Η σχέση μας με τα χρήματα Εύη Μεσσαριτάκη Ψυχολόγος Ψυχοθεραπεύτρια

Η σχέση μας με τα χρήματα

Η σχέση μας με τα χρήματα

Στην εποχή της κρίσης που διανύουμε, πολλοί άνθρωποι αναγκαστήκαμε να επαναδιαπραγματευτούμε τη σχέση μας με τα χρήματα και αυτά που μας προσφέρουν. Ταυτόχρονα, αυτό είναι και ένα θέμα που απασχολεί πολλούς ανθρώπους κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους. Πώς δηλαδή έχει αλλάξει η ζωή τους και πώς πρόκειται ν’ αλλάξει και ταυτόχρονα αυτοί να ζουν ικανοποιητικά.
Αυτό είναι ένα θέμα που μας αφορά όλους, θεραπευτές και θεραπευόμενους. Μου θυμίζει όμως τις περιπτώσεις που μία απιστία κάνει το ζευγάρι ν’ αναθεωρήσει τη σχέση του και να συνειδητοποιήσει ότι από καιρό είχε αρχίσει η διάβρωση. Με τον ίδιο τρόπο, έπρεπε μία ατυχής, συλλογική εμπειρία να μας κάνει να επαναπροσδιορίσουμε τη θέση που τοποθετούμε τα χρήματα στο σύστημα αξιών μας.
Ο Κ. είναι ένας νεαρός θεραπευόμενος που ήρθε πριν από λίγους μήνες στο γραφείο μου. Μεταξύ άλλων, μου είπε, γεμάτος ενοχές, ότι παίζει γι’ αυτόν σημαντικό ρόλο αν η κοπέλα του θα έχει χρήματα ή όχι(!). Τον ρώτησα απλά γιατί νόμιζε ότι δεν μπορεί μόνος του να βγάλει χρήματα μόλις τελειώσει τις σπουδές του και μπει στην αγορά εργασίας και αν υπάρχει κάτι που τον εμποδίζει. Στη συνέχεια αλλάξαμε θέμα. Η ιστορία του βέβαια αποκάλυψε μία οικογένεια που είχε χρήματα και βίαια τα έχασε και γονείς που ζούσαν γεμάτοι πικρία και οικονομική ανασφάλεια. Έχουν περάσει πολλοί μήνες από εκείνη την πρώτη μας συνάντηση. Ο Κ. θα μου αναφέρει πολλές φορές από τότε αυτή την ερώτηση που του έκανα, την οποία επεξεργαστήκαμε αρκετές φορές έκτοτε.
Η σχέση μας με τα χρήματα έχει πολλές φορές να κάνει λοιπόν με τη σχέση που είχαν οι γονείς μας με τα χρήματα. Πρόσφατα ήμουν σε ένα τραπέζι όπου δύο φίλες μιλούσαν για το γάμο τους. Η μία λοιπόν συνεχώς ανέφερε ότι είναι πολύ σημαντικό να παραμείνει σε αυτό το γάμο μέχρι να εξασφαλίσει οικονομικά το παιδί της και η φίλη της συναινούσε σε αυτό. Να σημειωθεί ότι μιλάμε για άνθρωπο και οικογένεια αρκετά εύπορη. Μόλις εξέφρασα το σκεπτικισμό μου σχετικά με τα κίνητρα της γυναίκας να παραμείνει στο γάμο της, η φίλη της με κοίταξε στα μάτια και μου είπε: “Κοίτα να δεις, Εύη, εγώ και η Χ. έχουμε ζήσει πολύ φτωχικά όταν ήμαστε μικρές και είναι πάρα πολύ σημαντικό για μας να μη ζήσουν έτσι τα παιδιά μας”. Ο τρόπος που μου το είπε φανέρωνε ότι όντως ήταν κάτι πολύ σημαντικό για την ίδια. Για τη μητέρα λοιπόν και όχι για το παιδί. Στο όνομα της ευζωίας του οποίου μία νεαρή γυναίκα συντηρούσε μία σχέση από καιρό πεθαμένη.
Σαφώς και δεν αναφέρομαι στις περιπτώσεις εκείνες που υπάρχει θέμα επιβίωσης. Είναι σαφές ότι αν δεν καλύπτονται οι βασικές ανάγκες του ανθρώπου, δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις υπόλοιπες, την ανάγκη για αυτοπραγμάτωση για παράδειγμα. Πολλοί άνθρωποι όμως θα λυτρώνονταν από ένα σωρό άγχη και ανησυχίες αν επανεξέταζαν τη σχέση τους με τα χρήματα.

Τα χρήματα λοιπόν παίζουν σημαντικό ρόλο στη ζωή και τις αποφάσεις μας. Αυτό που ποικίλει είναι το πόσο σημαντικό ή καθοριστικό ρόλο παίζουν. Και αυτό μένει να αποφασίσουμε.

Γιατί νομίζω ότι σήμερα, περισσότερο από ποτέ, καλούμαστε να ζήσουμε διαφορετικά, με περισσότερο νόημα κι ελευθερία. Το νόημα άλλωστε, σε όλες του τις μορφές, είναι κάτι που επανέρχεται συχνά κατά τη διάρκεια της ψυχοθεραπείας ή κατά την αυτογνωσία μας, μία διαδικασία που διαρκεί λίγο πολύ όλη μας τη ζωή.