεών του ο Πλάτων επικαλείται τον Περικλή, τον Θεμιστοκλή και τους άλλους ικανούς άρχοντες των Αθηνών, οι οποίοι δεν είχαν κάποια ιδιαίτερη επιστήμη, ώστε να ηγούνται της πόλης με τόσο μεγάλη επιτυχία.1
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Η Διαλεκτική
0
σχόλια
Ετικέτες αρχαία ελληνικά κείμενα - αρχές ηγεσίας κατά πλάτωνα - άρης διαμαντόπουλος δρ φιλοσοφίας
Ετικέτες αρχαία ελληνικά κείμενα - αρχές ηγεσίας κατά πλάτωνα - άρης διαμαντόπουλος δρ φιλοσοφίας
3. Η Διαλεκτική
Προσδιορίζει αυτή δε ο Πλάτων ως αρχή και τέχνη ταυτοχρόνως, της οποίας έργον είναι η έρευνα ότι ουσιαστικά το «αυτό» δεν μπορεί να είναι το «έτερον» και το ανάπαλιν το «έτερον» δεν μπορεί να ταυτίζεται με το «αυτό».6
Ακόμα αρχή της διαλεκτικής στην έρευνά της είναι να προσδιορίζεται η αληθινή ουσία των πραγμάτων και όχι αυτή που δεν υπάρχει.7
Με αυτές τις σκέψεις του ο Πλάτων οριοθετώντας τη διαλεκτική καθορίζει και τους στόχους αυτής, οι οποίοι δεν μπορούν να είναι άλλοι από τον διαχωρισμό των πραγμάτων και την ανεύρεση της ουσίας αυτών, την ανακάλυψη της αλήθειας που υπάρχει μέσα σε αυτά.
Διότι υπάρχουν πράγματα που έχουν φυσικές ομοιότητες μεταξύ τους, οι οποίες γίνονται εύκολα αντιληπτές με τις αισθήσεις και τις οποίες δεν είναι δύσκολο να τις φανερώσουν, σε αυτούς που ήθελαν να τις παρατηρήσουν και να τις μελετήσουν, χωρίς να κουράσουν τα «μυαλά» τους.
Υπάρχουν όμως και όντα πολύ πιο μεγάλα και πολύ πιο πολύτιμα, τα οποία δεν έχουν αισθητές εικόνες για να δώσουν στους ανθρώπους τη σαφή και άμεση γνώση, η οποία θα ικανοποιούσε τη ψυχή αυτών που ερευνούν, χρησιμοποιώντας τις αισθήσεις και μόνο για την περιέργειά τους.
Αυτά τα όντα είναι νοητά, πανέμορφα και μέγιστα και αποκαλύπτουν την αληθινή εικόνα τους στους ερευνητές μόνο με τη λογική επεξεργασία και με τίποτε άλλο.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Το Μέτρον
0
σχόλια
Ετικέτες αρχαία ελληνικά κείμενα - αρχές ηγεσίας κατά πλάτωνα - άρης διαμαντόπουλος δρ φιλοσοφίας
Ετικέτες αρχαία ελληνικά κείμενα - αρχές ηγεσίας κατά πλάτωνα - άρης διαμαντόπουλος δρ φιλοσοφίας
4. Το Μέτρον
Συνέπεια της διαλεκτικής αρχής και τέχνης θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι αυτή του μέτρου, προκειμένου οι αποφάσεις του ηγέτη να εξασφαλίζουν και να διατηρούν την αρμονία και την ενότητα σε άνισες και αντιτιθέμενες καταστάσεις μέσα στη πόλη ή και σε οποιαδήποτε άλλη κοινωνική ομάδα την οποία διοικούν, για να μη καταστραφεί ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο από αυτές τις καταστάσεις.
Εργο πολύ δύσκολο κατά τον Πλάτωνα, ώστε να βρεθεί το μέτρο ανάμεσα στις αντιτιθέμενες συνθήκες, γι’ αυτό και παρομοιάζει την ανεύρεση και την εφαρμογή αυτής της αρχής με την υφαντική τέχνη, του στημονιού και του υφαδιού.15
Διότι, όπως θα επιβεβαιώσει και ο ίδιος ο Ηράκλειτος, κάθε αλαζονική υπέρβαση των ορίων του μέτρου και των ηθικών αξιών δεν αποτελεί μόνον ύβριν, αλλά θεωρείται και μεγάλη πηγή διαταραχής του πολιτικού βίου και εάν ήθελε συμβεί κάτι τέτοιο θα τρέχουμε να τη σβήσουμε περισσότερο από ότι σε μία πυρκαγιά.16
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Η Ενότητα
0
σχόλια
Ετικέτες αρχαία ελληνικά κείμενα - αρχές ηγεσίας κατά πλάτωνα - άρης διαμαντόπουλος δρ φιλοσοφίας
Ετικέτες αρχαία ελληνικά κείμενα - αρχές ηγεσίας κατά πλάτωνα - άρης διαμαντόπουλος δρ φιλοσοφίας
5. Η Ενότητα
Αυτή επίσης η αρμονία στην κοινωνία επιτυγχάνεται με την καλλιέργεια της ενότητας μεταξύ των πολιτών εκ μέρους των ηγετών.
Ετσι, εκτός από αρχή, η ενότητα αναδεικνύεται και ως ένας από τους βασικούς σκοπούς της ηγεσίας, για την επιτυχία του οποίου ο Πλάτων πάλι συνιστά την ίδια, όπως και για τις άλλες αρχές της ηγεσίας, την τέχνη του στημονιού και υφαδιού, μέσω των οποίων υφαίνεται το ύφασμα σε ένα ενιαίο δημιούργημα, όσο διαφορετικά και αν είναι τα συμπλεκόμενα στοιχεία του υφάσματος.
Πρέπει όμως να τονισθεί ότι, πέραν των άλλων διοικητικών πράξεων, η ενότητα των πολιτών κατ’ αρχήν απορρέει από το ήθος της προσωπικότητας αυτού του ίδιου του ηγέτη και το οποίον ήθος του, κατά τον Πλάτωνα, χαρακτηρίζεται από τις θεμελιώδεις αρετές: της φρόνησης, της σωφροσύνης, της δικαιοσύνης και της ανδρείας.21
Αλλά παράλληλα με το χάρισμα των αρετών ο ηγέτης πρέπει να έχει μία πλούσια μόρφωση σε όλο το φάσμα των επιστημών και κυρίως στις ανθρωπιστικές επιστήμες ψυχολογίας και κοινωνιολογίας, ώστε να μπορεί να απευθύνεται κατά τον αρμόζοντα τρόπο στο νου και στη ψυχή των πολιτών συμφιλιώνοντας αυτούς, σύμφωνα με την τέχνη της υφαντικής του Πλάτωνα.
Εάν όμως η παιδεία έχει μεγάλη αξία για τον ηγέτη, ακόμα μεγαλύτερη σημασία έχει για τους ίδιους τους πολίτες χάριν της μεταξύ τους ενότητας, διότι μόνον αυτή με τη βοήθεια της μουσικής έχει το προνόμιο της δύναμης να εντυπώνει τη συμφιλιωτική συνείδηση στους πολίτες, λαμβάνοντας την κατάλληλη γι’ αυτό το σκοπό αγωγή.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Πρωτοβουλία και Νόμος
0
σχόλια
Ετικέτες αρχαία ελληνικά κείμενα - αρχές ηγεσίας κατά πλάτωνα - άρης διαμαντόπουλος δρ φιλοσοφίας
Ετικέτες αρχαία ελληνικά κείμενα - αρχές ηγεσίας κατά πλάτωνα - άρης διαμαντόπουλος δρ φιλοσοφίας
6. Πρωτοβουλία και Νόμος
Το αντιφατικό αυτό διώνυμο των αρχών της ηγεσίας αφενός μεν της ανάπτυξης πρωτοβουλίας εκ μέρους του ηγέτη και αφετέρου της πειθαρχίας αυτού στους νόμους, θα επιδιωχθεί να παρουσιασθεί ακολουθώντας για το θέμα αυτό το εξελικτικό σκεπτικό του Πλάτωνα στο έργο του «Πολιτικός» σε ελεύθερη απόδοσή του.
Εισέρχεται λοιπόν ο Πλάτων στην ανάπτυξη των σκέψεών του αναγνωρίζοντας ότι η επιστήμη διακυβέρνησης των ανθρώπων είναι η πλέον δύσκολη και συγχρόνως η πλέον σημαντική, που μπορεί κάποιος να αποκτήσει.
Και με αυτό το δεδομένο αρχίζει να ερευνά το θέμα διερωτώμενος μήπως δεν χρειάζονται να υπάρχουν οι νόμοι και είναι προτιμότερο να άρχει μόνον ο ενάρετος και επιστήμονας άρχοντας.
Ως παράδειγμα της ορθότητας αυτού του ισχυρισμού επικαλείται τους γιατρούς οι οποίοι εκδίδουν συνταγές για να θεραπεύσουν τους ασθενείς τους βασιζόμενοι στην επιστήμη τους και μόνον, ανεξάρτητα εάν υπάρχουν ή όχι νόμοι, εάν είναι πλούσιοι ή φτωχοί οι ασθενείς τους, θεραπεύοντας μάλιστα αυτούς αδιακρίτως, είτε με τη θέλησή τους, είτε χωρίς αυτή.
Ακόμα για τον ίδιο σκοπό επικαλείται το παράδειγμα του κυβερνήτη, ο οποίος προσηλωμένος στο συμφέρον του πλοίου και των επιβατών του, έχοντας την επιστήμη και την τέχνη του ως νόμο, χωρίς να υπάρχουν γραπτοί νόμοι, σώζει όλους αυτούς που διακινδυνεύουν μαζί του από την θαλασσοταραχή.
Ετσι ο Πλάτων καταλήγει στο πρώτο συμπέρασμα ότι είναι αναγκαίο και αποκλειστικά σωστό μέσα στην πολιτεία να υπάρχουν αληθινοί και όχι φαινομενικά επιστήμονες ως άρχοντες, είτε άρχουν σύμφωνα με τους νόμους ή χωρίς νόμους, είτε με τη θέληση ή παρά τη θέληση των αρχομένων, είτε είναι φτωχοί, είτε είναι πλούσιοι.
Με αυτές τις σκέψεις του ο Πλάτων μέχρις εδώ, έδειξε ότι θέτει τον ενάρετο και επιστήμονα ηγέτη να έχει την πρωτοβουλία των αποφάσεών του, όχι μόνο για εκείνα τα θέματα για τα οποία οι νόμοι απουσιάζουν, αλλά κι γι’ αυτά που υπάρχουν νόμοι, αρκεί οι αποφάσεις τους να έχουν ευεργετικά αποτελέσματα για το κοινωνικό σύνολο.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Συγκρίσεις
0
σχόλια
Ετικέτες αρχαία ελληνικά κείμενα - αρχές ηγεσίας κατά πλάτωνα - άρης διαμαντόπουλος δρ φιλοσοφίας
Ετικέτες αρχαία ελληνικά κείμενα - αρχές ηγεσίας κατά πλάτωνα - άρης διαμαντόπουλος δρ φιλοσοφίας
7. Συγκρίσεις
Από όλη την παραπάνω διαδρομή στις Πλατωνικές αρχές ηγεσίας, τόσον από αυτές του μέτρου και της διαλεκτικής, όσο και από τις άλλες της ενότητας και της πειθαρχίας στους νόμους, διαφάνηκε καθαρά ότι όλες έχουν ως μοναδικό προσανατολισμό την «ευδαιμονία» των πολιτών και του κοινωνικού συνόλου, έχοντας ως κυβερνήτη αυτής της πορείας του επιστήμονα και ενάρετο ηγέτη, ο οποίος με ξεχωριστή τέχνη εφαρμόζει τις αποφάσεις του.
Σε αυτό το ίδιο Πλατωνικό πνεύμα έχουν δομηθεί και οι σύγχρονες αρχές και η τέχνη ηγεσίας, τις οποίες καλείται να εφαρμόζει και σήμερα επιτυχώς ο επιστήμων ηγέτης, ο οποίος πρέπει να γνωρίζει το έργο του και τις δυνατότητες των πολιτών προς εκπλήρωση του έργου αυτού, χάριν της δικής τους ευημερίας.
Είναι ο ικανός εκείνος ηγέτης, ο οποίος με τέχνη θα οργανώσει και θα κατανείμει καταλλήλως το προς εκπλήρωση έργο της πολιτείας και ο οποίος με ξεχωριστή διαλογική επιτηδειότητα θα συνεργάζεται με τους πολίτες, ώστε με πνεύμα ενότητας, ασισιοδοξίας και πειθαρχίας όλοι να εργάζονται για το καλό του κοινωνικού συνόλου.36
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Επίλογος
0
σχόλια
Ετικέτες αρχαία ελληνικά κείμενα - αρχές ηγεσίας κατά πλάτωνα - άρης διαμαντόπουλος δρ φιλοσοφίας
Ετικέτες αρχαία ελληνικά κείμενα - αρχές ηγεσίας κατά πλάτωνα - άρης διαμαντόπουλος δρ φιλοσοφίας
8. Επίλογος
Οι αρχές και η τέχνη της ηγεσίας, ως καταστάλαγμα της ανθρώπινης εμπειρίας, αποτελούν απαραίτητο και αναγκαίο συμπλήρωμα της φύσης των αρετών του ηγέτη, προκειμένου να είναι αποτελεσματικός στο έργο του επ’ ωφελεία της κοινωνίας.
Με εκτίμηση
Αρης Διαμαντόπουλος
Σημειώσεις – Σχόλια
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Παράλληλα Κείμενα
Κείµενο 1ο: Ηθική αρετή, ἕξις, ἔθος και «µεσότητα»
Για τούτο σωστά και το ήθος ονοµάστηκε έτσι· το ήθος, δηλαδή, για να το πούµε σχηµατικά, είναι ποιότητα του αλόγου, και ονοµάζεται έτσι γιατί το άλογο, πλαθόµενο από τον λόγο, αποκτά την ποιότητα τούτη και τη διαφορά από τη συνήθεια (έθος), αφού ο λόγος δεν επιθυµεί να εξαλείψει εντελώς το πάθος (ούτε δυνατόν είναι, άλλωστε, ούτε το καλύτερο), αλλά του επιβάλλει κάποιο όριο και τάξη και του εµφυτεύει τις ηθικές αρετές, οι οποίες δεν είναι έλλειψη πάθους αλλά συµµετρία παθών και µεσότητα· ο λόγος, µάλιστα, εµφυτεύει τις ηθικές αρετές διά της φρονήσεως, κάνοντας τη δύναµη του παθητικού ευπρεπή έξη. Λέγεται, εξ άλλου, πως η ψυχή κατέχει τα εξής τρία· δύναµη, πάθος, έξη. Η δύναµη είναι αφετηρία ή υλικό του πάθους, όπως, για παράδειγµα η οργιλότητα, η ντροπαλότητα, η τολµηρότητα. Το πάθος είναι ένα είδος κίνησης της δύναµης, όπως η οργή, το θάρρος, η ντροπή [η τόλµη]. Η έξη, τέλος, είναι ισχύς και κατάσταση της δύναµης του αλόγου, που προέρχεται από τη συνήθεια και γίνεται, αφενός, κακία, αν το πάθος παιδαγωγήθηκε άσχηµα από το λόγο, και, αφετέρου, αρετή, αν (το πάθος) παιδαγωγήθηκε σωστά.
Αρχαίο Κείμενο
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Η αρετή σε ζώα και πράγµατα
,
Εξέτασέ το λοιπόν, µου είπε.
Αυτό κάνω τώρα· παραδέχεσαι, σε ρωτώ, πως το άλογο έχει µια κάποια ωρισµένη δουλειά;
Έχει.
Και παραδέχεσαι πως δουλειά του αλόγου, ή και όποιου άλλου ζώου, είναι εκείνο που θα µπορούσε από το άλογο
µονάχα να εκτελεστή ή τουλάχιστο
µονάχ’ απ’ αυτό πιο καλά;
∆ε σε καταλαβαίνω.
Να, παραδείγµατος χάρι· µπορείς να δης αλλιώς παρά µε τα µάτια;
∆ε µπορώ βέβαια.
Και να ακούσης µε τίποτε άλλο παρά µε τ’ αυτιά σου;
Ούτε.
Ώστε µπορούµε να πούµε µε το δίκιο µας,
πως αυτό είναι η δουλειά των.
Μάλιστα.
Θα µπορούσες τώρα να κλαδέψης ένα κλήµα µ’ ένα µαχαίρι, ή µ’ ένα σµιλάρι, ή
µε πολλά άλλα τέτοια εργαλεία;
Και πώς όχι;
Αλλά µε κανένα άλλο, νοµίζω, δε θα τόκανες τόσο καλά, όσο µ’ εκείνο το δρεπάνι που είναι κατασκευασµένο επίτηδες γι’ αυτό το σκοπό.
Είναι αλήθεια αυτό που λες.
∆ε θα πούµε λοιπόν, πως αυτή είναι η αποκλειστική του δουλειά;
Βέβαια, θα το πούµε.
Τώρα λοιπόν υποθέτω, θα κατάλαβες καλύτερα εκείνο που σε ρώτησα πριν: αν δηλαδή κάθε πράγµα δεν έχει δουλειά του εκείνο, που ή αυτό µονάχα µπορεί να κάµη, ή τουλάχιστο καλύτερα από κάθε
άλλο.
Αρχαίο Κείμενο
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Μεσότης και µέτρον
Αλλά και µια φύση άµουση και αφιλόκαλη πού αλλού θα πούµε πως τραβά φυσικά παρά στην ασυµµετρία.
Πού αλλού βέβαια;
Νοµίζεις όµως πως η αλήθεια έχει περισσότερη σχέση µε τη συµµετρία ή την ασυµµετρία;
Με τη συµµετρία.
Πρέπει λοιπόν εκτός από τ’ άλλα να ζητούµε µια διάνοια προικισµένη από τη φύση έτσι που ν’ αγαπά τη συµµετρία και τη χάρη και που η έµφυτη προδιάθεσή της θα την οδηγά εύκολα προς το καθαυτό ον.
Πώς όχι;
Αλλά στάσου· µήπως σου περνά κάπως η ιδέα, πως όλες αυτές οι ιδιότητες που απαριθµήσαµε, δεν είναι και συνέπεια η
µία της άλλης και απαραίτητες για την ψυχή που πρόκειται να µεταλάβει, όσο παίρνει αρκετά από το ον;
Και πολύ µάλιστα απαραίτητες.
Αρχαίο Κείμενο
Ἀλλ' οὐ µὴν τό γε τῆς ἀµούσου τε καὶ ἀσχήµονος φύσεως ἄλλοσέ ποι ἂν φαῖµεν ἕλκειν ἢ εἰς ἀµετρίαν.
Τί µήν;
Ἀλήθειαν δ' ἀµετρίᾳ ἡγῇ συγγενῆ εἶναι ἢ ἐµµετρίᾳ;
Ἐµµετρίᾳ.
Ἔµµετρον ἄρα καὶ εὔχαριν ζητῶµεν πρὸς τοῖς ἄλλοις διάνοιαν φύσει, ἣν ἐπὶ τὴν τοῦ ὄντος ἰδέαν ἑκάστου τὸ αὐτοφυὲς εὐάγωγον παρέξει.
Πῶς δ' οὔ;
Τί οὖν; µή πῃ δοκοῦµέν σοι οὐκ ἀναγκαῖα ἕκαστα διεληλυθέναι καὶ ἑπόµενα ἀλλήλοις τῇ µελλούσῃ τοῦ ὄντος ἱκανῶς τε καὶ τελέως ψυχῇ
µεταλήψεσθαι;
Ἀναγκαιότατα µὲν οὖν, ἔφη.
Κείµενο 4ο: Μεσότης και µέτρον
Πλάτων, Πολιτεία, 486 d-487a. (Μετάφραση: Ι. Ν. Γρυπάρης)
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
Ο «σπουδαίος» τεχνίτης και ο «σπουδαίος» άνδρας
Από το ότι γνώρισµα του ανθρώπου είναι η ενέργεια της ψυχής σε πλήρη ή µερική συµφωνία µε τη νόηση κι αν παραδεχθούµε ότι η λειτουργία αυτή ανήκει στη φύση του ηθικού ανθρώπου καθώς όταν µιλούµε για ένα κοινό και για ένα έξοχο κιθαριστή και για όλα αυτά τα πράγµατα σύντοµα, λαµβάνοντας υπ’ όψιν την υπεροχή που σύµφωνα µε την ικανότητα αναδεικνύει την πράξη (εφόσον έργο κάθε κιθαριστή είναι να παίζει κιθάρα, αλλά του έξοχου κιθαριστή είναι να παίζει θαυµάσια), θα καταλήξουµε στο συµπέρασµα ότι γνώρισµα του ανθρώπου είναι ένα είδος ζωής, και ότι το είδος αυτό είναι η ενέργεια της ψυχής, που συνοδεύεται από λογικές πράξεις, καθώς και ότι στον τέλειο άνθρωπο τα πάντα εκτελούνται σύµφωνα µε το καλό και το ωραίο, αφού η καθεµιά από τις πράξεις αυτές επιτελείται σύµφωνα µε την αρετή που είναι κτήµα του. Σύµφωνα µε τα παραπάνω το ανθρώπινο αγαθό συνίσταται στην ενέργεια της ψυχής σύµφωνα µε την ανθρώπινη αρετή, και στην περίπτωση που υπάρχουν πολλές αρετές, σύµφωνα µε την καλύτερη και την τελειότερη.
Αρχαίο Κείμενο
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
NOMOI A
NOMOI A
[624a] Ἀθηναῖος
θεὸς ἤ τις ἀνθρώπων ὑμῖν, ὦ ξένοι, εἴληφε τὴν αἰτίαν τῆς τῶν νόμων διαθέσεως;
Κλεινίας
θεός, ὦ ξένε, θεός, ὥς γε τὸ δικαιότατον εἰπεῖν· παρὰ μὲν ἡμῖν Ζεύς, παρὰ δὲ Λακεδαιμονίοις, ὅθεν ὅδε ἐστίν, οἶμαι φάναι τούτους Ἀπόλλωνα. ἦ γάρ;
Μέγιλλος ναί.
Ἀθηναῖος
μῶν οὖν καθ' Ὅμηρον λέγεις ὡς τοῦ Μίνω φοιτῶντος [624b] πρὸς τὴν τοῦ πατρὸς ἑκάστοτε συνουσίαν δι' ἐνάτου ἔτους καὶ κατὰ τὰς παρ' ἐκείνου φήμας ταῖς πόλεσιν ὑμῖν θέντος τοὺς νόμους;
Κλεινίας
λέγεται γὰρ οὕτω παρ' ἡμῖν· καὶ δὴ καὶ τὸν ἀδελφόν γε αὐτοῦ Ῥαδάμανθυν--ἀκούετε γὰρ τὸ ὄνομα--δικαιότατον [625a] γεγονέναι. τοῦτον οὖν φαῖμεν ἂν ἡμεῖς γε οἱ Κρῆτες, ἐκ τοῦ τότε διανέμειν τὰ περὶ τὰς δίκας, ὀρθῶς τοῦτον τὸν ἔπαινον αὐτὸν εἰληφέναι.
Ἀθηναῖος
καὶ καλόν γε τὸ κλέος ὑεῖ τε Διὸς μάλα πρέπον. ἐπειδὴ δὲ ἐν τοιούτοις ἤθεσι τέθραφθε νομικοῖς σύ τε καὶ ὅδε, προσδοκῶ οὐκ ἂν ἀηδῶς περί τε πολιτείας τὰ νῦν καὶ νόμων τὴν διατριβήν, λέγοντάς τε καὶ ἀκούοντας ἅμα κατὰ [625b] τὴν πορείαν, ποιήσασθαι. πάντως δ' ἥ γε ἐκ Κνωσοῦ ὁδὸς εἰς τὸ τοῦ Διὸς ἄντρον καὶ ἱερόν, ὡς ἀκούομεν, ἱκανή, καὶ ἀνάπαυλαι κατὰ τὴν ὁδόν, ὡς εἰκός, πνίγους ὄντος τὰ νῦν, ἐν τοῖς ὑψηλοῖς δένδρεσίν εἰσι σκιαραί, καὶ ταῖς ἡλικίαις πρέπον ἂν ἡμῶν εἴη τὸ διαναπαύεσθαι πυκνὰ ἐν αὐταῖς, λόγοις τε ἀλλήλους παραμυθουμένους τὴν ὁδὸν ἅπασαν οὕτω μετὰ ῥᾳστώνης διαπερᾶναι.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
NOMOI B
NOMOI B
[652a] Ἀθηναῖος
τὸ δὴ μετὰ τοῦτο, ὡς ἔοικε, σκεπτέον ἐκεῖνο περὶ αὐτῶν, πότερα τοῦτο μόνον ἀγαθὸν ἔχει, τὸ κατιδεῖν πῶς ἔχομεν τὰς φύσεις, ἢ καί τι μέγεθος ὠφελίας ἄξιον πολλῆς σπουδῆς ἔνεστ' ἐν τῇ κατ' ὀρθὸν χρείᾳ τῆς ἐν οἴνῳ συνουσίας. τί οὖν δὴ λέγομεν; ἔνεσθ', ὡς ὁ λόγος ἔοικεν βούλεσθαι σημαίνειν· ὅπῃ δὲ καὶ ὅπως, ἀκούωμεν προσέχοντες [652b] τὸν νοῦν, μή πῃ παραποδισθῶμεν ὑπ' αὐτοῦ.
Κλεινίας λέγ' οὖν.
Ἀθηναῖος
ἀναμνησθῆναι τοίνυν ἔγωγε πάλιν ἐπιθυμῶ τί ποτε [653a] λέγομεν ἡμῖν εἶναι τὴν ὀρθὴν παιδείαν. τούτου γάρ, ὥς γε ἐγὼ τοπάζω τὰ νῦν, ἔστιν ἐν τῷ ἐπιτηδεύματι τούτῳ καλῶς κατορθουμένῳ σωτηρία.
Κλεινίας μέγα λέγεις.
Ἀθηναῖος
λέγω τοίνυν τῶν παίδων παιδικὴν εἶναι πρώτην αἴσθησιν ἡδονὴν καὶ λύπην, καὶ ἐν οἷς ἀρετὴ ψυχῇ καὶ κακία παραγίγνεται πρῶτον, ταῦτ' εἶναι, φρόνησιν δὲ καὶ ἀληθεῖς δόξας βεβαίους εὐτυχὲς ὅτῳ καὶ πρὸς τὸ γῆρας παρεγένετο· τέλεος δ' οὖν ἔστ' ἄνθρωπος ταῦτα καὶ τὰ ἐν [653b] τούτοις πάντα κεκτημένος ἀγαθά. παιδείαν δὴ λέγω τὴν παραγιγνομένην πρῶτον παισὶν ἀρετήν· ἡδονὴ δὴ καὶ φιλία καὶ λύπη καὶ μῖσος ἂν ὀρθῶς ἐν ψυχαῖς ἐγγίγνωνται μήπω δυναμένων λόγῳ λαμβάνειν, λαβόντων δὲ τὸν λόγον, συμφωνήσωσι τῷ λόγῳ ὀρθῶς εἰθίσθαι ὑπὸ τῶν προσηκόντων ἐθῶν, αὕτη 'σθ' ἡ συμφωνία σύμπασα μὲν ἀρετή, τὸ δὲ περὶ τὰς ἡδονὰς καὶ λύπας τεθραμμένον αὐτῆς ὀρθῶς ὥστε [653c] μισεῖν μὲν ἃ χρὴ μισεῖν εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς μέχρι τέλους, στέργειν δὲ ἃ χρὴ στέργειν, τοῦτ' αὐτὸ ἀποτεμὼν τῷ λόγῳ καὶ παιδείαν προσαγορεύων, κατά γε τὴν ἐμὴν ὀρθῶς ἂν προσαγορεύοις.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
NOMOI Γ
NOMOI Γ
[676a] Ἀθηναῖος
ταῦτα μὲν οὖν δὴ ταύτῃ· πολιτείας δὲ ποτὲ φῶμεν γεγονέναι; μῶν οὐκ ἐνθένδε τις ἂν αὐτὴν ῥᾷστά τε καὶ κάλλιστα κατίδοι;
Κλεινίας πόθεν;
Ἀθηναῖος
ὅθενπερ καὶ τὴν τῶν πόλεων ἐπίδοσιν εἰς ἀρετὴν μεταβαίνουσαν ἅμα καὶ κακίαν ἑκάστοτε θεατέον.
Κλεινίας λέγεις δὲ πόθεν;
Ἀθηναῖος
οἶμαι μὲν ἀπὸ χρόνου μήκους τε καὶ ἀπειρίας καὶ [676b] τῶν μεταβολῶν ἐν τῷ τοιούτῳ.
Κλεινίας πῶς λέγεις;
Ἀθηναῖος
φέρε, ἀφ' οὗ πόλεις τ' εἰσὶν καὶ ἄνθρωποι πολιτευόμενοι, δοκεῖς ἄν ποτε κατανοῆσαι χρόνου πλῆθος ὅσον γέγονεν;
Κλεινίας οὔκουν ῥᾴδιόν γε οὐδαμῶς.
Ἀθηναῖος τὸ δέ γε ὡς ἄπλετόν τι καὶ ἀμήχανον ἂν εἴη;
Κλεινίας πάνυ μὲν οὖν τοῦτό γε.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
NOMOI Δ
NOMOI Δ
[704a] Ἀθηναῖος
φέρε δή, τίνα δεῖ διανοηθῆναί ποτε τὴν πόλιν ἔσεσθαι; λέγω δὲ οὔτι τοὔνομα αὐτῆς ἐρωτῶν ὅτι ποτ' ἔστι τὰ νῦν, οὐδὲ εἰς τὸν ἔπειτα χρόνον ὅτι δεήσει καλεῖν αὐτήν-- τοῦτο μὲν γὰρ τάχ' ἂν ἴσως καὶ ὁ κατοικισμὸς αὐτῆς ἤ τις τόπος, ἢ ποταμοῦ τινος ἢ κρήνης ἢ θεῶν ἐπωνυμία τῶν ἐν τῷ [704b] τόπῳ, προσθείη τὴν αὑτῶν φήμην καινῇ γενομένῃ τῇ πόλει-- τόδε δὲ περὶ αὐτῆς ἐστιν ὃ βουλόμενος μᾶλλον ἐπερωτῶ, πότερον ἐπιθαλαττίδιος ἔσται τις ἢ χερσαία.
Κλεινίας
σχεδόν, ὦ ξένε, ἀπέχει θαλάττης γε ἡ πόλις, ἧς πέρι τὰ νυνδὴ λεχθέντα ἡμῖν, εἴς τινας ὀγδοήκοντα σταδίους.
Ἀθηναῖος τί δέ; λιμένες ἆρ' εἰσὶν κατὰ ταῦτα αὐτῆς, ἢ τὸ παράπαν ἀλίμενος;
Κλεινίας εὐλίμενος μὲν οὖν ταύτῃ γε ὡς δυνατόν ἐστιν μάλιστα, ὦ ξένε.
[704c] Ἀθηναῖος
παπαί, οἷον λέγεις. τί δὲ περὶ αὐτὴν ἡ χώρα; πότερα πάμφορος ἢ καί τινων ἐπιδεής;
Κλεινίας σχεδὸν οὐδενὸς ἐπιδεής.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
NOMOI Ε
NOMOI Ε
[726a] Ἀθηναῖος
ἀκούοι δὴ πᾶς ὅσπερ νυνδὴ τὰ περὶ θεῶν τε ἤκουε καὶ τῶν φίλων προπατόρων· πάντων γὰρ τῶν αὑτοῦ κτημάτων μετὰ θεοὺς ψυχὴ θειότατον, οἰκειότατον ὄν. τὰ δ' αὑτοῦ διττὰ πάντ' ἐστὶ πᾶσιν. τὰ μὲν οὖν κρείττω καὶ ἀμείνω δεσπόζοντα, τὰ δὲ ἥττω καὶ χείρω δοῦλα· τῶν οὖν αὑτοῦ τὰ δεσπόζοντα ἀεὶ προτιμητέον τῶν δουλευόντων. οὕτω δὴ τὴν αὑτοῦ ψυχὴν [727a] μετὰ θεοὺς ὄντας δεσπότας καὶ τοὺς τούτοις ἑπομένους τιμᾶν δεῖν λέγων δευτέραν, ὀρθῶς παρακελεύομαι. τιμᾷ δ' ὡς ἔπος εἰπεῖν ἡμῶν οὐδεὶς ὀρθῶς, δοκεῖ δέ· θεῖον γὰρ ἀγαθόν που τιμή, τῶν δὲ κακῶν οὐδὲν τίμιον, ὁ δ' ἡγούμενος ἤ τισι λόγοις ἢ δώροις αὐτὴν αὔξειν ἤ τισιν ὑπείξεσιν, μηδὲν βελτίω δὲ ἐκ χείρονος αὐτὴν ἀπεργαζόμενος, τιμᾶν μὲν δοκεῖ, δρᾷ δὲ τοῦτο οὐδαμῶς. αὐτίκα παῖς εὐθὺς γενόμενος ἄνθρωπος πᾶς ἡγεῖται πάντα ἱκανὸς εἶναι γιγνώσκειν, [727b] καὶ τιμᾶν οἴεται ἐπαινῶν τὴν αὑτοῦ ψυχήν, καὶ προθυμούμενος ἐπιτρέπει πράττειν ὅτι ἂν ἐθέλῃ, τὸ δὲ νῦν λεγόμενόν ἐστιν ὡς δρῶν ταῦτα βλάπτει καὶ οὐ τιμᾷ· δεῖ δέ, ὥς φαμεν, μετά γε θεοὺς δευτέραν. οὐδέ γε ὅταν ἄνθρωπος τῶν αὑτοῦ ἑκάστοτε ἁμαρτημάτων μὴ ἑαυτὸν αἴτιον ἡγῆται καὶ τῶν πλείστων κακῶν καὶ μεγίστων, ἀλλὰ ἄλλους, ἑαυτὸν δὲ ἀεὶ ἀναίτιον ἐξαιρῇ, τιμῶν τὴν αὑτοῦ ψυχήν, ὡς δὴ δοκεῖ, ὁ δὲ [727c] πολλοῦ δεῖ δρᾶν τοῦτο·
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
NOMOI ΣΤ
NOMOI ΣΤ
[751a] Ἀθηναῖος
ἀλλὰ μὴν μετά γε πάντα τὰ νῦν εἰρημένα σχεδὸν ἂν ἀρχῶν εἶέν σοι καταστάσεις τῇ πόλει.
Κλεινίας ἔχει γὰρ οὖν οὕτω.
Ἀθηναῖος
δύο εἴδη ταῦτα περὶ πολιτείας κόσμον γιγνόμενα τυγχάνει, πρῶτον μὲν καταστάσεις ἀρχῶν τε καὶ ἀρξόντων, ὅσας τε αὐτὰς εἶναι δεῖ καὶ τρόπον ὅντινα καθισταμένας· ἔπειτα οὕτω δὴ τοὺς νόμους ταῖς ἀρχαῖς ἑκάσταις ἀποδοτέον, [751b] οὕστινάς τε αὖ καὶ ὅσους καὶ οἵους προσῆκον ἂν ἑκάσταις εἴη. σμικρὸν δὲ ἐπισχόντες πρὸ τῆς αἱρέσεως, εἴπωμεν προσήκοντά τινα λόγον περὶ αὐτῆς ῥηθῆναι.
Κλεινίας τίνα δὴ τοῦτον;
Ἀθηναῖος
τόνδε. παντί που δῆλον τὸ τοιοῦτον, ὅτι μεγάλου τῆς νομοθεσίας ὄντος ἔργου, τοῦ πόλιν εὖ παρεσκευασμένην ἀρχὰς ἀνεπιτηδείους ἐπιστῆσαι τοῖς εὖ κειμένοις νόμοις, οὐ μόνον οὐδὲν πλέον εὖ τεθέντων, οὐδ' ὅτι γέλως ἂν πάμπολυς [751c] συμβαίνοι, σχεδὸν δὲ βλάβαι καὶ λῶβαι πολὺ μέγισται ταῖς πόλεσι γίγνοιντ' ἂν ἐξ αὐτῶν.
Κλεινίας πῶς γὰρ οὔ;
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
NOMOI Ζ
.NOMOI Ζ
[788a] Ἀθηναῖος
γενομένων δὲ παίδων ἀρρένων καὶ θηλειῶν, τροφὴν μέν που καὶ παιδείαν τὸ μετὰ ταῦτα λέγειν ὀρθότατ' ἂν γίγνοιθ' ἡμῖν, ἣν εἶναι μὲν ἄρρητον πάντως ἀδύνατον, λεγομένη δὲ διδαχῇ τινι καὶ νουθετήσει μᾶλλον ἢ νόμοις εἰκυῖ' ἂν ἡμῖν φαίνοιτο. ἰδίᾳ γὰρ καὶ κατ' οἰκίας πολλὰ καὶ σμικρὰ καὶ οὐκ ἐμφανῆ πᾶσι γιγνόμενα, ῥᾳδίως ὑπὸ τῆς [788b] ἑκάστων λύπης τε καὶ ἡδονῆς καὶ ἐπιθυμίας ἕτερα παρὰ τὰς τοῦ νομοθέτου συμβουλὰς παραγενόμενα, παντοδαπὰ καὶ οὐχ ὅμοια ἀλλήλοις ἀπεργάζοιτ' ἂν τὰ τῶν πολιτῶν ἤθη. τοῦτο δὲ κακὸν ταῖς πόλεσιν· καὶ γὰρ διὰ σμικρότητα αὐτῶν καὶ πυκνότητα ἐπιζήμια τιθέντα ποιεῖν νόμους ἀπρεπὲς ἅμα καὶ ἄσχημον, διαφθείρει δὲ καὶ τοὺς γραφῇ τεθέντας νόμους, ἐν τοῖς σμικροῖς καὶ πυκνοῖς ἐθισθέντων τῶν ἀνθρώπων παρανομεῖν. [788c] ὥστε ἀπορία μὲν περὶ αὐτὰ νομοθετεῖν, σιγᾶν δὲ ἀδύνατον. ἃ δὲ λέγω, δηλῶσαι πειρατέον οἷον δείγματα ἐξενεγκόντα εἰς φῶς· νῦν γὰρ λεγομένοις ἔοικε κατά τι σκότος.
Κλεινίας ἀληθέστατα λέγεις.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
NOMOI Η
NOMOI
Η
[828a] Ἀθηναῖος
τούτων μὴν ἐχόμενά ἐστιν τάξασθαι μὲν καὶ νομοθετήσασθαι
ἑορτὰς μετὰ τῶν ἐκ Δελφῶν μαντειῶν, αἵτινες θυσίαι καὶ θεοῖς οἷστισιν ἄμεινον
καὶ λῷον θυούσῃ τῇ πόλει γίγνοιντ' ἄν· πότε δὲ καὶ πόσαι τὸν ἀριθμόν, σχεδὸν ἴσως
ἡμέτερον ἂν νομοθετεῖν ἔνιά γ' αὐτῶν εἴη.
Κλεινίας τάχ' ἂν
τὸν ἀριθμόν.
Ἀθηναῖος
τὸν ἀριθμὸν δὴ λέγωμεν πρῶτον· ἔστωσαν γὰρ τῶν
[828b] μὲν πέντε καὶ ἑξήκοντα καὶ τριακοσίων μηδὲν ἀπολείπουσαι,
ὅπως ἂν μία γέ τις ἀρχὴ θύῃ θεῶν ἢ δαιμόνων τινὶ ἀεὶ ὑπὲρ πόλεώς τε καὶ αὐτῶν
καὶ κτημάτων. ταῦτα δὲ συνελθόντες ἐξηγηταὶ καὶ ἱερεῖς ἱέρειαί τε καὶ μάντεις
μετὰ νομοφυλάκων ταξάντων ἃ παραλείπειν ἀνάγκη τῷ νομοθέτῃ· καὶ δὴ καὶ αὐτοῦ τούτου
χρὴ γίγνεσθαι ἐπιγνώμονας τοῦ παραλειπομένου τούτους τοὺς αὐτούς. ὁ μὲν γὰρ δὴ
νόμος ἐρεῖ δώδεκα μὲν [828c] ἑορτὰς
εἶναι τοῖς δώδεκα θεοῖς, ὧν ἂν ἡ φυλὴ ἑκάστη ἐπώνυμος ᾖ, θύοντας τούτων ἑκάστοις
ἔμμηνα ἱερά, χορούς τε καὶ ἀγῶνας μουσικούς, τοὺς δὲ γυμνικούς, κατὰ τὸ πρέπον
προσνέμοντας τοῖς θεοῖς τε αὐτοῖς ἅμα καὶ ταῖς ὥραις ἑκάσταις, γυναικείας τε ἑορτάς,
ὅσαις χωρὶς ἀνδρῶν προσήκει καὶ ὅσαις μή, διανέμοντας. ἔτι δὲ καὶ τὸ τῶν χθονίων
καὶ ὅσους αὖ θεοὺς οὐρανίους ἐπονομαστέον καὶ τὸ τῶν τούτοις ἑπομένων οὐ
συμμεικτέον ἀλλὰ χωριστέον, ἐν τῷ τοῦ Πλούτωνος [828d]
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
NOMOI Θ
NOMOI Θ
[853a] Ἀθηναῖος
δίκαι δὴ τὰ μετὰ ταῦτα ἀκόλουθοι ταῖς ἔμπροσθεν πράξεσιν ἁπάσαις οὖσαι κατὰ φύσιν γίγνοιντο ἂν τὴν τῆς διακοσμήσεως τῶν νόμων. ὧντινων οὖν δὴ πέρι δεῖ γίγνεσθαι δίκας, τὰ μὲν εἴρηται, τὰ κατὰ γεωργίας τε καὶ ὅσα τούτοις εἵπετο, τὰ δὲ μέγιστα οὔτε εἴρηταί πω, καθ' ἓν ἕκαστόν τε λεγόμενον, ῥηθὲν ἣν δεῖ λαμβάνειν αὐτὸ τιμωρίαν καὶ [853b] τίνων ποτὲ δικαστῶν τυγχάνειν, μετ' ἐκεῖν' αὐτὰ ἑξῆς ταῦτα ῥητέον.
Κλεινίας ὀρθῶς.
Ἀθηναῖος
αἰσχρὸν μὲν δή τινα τρόπον καὶ νομοθετεῖν πάντα ὁπόσα νῦν μέλλομεν τοῦτο δρᾶν, ἐν τοιαύτῃ πόλει ἥν φαμεν οἰκήσεσθαί τε εὖ καὶ τεύξεσθαι πάσης ὀρθότητος πρὸς ἐπιτήδευσιν ἀρετῆς· ἐν δὲ τῇ τοιαύτῃ τὸ καὶ ἀξιοῦν τῆς τῶν ἄλλων μοχθηρίας τῶν μεγίστων ἐμφύεσθαί τινα μεθέξοντα, ὥστε δεῖν νομοθετεῖν προκαταλαμβάνοντα καὶ ἀπειλοῦντα [853c] ἐάν τις τοιοῦτος γίγνηται, καὶ τούτων ἀποτροπῆς τε ἕνεκα καὶ γενομένων κολάσεως τιθέναι ἐπ' αὐτοῖς νόμους, ὡς ἐσομένους, ὅπερ εἶπον, αἰσχρὸν μέν τινα τρόπον. ἐπειδὴ δὲ οὐ, καθάπερ οἱ παλαιοὶ νομοθέται θεῶν παισὶν νομοθετούμενοι τοῖς ἥρωσιν, ὡς ὁ νῦν λόγος, αὐτοί τ' ἐκ θεῶν ὄντες ἄλλοις τε ἐκ τοιούτων γεγονόσιν ἐνομοθέτουν, ἀλλ' ἄνθρωποί τε καὶ ἀνθρώπων σπέρμασιν νομοθετοῦμεν τὰ νῦν, ἀνεμέσητον [853d]
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
NOMOI Ι
[884a] Ἀθηναῖος
μετὰ δὲ τὰς αἰκίας περὶ παντὸς ἓν εἰρήσθω τοιόνδε τι νόμιμον βιαίων πέρι· τῶν ἀλλοτρίων μηδένα μηδὲν φέρειν μηδὲ ἄγειν, μηδ' αὖ χρῆσθαι μηδενὶ τῶν τοῦ πέλας, ἐὰν μὴ πείσῃ τὸν κεκτημένον· ἐκ γὰρ δὴ τοῦ τοιούτου πάντα ἠρτημένα τά τε εἰρημένα κακὰ γέγονε καὶ ἔστι καὶ ἔσται. μέγιστα δὲ δὴ τῶν λοιπῶν αἱ τῶν νέων ἀκολασίαι τε καὶ ὕβρεις, εἰς μέγιστα δέ, ὅταν εἰς ἱερὰ γίγνωνται, καὶ διαφερόντως αὖ μεγάλα, ὅταν εἰς δημόσια καὶ ἅγια ἢ κατὰ μέρη κοινὰ φυλετῶν ἤ τινων ἄλλων τοιούτων κεκοινωνηκότων· [885a] εἰς ἱερὰ δὲ ἴδια καὶ τάφους δεύτερα καὶ δευτέρως, εἰς δὲ γονέας τρίτα, χωρὶς τῶν ἔμπροσθεν εἰρημένων, ὅταν ὑβρίζῃ τις. τέταρτον δὲ γένος ὕβρεως, ὅταν ἀφροντιστῶν τις ἀρχόντων ἄγῃ ἢ φέρῃ ἢ χρῆταί τινι τῶν ἐκείνων μὴ πείσας αὐτούς, πέμπτον δὲ τὸ πολιτικὸν ἂν εἴη ἑκάστου τῶν πολιτῶν ὑβρισθὲν δίκην ἐπικαλούμενον. οἷς δὴ δοτέον εἰς κοινὸν νόμον ἑκάστοις. ἱεροσυλία μὲν γὰρ εἴρηται [885b] συλλήβδην, βίαιός τε καὶ λάθρᾳ ἐὰν γίγνηται, τί χρὴ πάσχειν· ὅσα δὲ λόγῳ καὶ ὅσα ἔργῳ περὶ θεοὺς ὑβρίζει τις λέγων ἢ πράττων, τὸ παραμύθιον ὑποθεμένῳ ῥητέον ἃ δεῖ πάσχειν. ἔστω δὴ τόδε. θεοὺς ἡγούμενος εἶναι κατὰ νόμους οὐδεὶς πώποτε οὔτε ἔργον ἀσεβὲς ἠργάσατο ἑκὼν οὔτε λόγον ἀφῆκεν ἄνομον, ἀλλὰ ἓν δή τι τῶν τριῶν πάσχων, ἢ τοῦτο, ὅπερ εἶπον, οὐχ ἡγούμενος, ἢ τὸ δεύτερον ὄντας οὐ φροντίζειν ἀνθρώπων, ἢ τρίτον εὐπαραμυθήτους εἶναι θυσίαις τε καὶ εὐχαῖς παραγομένους.
Συνεχίστε να διαβάζετε, πατήστε εδώ->>
NOMOI ΙΑ
NOMOI
ΙΑ
[913a] Ἀθηναῖος
τὸ δὴ μετὰ ταῦτ' εἴη συμβολαίων ἂν πρὸς ἀλλήλους
ἡμῖν δεόμενα προσηκούσης τάξεως. ἁπλοῦν δέ γέ ἐστίν που τό γε τοιοῦτον· μήτε οὖν
τις τῶν ἐμῶν χρημάτων ἅπτοιτο εἰς δύναμιν, μηδ' αὖ κινήσειεν μηδὲ τὸ βραχύτατον
ἐμὲ μηδαμῇ μηδαμῶς πείθων· κατὰ ταὐτὰ δὲ ταῦτα καὶ περὶ τὰ τῶν ἄλλων ἐγὼ δρῴην,
νοῦν ἔχων ἔμφρονα. θησαυρὸν δὴ λέγωμεν πρῶτον τῶν τοιούτων ὅν τις αὑτῷ καὶ τοῖς
αὑτοῦ κειμήλιον ἔθετο, μὴ τῶν ἐμῶν ὢν πατέρων· μήθ' [913b] εὑρεῖν ποτε θεοῖς εὐξαίμην
μήθ' εὑρὼν κινήσαιμι, μηδ' αὖ τοῖς λεγομένοις μάντεσιν ἀνακοινώσαιμι τοῖς ἁμῶς
γέ πώς μοι συμβουλεύουσιν ἀνελεῖν τὴν γῇ παρακαταθήκην. οὐ γάρ ποτε τοσοῦτον εἰς
χρημάτων ὠφεληθείην ἂν κτῆσιν ἀνελών, ὅσον εἰς ὄγκον πρὸς ἀρετὴν ψυχῆς καὶ τὸ δίκαιον
ἐπιδιδοίην μὴ ἀνελόμενος, κτῆμα ἀντὶ κτήματος ἄμεινον ἐν ἀμείνονι κτησάμενος, δίκην
ἐν τῇ ψυχῇ πλούτου προτιμήσας ἐν οὐσίᾳ κεκτῆσθαι πρότερον· ἐπὶ πολλοῖς γὰρ δὴ
λεγόμενον εὖ τὸ μὴ κινεῖν τὰ ἀκίνητα καὶ περὶ τούτου [913c
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου