Ντιέγκο Βελάθκεθ: «Ο ζωγράφος των ζωγράφων»

09:32, 06 Αυγ 2013 | tvxsteam tvxs.gr/node/41610

Σαν σήμερα, πέθανε ο Ντιέγο Βελάθκεθ,ο διάσημος Ισπανός ζωγράφος που σημάδεψε τη ζωγραφική της περιόδου Μπαρόκ. Ο καλλιτέχνης έγινε γνωστός μέσα από τις προσωπογραφίες που δημιούργησε το χρονικό διάστημα που έμενε στην αυλή του βασιλιά Φίλιππου Δ’ ενώ σήμερα το διασημότερο έργο του είναι μάλλον το Las Meninas (απ' όπου και η λεπτομέρεια - αυτοπορτρέτο).

Η Ιστορία της Τέχνης του 17ου αι., δε θα μπορούσε να είχε ολοκληρωθεί αν δεν συμπεριλαμβανόταν ο Ντιέγο Βελάθκεθ μέσα στις σελίδες της...

Ο Ντιέγο Ροντρίγκεθ ντε Σίλβα Βελάθκεθ, όπως ήταν το πλήρες όνομά του, γεννήθηκε στη Σεβίλλη στις 6 Ιουνίου του 1599, γόνος οικογένειας που ανήκε στην κατώτερη αριστοκρατία. Ο πατέρας του, Χουάν Ροντρίγκεθ ντε Σίλβα, ήταν ευγενούς πορτογαλικής καταγωγής και δικηγόρος στο επάγγελμα, ενώ η μητέρα του, Χερόνιμα Βελάσκεθ, ήταν μέλος της αριστοκρατίας της Σεβίλλης η κλίση του στη ζωγραφική φάνηκε από μικρή ηλικία.

Πριν γίνει δεκαοχτώ ετών, έγινε δεκτός στη συντεχνία ζωγράφων του Αγίου Λουκά και επιχειρώντας τα πρώτα του καλλιτεχνικά βήματα στη Σεβίλλη, ακολούθησε τα θεματολογικά πρότυπα της εποχής του, φιλοτεχνώντας ένα είδος ρωπογραφίας, συνηθισμένο για την εποχή εκείνη, που ονομαζόταν bodegon. Το είδος αυτό απεικόνιζε συνήθως καθημερινές σκηνές, με επίκεντρο το φαγητό και το ποτό μίας παρέας ανθρώπων. Ο δάσκαλός του, ο Πατσέκο, τον παρότρυνε να στραφεί σε θρησκευτικά θέματα.
Ο Βελάσκεθ ολοκλήρωσε ορισμένες εικόνες μικρών διαστάσεων καθώς και μια σειρά από ρετάμπλ, ωστόσο στο επίκεντρο της καλλιτεχνικής του δραστηριότητας συνέχισαν να βρίσκονται οι προσωπογραφίες.

Στις αρχές του 1620, η φήμη του είχε αρχίσει να εδραιώνεται στη Σεβίλλη και το 1622 αποφάσισε να εγκατασταθεί στη Μαδρίτη, η οποία αποτελούσε πολιτικό κέντρο της χώρας, καθώς δύο χρόνια νωρίτερα είχε μεταφερθεί εκεί η βασιλική αυλή του Φίλιππου Δ'. Ως ζωγράφος της αυλής παρέμεινε πιστός στην παράδοση του bodegon και διακρίθηκε κυρίως ως δεξιοτέχνης προσωπογράφος. Mία προσωπογραφία του ίδιου του Φίλλιπου Δ' του εξασφάλισε το προνόμιο του να είναι ο αποκλειστικός προσωπογράφος του βασιλιά.
Αλλά οι καλλιτεχνικές αναζητήσεις του ζωγράφου έμεναν ανικανοποίητες. Έτσι το 1629 το βρίσκουμε στην Ιταλία να μελετά τα έργα του Ραφαήλ και του Μιχαήλ Άγγελου - στην Ιταλία θα επιστρέψει και μετά από 20 χρόνια. Μια δεκαετία μετά, η καλλιτεχνική πορεία του Βελάθκεθ απογειώνεται με χαρακτηριστικά δείγματα τους πίνακες «Η Αφροδίτη στον καθρέφτη της», «Ο μύθος της Αράχνης» και «Οι υφάντρες».
«Ο μύθος της Αράχνης» αποτέλεσε παραγγελία ενός ιδιώτη και βασίζεται στις «Μεταμορφώσεις του Οβίδιου» όπου περιγράφεται ο ανταγωνισμός μεταξύ της Παλλάδας Αθηνάς και της Αράχνης. Ο Βελάσκεθ μετέφερε έναν αμιγώς μυθολογικό θέμα στο επίπεδο μίας καθημερινής σκηνής. Τέσσερα χρόνια πριν το θάνατό του, δημιουργεί το magnum opus του Las Meninas.

Ο Ντιέγο Βελάθκεθ έφυγε από τη ζωή στις 6 Αυγούστου του 1660. Η ταφή του έγινε στην εκκλησία του Σαν Χουάν Μπαουτίστα, παρουσία ευγενών και αυλικών, ενώ οκτώ ημέρες αργότερα πέθανε και η σύζυγός του Χουάνα, την οποία έθαψαν δίπλα του.
Σχεδόν έναν αιώνα μετά το θάνατό του, αρκετά έργα του καταστράφηκαν ή υπέστησαν σοβαρές φθορές από πυρκαγιά που ξέσπασε το 1734 στα βασιλικά ανάκτορα της Μαδρίτης, ενώ το 1811, η εκκλησία και ο τάφος του καταστράφηκαν από τους Γάλλους.