Η αυτονομια της εκ-στασης.

Με αφορμη το εξαιρετικης πληροτητας ( για ένα τοσο εκτεταμενο και λεπτων ισορροπιων θεμα) κειμενο του Γιαννη Αυγουστατου, « ΙΕΡΑ ΜΕΘΗ : ΨΥΧΟΔΗΛΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ», θελησα να αφησω ένα σχολιο για τα ηδη υπαρχοντα σχολια. Καθ’οδον, και λογω της πολυπλοκοτητας του θεματος, διαπιστωσα ότι το σχολιο πηρε μεγαλη εκταση, παυοντας να είναι ένα συνοπτικο σχολιο - και κατεληξε στο ακολουθο κειμενο!

Η αυτονομια της εκ-στασης.

Η προσεγγιση και η κατανοηση των μυστικων τελετουργιων αρχαιων μυστηριων, περα από δογματα και αντιληψεις που περιοριζουν, δεν αποτελει καθολου ευκολη υποθεση. Και αυτό γιατι… αλλο το Γαλα και αλλο η Καβαλα, αλλο Πρεπει και αλλο Πεπυ, αλλο Ψυχοναυτης και αλλο καντιλαναφτης…!

Είναι η αγνοια αλλα και η σκοπιμοτητα που βαζει στο ιδιο καζανι ψυχο(εκ)δηλωτικες, ψυχοτροπες (τροπη της ψυχης) και πασης φυσης ψυχοενεργες ουσιες, που στις περισσότερες απ’ αυτές, έχει δοθει ο τρομοκρατικός και απαγορευτικός χαρακτηρισμός «Ναρκωτικά».

Η « γνωση» των προγονων μας – φερνω για παραδειγμα τα Ελευσινια μυστηρια - η αποσιωπειται, η διαστρεβλωνεται, η χρησιμοποιειται για την διογκωση του εγω του σημερινου νεοελληνα-ελληναρα (πατρις-θρησκεια-οικογενεια), δηθεν φορεα της αρχαιας κληρονομιας. Υπερβαινοντας την αγνοια και την στενομυαλια των καιρων για τις ψυχοδηλωτικες ουσιες, η πιθανη παρουσια τους στα Ελευσινια Μυστηρια, δεν μειωνει καθολου την εγκυροτητα τους, την Ιεροτητα τους και την δυναμικη τους.

Σιγουρα δεν υπαρχουν ψυχοδηλωτικα που από μονα τους είναι « θρησκευτικο οραμα σε συσκευασια». Όμως θα ηταν παραλειψη και ατοπημα από καθαρη ανθρωπολογικη σκοπια να μην πουμε ότι τα ψυχοδηλωτικα υπηρετησαν μια πολύ σημαντικη λειτουργια στην θρησκευτικη ζωη, όχι μονο της τοτε παγανιστικης Ελλαδας, αλλα της ανθρωποτητας εν γενει.

Φυτά και ουσίες που αλλάζουν τη συνείδηση, που βρίσκονται στη φύση (φυσικά) ή φτιάχτηκαν από τον άνθρωπο (συνθετικά). είναι γνωστά και χρησιμοποιούνται χιλιάδες χρόνια τώρα.

Από τα αρχαια χρονια, ο ανθρωπος διαπιστωσε πως η πραγματικότητα της φύσης και του εαυτού του, δεν είναι μόνο αυτή που αντιλαμβάνεται στη συνηθισμένη του κατάσταση εγρήγορσης. Αυτή η διαπιστωση του δημιουργησε ένα αισθημα ιεροτητας και δεους. Οταν κοιμοταν, ζουσε ως συνείδηση σε μία «άλλη» πραγματικότητα. Όταν επενεβαινε στην ψυχοσωματική του κατάσταση με νηστεία, αγρύπνια, απομόνωση, λήψη ειδικών βοτανων, σωματικές στάσεις, αναπνοες, κινήσεις κ.α., περνουσε σε άλλες «πραγματικότητες».

Έτσι, κάθε φορά που οι άνθρωποι μετατόπιζαν τη συνείδησή τους πέρα από την αισθητηριακή «πραγματικότητα», θεωρούσαν την κατάσταση αυτή ιερή-σαν ένδειξη επαφής με βαθύτερες περιοχές του Αγνώστου. Αυτές τις αλλαγμενες καταστασεις συνειδησης, τις ονόμασαν «θρησκευτικές» ή «μυστικές» εμπειρίες.

Η αυτοπραγματωση, η φωτιση, δεν πετυχαίνεται με μια ουσια που προερχεται από ένα φυτο η που εχει παραχθει συνθετικα στο εργαστηριο. Η ψυχοδηλωτικη ουσια θα σου δείξει τη δυνατότητα μιας άλλης κατάστασης της συνείδησης. Ότι πραγματι υπαρχει η …αντιπερα οχθη. Αλλά αν θέλεις να αποκτησεις Συνειδητοτητα στο Πνευματικο, χρειαζεται εσωτερικη εργασια με τον Εαυτο. Η πνευματική ζωή δεν εξασφαλίζεται με παροδικές εκ-στάσεις. Απαιτεί εκπαίδευση, μαθητεία και πρακτική. Η καταναλωτική λιγούρα αλλαγμενων καταστασεων συνειδησης, δεν οδηγεί στην καλλιέργεια των δυνατοτήτων μας, αλλά σε αποδιοργάνωση, σύγχυση και διαταραχές.

Είναι σημαντικο να γνωριζει κανεις, ότι ψυχοδηλωτικες ουσιες προκλησης αλλαγμενων καταστασεων συνειδησης, δεν οδηγουν απαραιτητα σε έκσταση ή μυστική και θρησκευτική εμπειρία. Συνήθως τα όνειρα και, κυρίως, οι ψυχωτικές εμπειρίες, στερούνται, κατά κανόνα, το μυστικό χαρακτήρα. Όμοια, πολλές τεχνικές σωματικού και πνευματικού ελέγχου ή η χρήση φυτών χωρίς την απαραίτητη γνώση και σεβασμό, μπορούν να συντελέσουν σε σωματική και ψυχική αποργάνωση, διάλυση του Εγώ και χάος.

Δεν είναι μονο η διαιθυλαμινη του λυσεργικου οξεος (LSD) που μπορει να οδηγησει σε ενεργοποιηση των ενεργειακων κεντρων (Chakras) και στην αφυπνιση - ανοδο της αρχεγονης ενεργειας Κουνταλινι. Υπαρχουν ισχυρες τεχνικες, π.χ. της Κριγια Γιογκα η της Κουνταλινι Γιογκα , που μπορει να εχουμε το ιδιο αποτελεσμα, χωρις την παραμικρη χρηση ουσιων. Όμως, αν τα καναλια (Nadis) Iντα και Πιγκαλα, αριστερα και δεξια από το κεντρικο καναλι (το Σουσουμνα Ναντις), δεν εχουν εξαγνιστει-καθαριστει, είναι βεβαιο ότι ο πειραματιζομενος θα βρεθει με «καμενες» τις…φλαντζες του.

Η επίδραση σε κάθε άνθρωπο, ουσιων που διευρυνουν την συνειδηση, είναι άμεσα εξαρτημένη από τον βαθμό λειτουργίας των διαφόρων ενεργειακων κέντρων του. Με την ίδια ουσία, π.χ. το κέντρο της καρδιάς (Aναχατ Tσακρα) ενός ατομου που το εχει ενεργοποιημενο, θα οδηγήσει σε αίσθημα Κοσμικής Ενότητας, ενώ σ’ ένα ατομο που το εχει κλειστο-εκτος λειτουργιας, θα οδηγήσει σε συγκινησιακές αντιδράσεις του ηλιακου πλεγματος, που μπορει να περιλαμβανουν φοβιες, καταθλιψη, πανικο, αποπροσωποιηση, κ.τ.λ.

Μέσα από τις θύρες των ενεργειακών Nadis, τα Ενεργειακα Κέντρα ή Τσάκρας που «άνοιξαν» με «σπρώξιμο» από την ουσια- «Σύμμαχο», περνά η Συνείδηση σε άλλα πεδία πραγματικότητας, Αιθερικής, Συγκινησιακής ή Νοητικής ύλης και έρχεται σε επαφή με πληροφορίες του ατομικού της Aσυνείδητου ή και του Συλλογικού. Και σ’ αυτά τα Πεδια, η Συνειδηση αν δεν εχει εκπαιδευτει και «καθαριστει», μπορει κατι να « κολλησει ». Η, μπορει, η συχνή «παραβίαση των θυρών», στο τέλος να τις κάνει να μην κλείνουν και τότε έχουμε από απλά «φλας-μπακ»-ξαναβιώματα, μέχρι συγκινησιακές ή νοητικές αποργανώσεις της ισορροπίας, μονιμες η περιοδικες.

Ακομη και ο Καρλος Καστανεντα, αν και επιλεχθηκε σαν ο εκλεκτος λευκος που θα του μεταδιδοταν η γνωση των αρχαιων σαμανων, και ενώ ειχε την στηριξη και καθοδηγηση του δασκαλου του Δον Χουαν, τα 2 χρονακια σε ψυχιατρικη κλινικη δεν τα γλυτωσε… Και ο γκουρου των ψυχεδελικων Ram Das, βλεποντας ότι δεν ηταν και λιγοι αυτοι που «καηκαν» ενεργειακα, προετρεψε τους θαυμαστες του να προχωρησουν περα από τα ψυχοδηλωτικα , ανακαλυπτοντας μια αυτοδυναμη εκ-σταση.

Οσον αφορα την σκοπιμοτητα, στην οποια εγινε αναφορα στην αρχη του κειμενου, αρχικά, το δικαίωμα της μυστικής εμπειρίας ανήκε σε όλους, όμως με την οργάνωση της εξουσίας και τον έλεγχο των συνειδήσεων, άρχισαν να μπαίνουν περιορισμοί στον τρόπο της έκ-στασης.

Οι μυστικές εμπειρίες ήταν πάντα επικίνδυνες για την εξουσία-θρησκευτική και πολιτική. Γιατί όταν οι υπήκοοι βίωναν ότι η « Βασιλεια του Θεου » είναι Εντος και γινεται εφικτη με εσωτερικη ατομικη εργασια, αμφισβητούσαν τους «αντιπροσώπους» και μεσάζοντες. Έτσι, από την αρχή η εξουσία κυνήγησε τους ερευνητές των μυστικών εμπειριών. Αιρετικοί, μάγισσες, ψυχεδελικοί χρήστες: στην πυρά, στα κάτεργα, στην εξόντωση.

Ο Όμηρος στην Οδύσσεια λέει, ότι στον μέσα μας κόσμο μπαίνουμε από δύο πύλες: μία κεράτινη και μία φιλντισένια. Άμα ο άνθρωπος γνωρίζει, μπαίνει από τη φιλντισένια στη «βασιλεία του Θεού». Άμα εμποδίζεται να γνωρίσει, μπαίνει από την κεράτινη, στον κόσμο των παθών. Κι αυτό εξυπηρετεί ο σύγχρονος πόλεμος «κατά» των ναρκωτικών, γιατί ρίχνει σκοτάδι στις ουσίες, που κάποτε ήταν Ιερές.

Όσον αφορά την ερμηνεία δράσης των ψυχοδηλωτικών, η εξουσιαστική προπαγάνδα τη θέλει να είναι «οργανικό ψυχοσύνδρομο» ή κατάληψη Διαβόλου. Δεν είναι όμως παρα ανοιγματα «παραθύρων» στους χώρους του ασυνειδήτου και - όπως τα τηλεσκόπια και μικροσκόπια - απαιτούν γνώση και του οργάνου και του αντικειμένου παρατήρησης. Κι όπως το εξωτερικό ταξίδι με αυτοκίνητο κι αεροπλάνο απαιτεί άδεια χειρισμού, έτσι και το εσωτερικό ταξίδι με ουσιες-«συμμάχους», ασφαλές θα ήταν να γινόταν με εκπαίδευση και άδεια χειρισμού.

Γνώση, ηθος, αγνότητα χαρακτήρα, καθαροτητα καρδιας, είναι οι προϋποθέσεις για να περάσει κάποιος τη φιλντισένια πύλη. Μέχρι τότε, τα εκαστοτε κολλημενα καταναλωτικα λιγουρια της οποιας «μαστουρας», ας κρατησουν μια φιλολογικη σχεση με τα ψυχοδηλωτικά, σκυβοντας παραλληλα ενδον, μακρια φυσικα από την απληστια των εμπορων και αποκτωντας μια βαθυτερη κατανοηση της απαγορευσης.

Περα όμως του ότι τα ψυχοδηλωτικα υπηρετησαν μια σημαντικη λειτουργια στην θρησκευτικη ζωη των λαων, η συμβολη τους στο χωρο των επιστημων είναι ανεκτιμητη.

Ολες οι ψυχοτροπες ουσιες δεν εχουν την ιδια δραση. Άλλες απ’ αυτές στρεφουν τον ψυχισμο (Διεγερτικες-Κατασταλτικες) και άλλες του αποκαλυπτουν αθεατες πλευρες και δυνατοτητες του (Ψυχο(εκ)δηλωτικες). Ο ιδιος ο ανθρωπινος εγκεφαλος παραγει διαφορες ουσιες που ονομαζονται οπιοειδη νευροπεπτιδια η Ενδορφινες, γιατι συγγενευουν χημικα με το οπιο και τα παραγωγα του(Μορφινη). Η ανακαλυψη τους, υπηρξε το αποτελεσμα ερευνας στην φυσιολογια του εγκεφαλου που είναι ένα από τα συναρπαστικοτερα κεφαλαια των Νευροεπιστημων. Τα νευρικα κυτταρα διαθετουν φυσικους υποδοχεις για το οπιο!

Ερευνες ετων δειχνουν, ότι ολες οι ουσιες και οι συνηθειες που καταφερνουν να μας αλλαξουν την διαθεση εχουν την ιδιοτητα ν’ ανεβαζουν τα ποσοστα της ντοπαμινης στον εγκεφαλο. Αν λοιπον, κάθε ειδους εθισμος, ειτε αφορα τα ναρκωτικα, ειτε τα γλυκα, τον καφε η το σεξ, επιδρα με τον ιδιο ακριβως τροπο στα εγκεφαλικα κυτταρα, τοτε ισως η κλασσικη διακριση σε ναρκωτικα και άλλες απλες συνηθειες, σε παρανομες και νομιμες ουσιες, να μην εχει τελικα καμια σημασια.. Μ ‘αυτό το δεδομενο, οι χρηστες δεν επιζητουν την ιδια την κοκαινη η την ηρωινη, αλκοολ, καφε, νικοτινη η σοκολατα, αλλα την ροη της ντοπαμινης που οι ουσιες αυτές προκαλουν στα εγκεφαλικα κυτταρα.

Αναγνωριζοντας την βιολογικη βαση που εχει ο εθισμος στα ναρκωτικα, αυτοματα οδηγουμαστε σε αλλαγη των μεχρι σημερα μεθοδων απεξαρτησης. Γιατι η εξαρτηση από τις ψυχοτρόπες ουσίες (και ιδιαίτερα από τα οπιούχα) είναι ζήτημα βιολογικό και ερμηνεύεται ικανοποιητικά μετά την ανακάλυψη των ειδικών υποδοχέων της μορφίνης στον εγκέφαλο (1973) και την απομόνωση των ενδορφινών και των εγκεφαλινών (1975 και 1976).

Τελος, αξιζει να παρατηρηθει ότι πολλα ψυχοτροπα-ψυχοδηλωτικα-διευρυντικα της συνειδησης, εχουν στενη χημικη συγγενεια – ομοιότητα, με νευροορμόνες και νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου και του σώματος. Το LSD και η ψιλοκυμβίνη, είναι χημικά συγγενή με τη σεροτονίνη και οι αμφεταμίνες και η μεσκαλίνη με τη νοραδρεναλίνη και ντοπαμίνη, αντίστοιχα.

Τα ψυχοτροπα, ειτε είναι κατασταλτικα σαν την ηρωινη, ειτε διεγερτικα σαν την κοκαινη, μπορουν να μιμηθουν την δομη των νευροδιαβιβαστων του εγκεφαλου, των πιο σημαντικων δηλαδη χημικων ουσιων του. Οι περισσότερες φυσικές ουσίες που δρουν στον ψυχισμό του ανθρώπου, έχουν και το λειτουργικό τους ανάλογο μέσα στο ίδιο το σώμα του. Αυτό εξηγεί και την ομοιότητα που παρουσιάζεται στις αλλαγμενες καταστασεις συνειδησης, είτε είναι όνειρα, είτε ψυχωτικές, ψυχοδηλωτικές ή πνευματικές εμπειρίες.

Για ευνοητους λογους αποσιωπειται η ψυχοθεραπευτικη χρήση των ψυχοδηλωτικών. Την δεκαετια του ’60, στην Ελλαδα το LSD δινοταν στις κλινικες σε κατατονικους ασθενεις. Στην Αιγυπτο του ‘60, ο δικος μας Θ. Καυκαλιδης, με την χορηγηση του LSD -25 σε ασθενεις, εφερε στην επιφανεια ενδομητρια βιωματα των ασθενων του - που ειχαν κατά την διαρκεια της κυησης, κατι που εδωσε νεα ερμηνευτικη στις ψυχικες διαταραχες. Σε επιστημονικα συνεδρια, περιέγραψε πολλές ψυχολυτικές συνεδρίες ασθενών του, στις οποίες, εκτός από το «τραύμα της γέννησης», αναβιώθηκαν εμπειρίες εμβρυϊκές με ψυχοσογόνες επιδράσεις στη μετέπειτα ζωή των προσώπων.

Στο ιδιο μηκος κυματος κινηθηκε και ο Στανισλαβ Γκροφ, εφαρμοζοντας ψυχοθεραπευτικες μεθοδους, όπως η Ολοτροπικη αναπνοη.

Και βεβαια, δεν παραλειπουμε την τετραυδροκανναβινολη(δραστικη ουσια της κανναβης), που χρησιμοποιηθηκε αποτελεσματικα για παθησεις όπως η ενδοφθαλμια πιεση-γλαυκωμα, στις παρενεργειες της χημειοθεραπειας κτλ.

Ας μην ξεχναμε, οτι μετα την γενικη Σχετικοτητα και την Κβαντικη μηχανικη του 20ου αιωνα, τωρα διανυουμε την χρυσες δεκαετιες της θεωριας του χαους και της μη γραμμικης δυναμικης, οπου το «χαος» των ανοιχτων συστηματων, μπαινει σε μια «ταξη», δημιουργωντας την « Χαολογια » η την επιστημη της πολυπλοκοτητας.

Προσπερνωντας ευγενικα τους διανοητες της αιτιοκρατιας ( Αινσταιν, Ντεκαρτ, Αριστοτελη), ο ανθρωπινος νους οδηγειται στο να σκεπτεται πλεον με Πιθανοτητες και οχι με βεβαιοτητες. Τα χαοτικα συστηματα ( «Μυστηρια» μεχρι προτινος), φανερωνουν μια εικονα στην οποια στερειται νοηματος η «Ντετερμινιστικη Αιτιοτητα» και αποκτα νοημα η «Πιθανοκρατικη αιτιοτητα». Στο μετρο που οι κουλτουρες των κοινωνιων, αρχαιων και συγχρονων, θεωρηθουν Ανοικτα Συστηματα, η τελικη εξελιξη τους θα εξαρτηθει από την ανθρωπινη δημιουργικοτητα.

Η νεα επιστημη του Χαους και της Πολυπλοκοτητας, ισως να εχουν να μας πουν κατι που δεν γνωριζουμε και για τον ιδιο μας τον εαυτο. Ο ανθρωπος πλεον «υποχρεωνεται» να ξανασυμμαχησει με την Υπαρξη και τα «Μυστηρια» της, όχι πλεον σαν αμετοχος Παρατηρητης αλλα μεσω της δυναμικης συμπεριφορας του και των καινοτομιων του. Ο Ντιρακ ειχε πει ότι ειμαστε τοσο χωμενοι στον ντετερμινιστικο τροπο σκεψης, που θα μας παρει πολύ χρονο και ενεργεια μεχρι να τολμησουμε να παμε παραπερα. Ο δε νομπελιστας Ιλια Πριγκοζιν, όταν ειχε ερθει στην Ελλαδα, ειχε πει ότι: το πιο σπουδαιο αποτελεσμα προκυπτει όταν σπρωχνεις το Συστημα μακρυα από την ισορροπια του…

Ευχαριστω για την φιλοξενια.

Γιαννης Δογανης / Φαος Satori – Φαος Samadhi – Φαος Art Ianis

Ενδεικτικη βιβλιογραφια.

1) Ο Νευρωνικος ανθρωπος – Jean Pierre Ghangeux – Εκδ. Ραππα, 1994.

2) Τσακρα – Harish Johari – Kεδρος

3) Προφητικα φυτα – Christian Ratsch – Οξυ.

4) Ψυχοδηλωτικα και Ιεροφανεια στα Αττικα αρχαια Μυστηρια – Shawn Eyer – Διιπετες.

5) Εγκυκλοπαίδεια των Ψυχεδελικών – Stafford Peter - Praxis, Αθήνα, 1988.

6) Η μεγαλη Aφυπνιση – Bonnie Greenwell Ph.D. – Εσοπτρον.

7) Κundalini Yoga – Swami Satyananda – Satyanandashram.

8) Ναρκωτικα, Το τιμημα της καταστολης – Κλεανθης Γριβας – Εκδοτικη Θεσ/κης. 1991.

9) Ναρκωτικά και εξουσία. Πολιτική της απαγόρευσης και αποδιοπόμπευση. – Aρθρο του Κ. Γριβα.

10) Η δυναμη της Mητρας και η υποκειμενικη “αληθεια” – Αθ. Καυκαλιδης – Ελευθερος Τυπος, 1987.

11) Η γνωση της μητρας – Θανος Καυκαλιδης – Ολκος 1979.

12) Πεγυοτλ, Ιστοριες Μεσκαλινης – Παυλου Μελα – Eκδ. Κοινοτητα.

13) LSD, Ο δρομος για την Ελευσινα – G.Wasson, A. Hofmann, C. Ruck – Κοινοτητα,. 1983.

14) Ψυχοδηλωτικα η Ψυχεδελικα. – Γιωργης Οικονομοπουλος – Κοινοτητα, 1980.

15) Ναρκωση και Aπεξαρτηση – Γ. Οικονομοπουλος – Κοινοτητα, 1988.

16) Ψυχοτροπα, δηλητηρια και κλειδια της ψυχης - Γ. Οικονομοπουλος - π. «Τριτο Ματι », τ.23 , Μάρτιος 1993.

17) Ψυχοδηλωτικα και Συνειδηση, Πύλες για την Κόλαση ή για τον Παράδεισο; - Γ. Οικονομοπουλος - π. Αβατον, τεύχος 20, Νοέ/Δεκ. 2001.

18) Εισαγωγη στην χαρουμενη κοσμολογια – Αλαν Γουατς – Πρισμα 1991.

19) Η πολιτικη της εκστασης – Timothy Leary – Διεθνης Βιβλιοθηκη.

20) Η νεα Αλχημεια, Ψυχοδηλωτικα και Θρησκευτικη εμπειρια – Alan Watts - Διεθνης Βιβλιοθηκη.

21) Octavio Paz- Πετρα του Ηλιου - Διεθνης Βιβλιοθηκη 1989.

22) Η δυναμη της σιωπης – Carlos Castaneda – Κακτος 1988.

23) Η επιστημη της Μυθολογιας – C.S. Jung, C. Kerenyi – Iαμβλιχος.

24) Λογος και Εικονα – Καρλ Γιουγκ – Ιαμβλιχος 1991

25) Τηλεπάθεια και ο αιθερικός φορέας – Balley Alice.

26) Η ψυχολογια του μελλοντος – Στανισλαβ Γκροφ

Υ.Γ. Δεν εχω εντοπισει ακομη αν το προβλημα ειναι στον δικο μου υπολογιστη η γενικοτερα στο δικτυο, αλλα εχω κλεισει αισιως 3 ωρες!, στην διαδικασια ανεβασματος του κειμενου...με αποτελεσμα την ριζικη αλλοιωση της συνειδησης μου!...