Τα συμπτώματα του άγχους Εύη Μεσσαριτάκη Ψυχολόγος Ψυχοθεραπεύτρια

Άγχος και συμπτώματα

Το άγχος συνδέεται με διάφορες διαταραχές και έχει ποικίλες επιπτώσεις στην καθημερινότητά μας. Υπάρχουν πέντε κατηγορίες συμπτωμάτων που προκαλεί το επίμονο άγχος στη ζωή μας

• Σωματικά συμπτώματα άγχους

Τα πιο συνήθη συμπτώματα άγχους αφορούν αντιδράσεις άμυνας, διαφυγής ή “παγώματος”. Αυξάνονται, για παράδειγμα, οι παλμοί της καρδιάς μας και η ροή του αίματος γίνεται ταχύτερη στους μύες μας. Το αίμα απομακρύνεται από τα άκρα μας, μουδιάζουμε, ανατριχιάζουμε και ιδρώνουμε. Πολλές αντιδράσεις αυτού του τύπου είναι κοινές με τα ζώα. Οι άνθρωποι με διαταραχή πανικού και κοινωνικό άγχος συνηθίζουν να παρατηρούν πολύ σχολαστικά αυτά τα σωματικά συμπτώματα. Οι άνθρωποι με έντονο άγχος συχνά βιώνουν πόνο- στους μύες, στο σαγόνι, στους καρπούς κτλ. Στη συνέχεια μπορεί να τον παρερμηνεύσουν και να κάνουν διάφορες καταστροφολογικές σκέψεις που συνήθως αφορούν το φόβο μήπως έχουν αρρωστήσει ή “τρελαίνονται”.

• Γνωστικά συμπτώματα άγχους (σκέψεις)

Οι άνθρωποι με κοινωνικό άγχος συχνά φοβούνται ότι αυτό είναι προφανές στον υπόλοιπο κόσμο και γι’ αυτό τους θεωρούν βαρετούς, χαζούς ή μη ελκυστικούς. Συχνά φοβούνται ότι θα ακινητοποιηθούν ή θα χάσουν τον έλεγχο εξαιτίας του άγχους τους. Υπάρχει, για παράδειγμα, ένα είδος Ιδεοψυχαναγκαστικής Διαταχής όπου ο πάσχων πιστεύει ότι είναι / θα γίνει παιδόφιλος, παρόλο που δεν υπάρχει καμία τέτοια ένδειξη. Οι άνθρωποι που πάσχουν από γενικευμένη αγχώδη διαταραχή συχνά πιστεύουν ότι το επίμονο άγχος τους θα τους βλάψει. Παραδόξως, πιστεύουν επίσης ότι η ανησυχία είναι απαραίτητη για να τους κρατάει σε εγρήγορση και να μην κάνουν λάθη.Οι αγχώδεις άνθρωποι τείνουν να θεωρούν πολύ πιθανές τις αρνητικές εκβάσεις των γεγονότων και ακόμα περισσότερο να πιστεύουν ότι δεν είναι ικανοί να τις αντιμετωπίσουν. Για παράδειγμα, δεν πιστεύουν ότι θα “αντέξουν” να τους απορρίψει ένας φίλος. “Το άγχος λοιπόν, συχνά μας κάνει να χάνουμε την αυτοπεποίθησή μας”.Επίσης, οι άνθρωποι τείνουν να σκέφτονται πιο ακραία, “όλα ή τίποτα”, να βλέπουν το δέντρο και να χάνουν το δάσος, να σκέφτονται άκαμπτα και να νιώθουν ότι “κόλλησε” το μυαλό τους.

• Συμπεριφοριστικά συμπτώματα άγχους

Το κυριότερο συμπεριφοριστικό σύμπτωμα είναι η αποφυγή. Οι άνθρωποι αποφεύγουν καταστάσεις ή συνθήκες που μπορεί να τους προκαλέσουν άγχος και να μην μπορούν να αποφύγουν, όπως για παράδειγμα ένα ταξίδι με αεροπλάνο. Μπορεί επίσης και να αποφύγουν περιστάσεις στις οποίες δε θα μπορέσουν να είναι τόσο αποτελεσματικοί όσο επιθυμούν, όπως για παράδειγμα να αναλάβουν επιπλέον αρμοδιότητες στην εργασία τους.Γι’ αυτό το λόγο μπορεί να εργάζονται ιδιαίτερα σκληρά.Πολλά είδη άγχους μπορεί να οδηγούν στην πολύ συχνή ενασχόληση με το αντικείμενο του άγχους ή στην “αδιαφορία”. Για παράδειγμα, κάποιος που έχει άγχος σχετικά με τον έλεγχο του βάρους του, μπορεί να ελέγχει πολλές φορές τη μέρα το βάρος του στη ζυγαριά ή να μην ζυγίζεται ποτέ.

• Συναισθηματικά συμπτώματα άγχους

Υπάρχουν πολλά συναισθήματα που μπορεί να βιώνουν οι αγχώδεις άνθρωποι. Τέτοια είναι η ευερεθιστότητα, ο εκνευρισμός, η αβοηθησία κτλ.ε. Συμπτώματα άγχους στις διαπροσωπικές σχέσεις: Οι άνθρωποι με διαταραχή πανικού, γενικευμένο άγχος, άγχος για την υγεία τους, διατροφικές διαταραχές και ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ή κοινωνικό άγχος μπορεί να ψάχνουν επιβεβαίωση από τους συντρόφους τους. Οι αγχώδεις άνθρωποι μπορεί να αποφεύγουν το σεξ γιατί πολλές ¨συνέπειες¨ του σεξ, όπως είναι η αύξηση του καρδιακού ρυθμού και η εφίδρωση, να τους θυμίζουν τα συμπτώματα του άγχους τους. Επίσης, οι αγχώδεις άνθρωποι συχνά δεν επιθυμούν την οποιαδήποτε δέσμευση, με προφανείς επιπτώσεις στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Ή μπορεί να ξεσπούν στην οικογένεια ή τους συντρόφους τους εξαιτίας της ευερεθιστότητας που προέρχεται από το άγχος τους.

Τέλος, υπάρχουν άνθρωποι που ιδιοσυγκρασιακά είναι πιο αγχώδεις από τους υπόλοιπους, είναι όμως σημαντικό το άγχος τους να μην είναι παθολογικό και συνεπώς δυσλειτουργικό για τη ζωή τους. Σε κάποιες περιπτώσεις η φαρμακευτική αγωγή είναι πολύ βοηθητική έως απαραίτητη. Στις περισσότερες περιπτώσεις η ψυχοθεραπεία, με ή άνευ φαρμακευτικής αγωγής, μπορεί να είναι πολύ ωφέλιμη για τον πάσχοντα.