Ο ΦΟΒΟΣ

Photographs and excerpts from the journal of

Evgenia Georganda.

Athens 2007

Livaditis, 2006

Κάθε στιγμή που περνάει
κι’ ένας μικρός θάνατος.
Κάθε φωτογραφία
και μια προσπάθεια
να μείνει η στιγμή
στην αιωνιότητα,
μια προσπάθεια να νικηθεί
ο θάνατος και η φθορά.

Βοston, Self-portrait, 1984

Κάθε ποίημα
μια ανησυχία,
μια χαρά,
μια λύπη,
ένα συναίσθημα
που αποτυπώνεται
σε λέξεις και
χρωματίζει την σκέψη.

Βοston, Quincy Market, 1984

Η ανάγκη της δημιουργίας
επίμονα χτυπά
την πόρτα μου.
Αναρωτιέμαι αν είναι
η ανάγκη για
Αθανασία
που ωθεί στην
Δημιουργία.

Νew York, 1985

Να νικήσω τον θάνατο.
Αυτό ήθελα πάντα.
Τι άνιση μάχη!
Ίσως όμως το πώς θα πεθάνω
να είναι πιο σημαντικό.
Εύκολα — Δύσκολα
Γρήγορα — Αργά
Ευχαριστημένη — Απογοητευμένη
Γεμάτη – Άδεια
Ίσως αυτό το τελευταίο
να φοβάμαι πιο πολύ.

Stelios, Hydra 1989

ΦΟΒΟΣ
Αυτός ο αόρατος εχθρός.
Τον νοιώθουμε μόνο
βαθιά μες την ψυχή μας,
κι’ αυτό είναι ικανό
να μας σταματήσει
από το να δοκιμάσουμε.
Φόβος, ο αόρατος εχθρός
που δεν μπορούμε παρά
να πολεμήσουμε μέσα μας.
Μόνοι μας.
Ίσως μόνο στήριξη να χρειαζόμαστε
για να κάνουμε το
Πρώτο Βήμα.

Μakronisos, 1989

Φόβος θανάτου.
Όλοι τον έχουμε.
Απλά άλλοι τον δέχονται
και άλλοι όχι.
Άλλοι τον αναγνωρίζουν
και άλλοι όχι.
Άλλοι τον αντιμετωπίζουν
και άλλοι όχι.
Ποιος να ξέρει άραγε
τι είναι το «σωστό»;

Λήθη—Μνημοσύνη.

Το ερώτημα είναι αν
θέλουμε να ζούμε με
λήθη ή με μνημοσύνη.

Ruth’s dog, Νew York, 1985.

Εγώ θέλω απλά να ΖΩ.
Να αφουγκράζομαι
την στιγμή.
Να στέκομαι
για να ΔΩ.
Να μυρίζω και
να γεύομαι
την ζωή
για όσο αυτή διαρκέσει.
Μπορεί να πεθάνω και αύριο
γιατί σήμερα έχω
Ζήσει.
Ερωτεύομαι την ζωή
και ζω σαν να υπάρχει
μόνο αυτή η στιγμή.

Ruth’s & Jane’s house, Νew York,1985

Προσπαθώ να ευχαριστηθώ
την ύπαρξη μου πριν την χάσω,
αλλά δεν μπορώ εύκολα
να χαρώ, να αφεθώ.
Προσπαθώ να μην με νοιάζει
τι λένε οι άλλοι,
αλλά φαίνεται πως δεν έχω ξεπεράσει
τις μικροαστικές μου συνήθειες,
τους φόβους και
τις ανασφάλειες μου.
Ποιες είναι και από πού ξεκινούν;

Hydra, 1991

Αισθάνομαι.
Τι αισθάνομαι άραγε;
Αισθάνομαι ήρεμα
αλλά και ανήσυχα.
Χαρά
αλλά και λύπη.
Φόβο
αλλά και αποφασιστικότητα.
Θυμό
αλλά και τρυφερότητα.
Πάθος
αλλά και πλήξη.
Ηρεμία
αλλά και αναταραχή.
Ίσως είναι η αναταραχή
που προέρχεται από το γεγονός ότι
ΑΙΣΘΑΝΟΜΑΙ!
Για πρώτη φορά.

Τrikeri, 1989

Η θάλασσα ακίνητη
στέκεται μπροστά μου.
Ο χρόνος
πίσω μου κυλά.
Αναρωτιέμαι τι θα φέρει.
Όλα μπροστά μου στέκονται
κι’ αναρωτιέμαι τι θα κάνω.
Είναι όμως πιο ήσυχος ο νους,
πιο ήρεμη η καρδιά μου.
Δεν ξέρω τι και πως ο χρόνος θε να φέρει
Φοβάμαι μόνο πόνο να μην φέρει πάλι.

Ιoanna, Hydra, 1990

Καταιγίδα.
Καταιγίδα!
Έχει ξεσπάσει μέσα στο
Μυαλό μου.
Τα κύματα σπάνε με ορμή
πάνω στους βράχους
της Καρδιάς μου.
Όλα τριγύρω εντυπώνονται στην
Μνήμη όπως οι
Βουρδουλιές πάνω στο κορμί.

Hydra, 1989

Μια καμαρούλα 3χ3
Ένα διπλό κρεβάτι
Ένας νιπτήρας
Μια καρέκλα κι’ ένα τραπέζι
Ο Σκαρίμπας στο χέρι
Το παράθυρο ανοίγει
Αντίκρυ το βουνό και δυο σπίτια
Ομορφιά και γαλήνη
Είμαι μέσα στην καμαρούλα 3χ3
Ευτυχία και γαλήνη
Δεν μου λείπει τίποτα.

Hydra, 1989

Τα βράχια
Τα κύματα
Τα δέντρα
Ο ήλιος
Είμαι μόνη
Ακουω τα κύματα
Βλέπω τα βράχια και
Τη θάλασσα
Είμαι ήρεμη
Ευτυχισμένη
Μοναξιά
Και
Γαλήνη

Μakronisos, 1989

Κινηματογραφικό έργο
Φρίκης και ανησυχίας.
Τα αίτια απροσδιόριστα.
Ένας απροσδιόριστος φόβος για
Το σήμερα
Το αύριο
Το χτες
που έφυγε πια και δεν αλλάζει.
Λες να πήγε χαμένο;
Ένα μόνιμο άγχος.
Γιατί όμως αφού
δεν μπορεί ν’ αλλάξει;

Βοston, Kenmore Square, 1984

Ο κόσμος του παράλογου.
Τίποτα δεν έχει καμία λογική.
Κάπως έτσι θα πρέπει
να αισθάνονται τα παιδιά.
Έτσι αισθάνομαι κι’ εγώ.
Σαν παιδί που τα πάντα
με χτυπάνε
σαν συναισθηματικά βέλη.

Νew York, Rockefeller Station, 1985.

Κλαιω και γελώ.
Πονώ και χαίρομαι.
Όλα ανάκατα
και ο Chopin στην απομόνωση.
Μόνη και πάλι στην
βεράντα του ειδυλλίου.
Χαίρεσαι ότι μπορείς να χαρείς
πριν να είναι αργά.
Ξέρεις τι χαίρεσαι άραγε;
Ή
Χαίρεσαι για να μην λυπάσαι;
Ήλιος και θάλασσα.
Αλμύρα κι’ αέρας.
Ένας πόνος βαθιά μες την καρδιά
για την μοναξιά.
Αν δεν είσαι μόνος πάλι πονάς.
Κάθε χωρισμός κι’ ένας θάνατος.
Γεμάτη η ζωή από θανάτους.
Δεν θέλω να είμαι μόνη.
Δεν θέλω τον πόνο των αποχωρισμών.
Αγάπη χωρίς πόνο δεν γίνεται,
κι’ ένας ατελείωτος φαύλος κύκλος η ζωή.

Aimilia, Methoni, 1990

Με τρελαίνει το γεγονός ότι
η ύπαρξη μας σήμερα είναι παρόν
Και αύριο παρελθόν.
Όλα έρχονται και παρέρχονται.
Όλα είναι ένα τίποτα,
τίποτα κι’ εγώ.
Δεν αντέχω τον πόνο της ύπαρξης
αλλά και της μη ύπαρξης.
Τι είμαστε λοιπόν;
Ένα τίποτα!;
Ένα τίποτα γεμάτο με κάτι.
Παλεύεις να γεμίσεις το τίποτα,
αλλά το τίποτα είναι τίποτα
και όλα γίνονται ένα τίποτα.

Piraeus train Station ΗΣΑΠ, 1991

Μαυρίλα, μόλυνση, πληγή.
Όπως στον Περσικό
έτσι και στην ψυχή μου.
Το πετρέλαιο διέρρευσε
και μόλυνε και μαύρισε
την κάτασπρη παραλία.
Κάθε ζωντανός οργανισμός
μολύνθηκε και πέθανε από την
ασφυξία της μαυρίλας
που απλώθηκε χωρίς λύπηση,
χωρίς συγκρατιμό στις πιο
όμορφες γωνιές της ψυχής μου.
Πώς να καθαρίσεις το πετρέλαιο,
πώς να βγάλεις την μαυρίλα
από την ψυχή;

Νew York, Rockefeller Center,1985.

Ο χαρταετός πετά.
Πετά ψηλά
και πέφτει χαμηλά.
Ανεβαίνει, ανεβαίνει
και μετά βουτά
στα χαμηλά.
Ότι πάει επάνω
θα κατέβει κάτω.
Όσο πιο ψηλά ανέβει
τόσο πιο επικίνδυνο
το πέσιμο.

New York, 1981

«Έχω πέσει μες την μαύρη τρύπα»

Τι σωστή έκφραση Θεέ μου.
Είναι σαν να πέφτουμε μέσα σε μια τρύπα
σκοτεινή, μαύρη, ίσως και άπατη.
Αυτή την τρύπα που μας οδηγεί στην κατάθλιψη,
στο να μην είμαστε καλά με τον εαυτό μας.
Αν δεν την προλάβεις έγκαιρα μπορεί να σε οδηγήσει βαθιά μέσα στα
μαύρα και σκοτεινά λημέρια της ψυχής
μέχρι να τα γνωρίσεις καλά,
να μάθεις τι είναι και πώς να βγάζεις
το κεφάλι σου στο Φως,
εκεί που όλα είναι πιο ευχάριστα και αισιόδοξα.
Αυτή τη φορά αισθάνομαι ότι μπήκα βαθιά μέσα στην τρύπα, στα σκοτεινά και απελπισμένα μέρη της ψυχής μου.
Έτσι ελπίζω τις δύσκολες στιγμές που θα ξαναέρθουν να είμαι πιο έτοιμη να τις αντιμετωπίσω, χωρίς να με διαλύσουν.

Corfu, Strogili, 1989

Μια αχτίδα που πέρασε και
χάθηκε.
Μια ανατολή και
μια δύση
που έμεινε στην μνήμη
αλλά όχι στη φωτογραφία.
Πως θα γίνω φωτογραφία που θα υπάρξει ξεχασμένη σε κάποιο ντουλάπι,
έστω και λίγων…;;;…
Αύριο μπορεί,
μπορεί και να ξέρω.
Μπορεί όμως και να μην μάθω ποτέ
την τέχνη της φωτογραφίας,
την τέχνη της αποτύπωσης των στιγμών.

Corfu, Strogili, 1989

Έξω το φως.
Μέσα η ζέστη.
Πάνω και κάτω ισορροπία.
Τα πουλιά πετούν
και τραγουδούν
κι’ εγώ τα κοιτώ πίσω
από την μεγάλη τζαμαρία.
Η πορτοκαλιά φορτωμένη με πορτοκάλια
στέκεται μέσα στο πράσινο
κι’ εγώ στη ζέστη του τζακιού
παρακολουθώ την Δημιουργία.
Ήλιος και Φως.
Φως και Χρώμα.
Χρώμα και Κίνηση.

Corfu, Strogili, 1989

Οι μέρες κυλούν.
Κυλώ κι’ εγώ.
Ήρεμα,
Ανώδυνα,
Ακίνδυνα.
Πλήξη.
Χρειάζομαι λοιπόν
την Ταραχή,
τον Πόνο και
τον Κίνδυνο.

For my father

Σε σκέφτομαι συνέχεια.
Υπάρχεις μέσα στην σκέψη μου
έστω κι’ αν το σώμα σου
δεν υπάρχει πια.
Θάνατος ο αιμοβόρος,
χαμός ο αδίσταχτος.
Το κενό που μένει, μια τρύπα
στο όζον της ατμόσφαιρας
καιει το σύμπαν.
Που να είσαι άραγε;
Μόνο υποθέσεις μπορώ να κάνω.
Ασφάλεια καμία.
Αμφιβολίες πολλές.
Θα ήθελα να ξέρεις  ότι
σε σκέφτομαι
και άρα
Υπάρχεις.

Pilgrimage to Makronisos, 1989

Χωρισμοί και
Αποχαιρετισμοί.
Δεν τους αντέχω άλλο!…
Είναι πικρή η γεύση
που σου αφήνει στο στόμα
η γροθιά του αποχαιρετισμού.
Δεν θέλω άλλους!

Guernica (detail), Metropolitan Museum, N.Y. 1981

Έφυγε κι’ έμεινα μόνη μου.
Εγώ, η μουσική και το
Χριστουγεννιάτικο δέντρο
που αναβοσβήνει.
Ξέρω πως θα τον ξαναδώ
σε λίγες μέρες αλλά
κάθε αποχωρισμός είναι το ίδιο
Αιώνιος
Και τώρα μόνη.

Αβάσταχτος ο πόνος
όταν ο χωρισμός είναι οριστικός.
Αβάσταχτος ο πόνος
όταν χάνεις το παιδί σου.
Τα σωθικά ξεσκίζονται.
Ένα μαχαίρι στριφογυρνά
μες την καρδιά.
Κλαυθμός και οδυρμός.

Forrest village, Erimanthos, 2006

Μια τρομερή καταιγίδα αρχινά.
Οι αστραπές και οι κεραυνοί
ξεσκίζουν τον ουρανό.
Τα ποντίκια ουρλιάζουν και
το σύμπαν φωτίζεται.
Η βροχή με μανία
χτυπά στην στέγη.
Τα τζάμια τρίζουν
κι’ εγώ κοιτώ.
Πίνω τον καφέ μου νωχελικά και
παρακολουθώ κατάπληκτη την
τρομακτική
αλλαγή της φύσης.

Εrimanthos, 2006

O πόλεμος δεν χάθηκε.
Οι θυσίες δεν πήγαν χαμένες.
Η ειρήνη και η συμφιλίωση
θα επικρατήσουν γιατί δεν  έχουμε
τίποτα να μοιράσουμε.
ΕΓΩ κι’ εγώ.
Δυο κόσμοι τόσο διαφορετικοί
κι’ όμως τόσο κοντά σ’ εμένα.
Κάθομαι και αφουγκράζομαι
τους χτύπους της καρδιάς.
Είναι αυτό ΕΓΩ;
Ίσως και ναι
Ίσως και όχι!
Ποια είμαι εγώ;
ΕΓΩ!
ΕΓΩ που χάνεται μέσα στην ηχώ
της απεραντοσύνης και
ακούγεται τόσο μικρό που είναι αστείο
να παλεύω για ένα τόσο μικρό εγώ.
ΕΓΩ που χάνεται μέσα στο μεγαλείο της φύσης
που με συνταράσσει σύγκορμη κάθε φορά που βρίσκομαι μέσα της και ταξιδεύω
κοντά στο Θεό
μέχρι να γίνω μέρος του και να ενωθώ με την
Απεραντοσύνη Του.

Νew York metro, 1985

Τα πιόνια του σκακιού έχουν
προκαθορισμένες κινήσεις.
Κι’ όμως είμαστε ελεύθεροι
να αποφασίσουμε πως θα τα
κινήσουμε στην σκακιέρα.
Είμαστε το πιόνι και ο παίχτης.
Κάθε παρτίδα κάτι διαφορετικό.
Κάθε κίνηση διαφορετική από κάθε άλλη.
Η έκβαση του παιχνιδιού δεν εξαρτάται
από τις προκαθορισμένες κινήσεις
του κάθε πιονιού αλλά
από την τελική
ελευθερία της κίνησης του παίχτη.
Το τι κάνουμε με την ελευθερία μας
καθορίζει την ζωή μας
έστω κι’ αν έχουμε όρια
που δεν μπορούμε να ξεπεράσουμε.
Είμαστε ελεύθεροι να διαλέξουμε τις κινήσεις μας.

Pinakates, Mt. Pilion,  2005

Πόσα χρόνια θα ζήσω;
Χρόνια
Χρόνος
Τι είναι ο χρόνος;
Πότε πέρασαν 46 χρόνια;

Πέρασα την κορυφή
Του λόφου
Και κατεβαίνω…

Mykonos, Ilionis christening, 2007

Κατηφορίζοντας από την κορυφή
του λόφου συνειδητοποιώ ότι
δεν χρειάζεται να βιάζομαι.
Που να πάω άλλωστε;
Γιατί να βιάσω το ταξείδι;
Ας διαρκέσει όσο περισσότερο γίνεται.
Νωχελικά
γεύομαι τις μικρές απολαύσεις.
Τώρα ξέρω ότι μόνο αυτές υπάρχουν.
Τα μεγαλεπήβολα σχέδια
δίνουν την θέση τους στις
υπαρκτές κατακτήσεις.
Η συμφιλίωση με την
πραγματικότητα
είναι γεγονός.

My refuge, Mt. Pilion, 1997

Ξεφυλλίζοντας τις σελίδες αυτού του βιβλίου/ λευκώματος ανακάλυψα πως οι φωτογραφίες, όπως και όσο αποτυπώνουν την σκέψη, δημιουργούν μια ιστορία. Την προσωπική μου προσπάθεια ανέλιξης στη ζωή.
Η πορεία μου αυτή επιτελέστηκε κυρίως με ψυχοθεραπευτικά μέσα. Σεμινάρια, ομάδες, ατομική ψυχοθεραπεία, αλλά και τα ίδια τα διδάγματα της ζωής. Η προσπάθεια, ασυνείδητη στην αρχή, ήταν να έρθω σε επαφή με τον εαυτό μου, τα συναισθήματα και τις σκέψεις μου, και έτσι να πετύχω μια μεγαλύτερη συμφιλίωση με αυτό που είμαι. Να αποδεχτώ τα δεδομένα της ύπαρξης μου, αυτό που είναι το περιβάλλον μου αλλά κυρίως τα μειονεκτήματα μου. Αυτό το τελευταίο ίσως να είναι και το δυσκολότερο κομμάτι μιας τέτοιας προσπάθειας.
Κοιτώντας τις φωτογραφίες και διαβάζοντας τα κείμενα, συνειδητοποίησα την πληθώρα των ψυχικών μου σκαμπανεβασμάτων. Πότε αισιόδοξα, πότε μαύρα. Άλλοτε απελπισία και άλλοτε γαλήνη. Πολλά τα ερωτήματα και έντονα τα συναισθήματα. Συναισθήματα που γινόντουσαν όλο και πιο έντονα όσο περισσότερο επέτρεπα στον εαυτό μου να αναγνωρίζει αυτό που νοιώθει.

Η διαδικασία των αποκαλύψεων και συνειδητοποιήσεων επώδυνη. Οι αμφιβολίες πολλές. «Κάνω καλά που τα σκαλίζω όλα αυτά;»
Μετά από ένα συναισθηματικό Big Bang έρχεται η ανάγκη όχι μόνο για αποδοχή αλλά και για μια συνειδητή απόφαση. Για μια συνειδητή στάση απέναντι στα μεγάλα ερωτήματα που μας θέτει η ζωή. Μια στάση εξίσου συναισθηματική όσο και λογική. Η αρμονική σύνθεση των δυο, μεγάλο επίτευγμα. Δεν σκέφτομαι μόνο, δεν νοιώθω μόνο. Η μια κατάσταση ενημερώνει την άλλη.
Η επιλογή του άσπρου αντί του μαύρου, του αισιόδοξου αντί του απαισιόδοξου μονοπατιού στη ζωή ήταν μια τέτοια συνειδητή απόφαση την οποία προσπαθώ καθημερινά να υλοποιώ. Οι στιγμές που σκοτεινιάζει η ψυχή μου δεν λείπουν. Τελικά όμως μια πιο ειλικρινείς και πλήρης γαλήνη αναδύθηκε.
Μετά από όλο αυτό το ταξίδι μπορώ να πω ότι οι κόποι μου αμείφθηκαν πλουσιοπάροχα. Αξίζει να βγει κανείς στον πηγαιμό για την Ιθάκη του. Να αγγίξει το όνειρο να είναι καλά με τον εαυτό του, ότι και όποιο κι’ αν είναι το κληροδότημα του.