1/5/12
Richard Dawkins: «Για ένα μαχόμενο αθεϊσμό»
Ο
Ρίτσαρντ Ντώκινς θεωρεί ότι «Η Εξέλιξη είναι ριζικά εχθρική προς τη
θρησκεία». Μπορεί να αποδέχονται την Εξέλιξη κάποιοι θρήσκοι (ακόμη και ο
ίδιος ο Πάπας), αλλά «ΑΥΤΑΠΑΤΩΝΤΑΙ, η πραγματική κατανόηση του
Δαρβινισμού διαβρώνει βαθιά τη θρησκευτική πίστη». Τονίζει ότι, «Αν
ήθελα να υπερασπιστώ τη θρησκευτική πίστη, θα φοβόμουν πολύ τη θετική
δύναμη της εξελικτικής επιστήμης, και γενικά οποιασδήποτε επιστήμης».
Επιτίθεται εναντίον της θρησκείας
συνολικά γιατί, «Ενώ η επιστήμη λειτουργεί δοκιμάζοντας υποθέσεις που
έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να είναι δυνατή η διάψευση τους, η θρησκεία
έχει κάποιες ιδέες στον πυρήνα της, τις οποίες θεωρεί ιερές». Δεν έχεις
δικαίωμα να πειραματιστείς, να ερευνήσεις, να αμφισβητήσεις τις
θρησκευτικές ιδέες. Κάθε θρησκεία προαπαιτεί τη πίστη, τη τυφλή αποδοχή
των αρχών της … «ΠΙΣΤΕΥΕ ΚΑΙ ΜΗ ΕΡΕΥΝΑ».
Τονίζει επίσης ότι, «Η θρησκεία είναι
διαβρωτική προς την επιστήμη. Διδάσκει τους ανθρώπους να ικανοποιούνται
με επιπόλαιες, υπερφυσικές μη-εξηγήσεις και τους εμποδίζει να δουν
θαυμάσιες πραγματικές εξηγήσεις. Τους ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΝΑ ΑΠΟΔΕΧΟΝΤΑΙ την
ΕΞΟΥΣΙΑ, την ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ και την ΠΙΣΤΗ αντί να επιμένουν πάντα να ζητάν
αποδείξεις».
ΚΑΙ ΕΧΕΙ ΔΙΚΙΟ!!! Δεν υπάρχει θρησκεία που να διδάσκει ότι η γνώση προηγείται της πίστης. Όπως τονίζει και ο Ρωμανίδης «η θρησκεία είναι νευροβιολογική ασθένεια».
Ο καθένας μας έχει την εγγενή έπαρση, τον εγγενή εγωισμό «να βλέπει τον
κόσμο με τα μάτια του». Ο εγκέφαλος μας, μας δημιουργεί την ψευδαίσθηση
ότι τα πράγματα είναι όπως τα βλέπουμε και αυτό επεκτείνεται και στις
απόψεις μας γενικώς. Νομίζουμε ότι έχουμε δίκιο … και σε πρώτη
προσέγγιση πράγματι όλοι έχουμε δίκιο …
Μια φορά κι ένα καιρό, ο Χότζας παρουσία
μαθητή του δίκαζε. Μπαίνει λοιπόν μέσα ο είς εκ των αλληλοεναγομένων.
Μπλα, μπλα, μπλα … εκθέτει την υπόθεση «αντικειμενικά» … απ’ τη μεριά
του. Δίκιο έχεις, του απαντά ο Χότζας και τον διώχνει. Μετά εισέρχεται ο
έτερος των εν διενέξει όντων. Μπλα, μπλα, μπλα … εκθέτει και αυτός την
υπόθεση «αντικειμενικά» … απ’ τη μεριά του. Δίκιο έχεις, του απαντά και
σ’ αυτόν ο Χότζας και τον διώχνει. Ο μαθητής τινάζεται πάνω … Κάτσε ρε
Χότζα … κι ο ένας δίκιο κι ο άλλος δίκιο έχει; Και ο σοφός Χότζας απαντά
νηφάλια στον νεαρό μαθητευόμενο: Δίκιο έχεις!
Όλοι δίκιο έχουμε, αλλά πού να το
βρούμε; Του καθενός μας η «αλήθεια» είναι αληθής … ή μάλλον καλύτερα
όλες οι ανθρωπόκτιστες «αλήθειες» είναι ψευδείς! «Πας άνθρωπος ψεύστης».
Κάτι ήξερε 2000 χρόνια πριν, ο Ρωμαίος διοικητής της Παλαιστίνης, που,
όταν ξεστόμισε εκείνο το ερώτημα, θεώρησε αυτονόητο ότι δεν υπήρχε
απάντηση: «Και ΤΙ εστί αλήθεια;». Ποια εγκεφαλοδιανοητική εκδοχή άραγε
μπορεί να διεκδικήσει τον τίτλο της σωστής, την ώρα που είναι κοινός
τόπος ότι όλοι δίκιο έχουμε μια και είμαστε εγκλωβισμένοι στη
φαντασιακώς συλληφθείσα και οικοδομηθείσα εικονική ΜΑΣ
«πραγματικότητα», την αμεσότητα. Ο Πεντζίκης διόρθωνε αυστηρότατα όποιον
τολμούσε να ονομάσει πραγματικότητα την virtual reality που βιώνουμε
καθημερινά οι θνητοί, την ονόμαζε απλώς αμεσότητα.
Η θρησκεία είναι νευροβιολογική ασθένεια γιατί γιγαντώνει τον ήδη υπάρχοντα εγγενώς εγωισμό μας. Ο
καθένας μας έχει την τάση να θεωρεί ότι έχει δίκιο, όταν όμως αυτή η
αφελής και κάποιες φορές χαριτωμένη βλακεία μπολιαστεί με την πίστη σε
ΑΝΩΘΕΝ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ, τότε γίνεται πολύ επικίνδυνος φονταμενταλισμός για τον
φορέα της και για την ανθρωπότητα ολόκληρη. «Καίγεται» εντελώς ο
εγκέφαλος του «πιστού», μπουκώνουν ντιπ οι λειτουργίες του, και ο Θεός
να φυλάξει από τις επιλογές του την κοινωνία και αυτόν!
Η θρησκεία είναι νευροβιολογική
ασθένεια. Είναι η αποτυχημένη προσπάθεια του θνητού να αντιμετωπίσει το
θάνατο δια της δημιουργίας του θείου! Το δημιουργηθέν όμως θείον
πάντα είναι κατ’ εικόνα και ομοίωση του θνητού κτίστη του και προβάλλει
ως φοβερή αυθεντία φθοροποιός κι ανθρωποκτόνος.
Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ δεν ίδρυσε μια
καινούργια θρησκεία, αλλά έφερε τη θεραπεία της αρρώστειας που γεννά τις
θρησκείες. Νίκησε το θάνατο και έδωσε στους θνητούς τη δυνατότητα να
απελευθερωθούν από το θάνατο και το φόβο του θανάτου, που είναι η αιτία
που γεννά τις θρησκείες. Απάλλαξε τους θνητούς από την ανάγκη του
θρησκεύειν. Στη συζήτηση με την Σαμαρείτισσα, όταν εκείνη Τον ρώτησε,
«Πού είναι σωστό να λατρεύεται ο Θεός, στο Ναό του Σολομώντα ή στο όρος
Γαριζείν» όπως συνήθιζαν οι Σαμαρείτες, απάντησε, «Έρχεται ώρα, και νυν
εστιν, ότε οι αληθινοί προσκυνηταί προσκυνήσουσιν τω πατρί εν πνεύματι
και αληθεία· και γαρ ο πατήρ τοιούτους ζητεί τους προσκυνούντας αυτόν.
Πνεύμα ο Θεός, και τους προσκυνούντας αυτόν εν πνεύματι και αληθεία δει
προσκυνείν». Εδώ βρίσκεται η διακήρυξη του Χριστού για την κατάργηση της θρησκείας.
Τώρα βέβαια, θα ρωτήσει εύλογα κανείς: «Και γιατί σήμερα ο
Χριστιανισμός είναι θρησκεία;» ή καλύτερα η ερώτηση θα μπορούσε να
διατυπωθεί κάπως αλλιώς: «Γιατί η Εκκλησία του Χριστού χρησιμοποιήσε τις
μεθόδους των θρησκειών;»
Η ΓΝΩΣΗ-ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΠΡΟΗΓΕΙΤΑΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ
Οι
συγγραφείς του βιβλίου των Θρησκευτικών της Β’ Λυκείου, ενώ αρχικά
αισθάνονται την ανάγκη να παρουσιαστούν «εκσυγχρονισμένοι» τονίζοντας
ότι «εσφαλμένα έχει αποδοθεί στην Εκκλησία ο λόγος “πίστευε και μη
ερεύνα”» πέντε αράδες παρακάτω διατυπώνουν το γι’ αυτούς αυτονόητο ότι
«στα θέματα της πίστης … η έρευνα είναι αδύνατη»! … Οφείλεις να χάφτεις
ότι σου σερβίρουν!
Παρακάτω θα δούμε ότι αυτό δεν συνάδει
καθόλου με τη διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας οι οποίοι τονίζουν
ότι η γνώση, η εμπειρία, οφείλει να προηγείται της πίστης και ότι η
πίστη δεν είναι η διανοητική αποδοχή από αφέλεια, φόβο ή συμφέρον
κάποιων αρχών, αλλά, είναι δύναμη, είναι ενέργεια!
Ο
άγιος Μάρκος ο ασκητής, που έζησε στην Κωνσταντινούπολη τον 5ο αιώνα
(μαθητής του Χρυσοστόμου), καθώς και ο Ησύχιος ο Πρεσβύτερος που έζησε
στα Ιεροσόλυμα επίσης τον 5ο αιώνα χρησιμοποιούν ακριβώς την ίδια φράση:
«Αυτός που δεν γνωρίζει την αλήθεια, δεν μπορεί και να πιστεύει αληθινά. Γιατί η γνώση, καταφύση προηγείται της πίστης»[1].
Ο
άγιος Διάδοχος επίσκοπος Φωτικής (σημερινή Παραμυθιά της Ηπείρου), που
και αυτός έζησε τον 5ο αιώνα τονίζει: «Εκείνος που πιστεύει μόνο χωρίς
να βρίσκεται στην αγάπη, ούτε αυτή την πίστη που νομίζει ότι έχει, δεν την έχει. Γιατί με κάποια ελαφρότητα νοός πιστεύει χωρίς να ενεργεί μέσα του το βάρος της δόξας της αγάπης»[2].
Ο
άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής (580-662) που γεννήθηκε και μέχρι το 624
έζησε στην Κωνσταντινούπολη, και διετέλεσε Αρχιγραμματέας του Ηράκλειου,
περιγράφοντας 5 στάδια της πνευματικής ζωής εξηγεί ότι, 1ον η σοφία
γεννά τη φρόνηση, 2ον η θεωρία εμπνέει την πράξη, 3ον η απλή γνώση
φέρνει την αρετή, 4ον η άληστη (που δεν χάνεται) γνώση γεννά την πίστη που είναι ενέργεια και φανέρωση αυτής της γνώσης και 5ον μετά έρχεται η θέωση που την ονομάζει θεία επιστήμη[3].
Δηλαδή για τον άγιο Μάξιμο πίστη δεν είναι η διανοητική αποδοχή κάποιων
«πιστεύω», διαδικασία που κάθε θρησκευόμενος θεωρεί ότι είναι η
απαραίτητη προϋπόθεση για να ενταχθεί κανείς στη θρησκεία του.
 Πίστη δεν είναι η διανοητική αποδοχή από αφέλεια, φόβο ή συμφέρον, κάποιων αξιωμάτων ή αρχών. Η
πίστη είναι ενέργεια και φανέρωση κάποιας εμπειρικής γνώσης τόσο
δυνατής που έχει ως χαρακτηριστικό της πλέον το ότι δεν μπορεί να
λησμονηθεί. Η πίστη είναι ενέργεια της γνώσης-ένωσης-συνουσίας με τη
θεία Χάρη. Η πίστη για τον άγιο Μάξιμο εμφανίζεται μόνο όταν ο
χριστιανός πλησιάζει να ολοκληρώσει την πορεία του προς τον Θεό, προς τη
θέωση. Και για τον Ίδιο τον Χριστό η πίστη είναι δύναμη! «Αν έχετε
πίστη σαν έναν κόκκο σιναπιού, θα πείτε στο βουνό αυτό: Πήγαινε απ’ εδώ
εκεί, και θα πάει. Τίποτε δεν θα σας είναι αδύνατο» (Ματθ. 17,20). «Αν
έχετε πίστη ... κι αν ακόμα πείτε σε αυτό το βουνό: Σήκω και πέσε στη
θάλασσα, θα γίνει· και όλα όσα ζητήσετε στην προσευχή σας πιστεύοντες θα
τα πάρετε» (Ματθ. 21,21).
Υπάρχει
όμως μία φράση του Ιησού που φαίνεται να συνηγορεί υπέρ του «πίστευε
και μη ερεύνα». Μετά που ο Θωμάς Τον είδε και πείστηκε και ομολόγησε, «ο
Κύριος μου και ο Θεός μου» ο Χριστός του είπε, «Eπειδή Με είδες,
πίστεψες· μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες» (Ιωάν. 20,29). Θα
μπορούσε ίσως να πει κανείς ότι η φράση αυτή αναφέρεται στα παρακάτω που
γράφει ο π. Σωφρόνιος:
 «Μερικοί
άνθρωποι μεγαλώνουν μέσα στην Εκκλησία με τις αιωνόβιες παραδόσεις Της,
τη λατρεία, τα θεία μυστήρια –από τα οποία γεννιέται μέσα τους
αγαλλίαση και ειρήνη– και δεν υπόκεινται σε οξείες κρίσεις και βίαιες
μεταστροφές. Η πνευματική τους αύξηση συντελείται χωρίς θυελλώδεις
ρήξεις» (Αρχιμ. Σωφρονίου, ΑΣΚΗΣΙΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ, Έσσεξ Αγγλίας, σελ. 28).
Δηλαδή είναι μακάριοι αυτοί που από μικρά παιδιά θα βρεθούν μέσα σε
περιβάλλον που θα τους διδάξει να δέχονται και να διατηρούν, να
εκμεταλλεύονται τη θεία Χάρη, γιατί αυτοί θα ζήσουν χωρίς να πληγωθούν
από το κενό της απουσίας, γιατί αυτούς δεν θα τους πλήξει ο θάνατος
ακόμη κι όταν τον συναντήσουν.
Γράφει
ο αρχιμ. Ζαχαρίας, μαθητής του π. Σωφρονίου: «”Έρχου και ίδε”: Έλα και
δοκίμασε την αλήθεια μόνος σου και, αν Αυτός είναι η όντως Αλήθεια, θα
είναι αδύνατον να δυσπιστήσεις. Αν αναζητούμε την αλήθεια με ειλικρίνεια
και αντικειμενικότητα, μπορούμε να εκτελέσουμε ένα πείραμα το οποίο,
όπως σε όλες τις επιστήμες, θα μας δώσει τη δυνατότητα να την
επιβεβαιώσουμε. Με την έννοια αυτή η θεολογία είναι σαν τις εμπειρικές
επιστήμες. Εφόσον συλλαμβάνεται η θεωρία και διατυπώνεται η υπόθεση,
μπορεί να διεξαχθεί πείραμα και να επαληθευθεί, ούτως ώστε να
αποδειχθεί ο νόμος που διέπει τα φυσικά φαινόμενα. Το ίδιο συμβαίνει και
στην πνευματική ζωή. Πειραματιζόμενοι μαθαίνουμε για τον Θεό και τις
οδούς Του, και θέτουμε την αλήθεια Του υπό δοκιμασίαν μέσα στα όρια της
σχέσεως μας μαζί Του. Όταν επιβεβαιώσουμε την αλήθεια των λόγων του
Κυρίου, τότε η αλήθεια Του αποβαίνει ο μόνος νόμος που κυβερνά τη ζωή
μας» (Αρχιμ. Ζαχαρία, «ΠΙΣΤΟΙ ΣΤΗ ΔΙΑΘΗΚΗ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ», Έσσεξ Αγγλίας,
σ.105-6).
Μετά το Σχίσμα, στη Δύση, κυριάρχησε η θρησκειοποίηση της Εκκλησίας του Χριστού. Η
θρησκειοποίηση της Εκκλησίας άρχισε κυρίως μετά την αναγνώριση της ως
επίσημης θρησκείας της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, αλλά, αυτή η εκτροπή
κυριάρχησε και επιβλήθηκε ως μοναδικό και απόλυτο δόγμα μετά το Σχίσμα
στη Δύση. Μπορεί ο Πάπας, όποτε κρίνει σκόπιμο, να ιδρύει την Ιερά
Εξέταση ή να καταδικάζει την δράση της και να «εκσυγχρονίζεται»· μπορεί
να διακηρύττει ότι αποδέχεται την Εξέλιξη, ανάλογα με τις ανάγκες των
καιρών, δεν έχει καμιά σημασία! Η θρησκειοποίηση του Χριστιανισμού
κυριαρχεί, σε Ανατολή και Δύση πλέον, και η θρησκεία συνεχίζει να
διαβρώνει, να αρρωσταίνει τις εγκεφαλικές λειτουργίες των «πιστών» της.
Γι’ αυτό τέτοιες δυναμικές παρεμβάσεις, σαν του Ντώκινς, εναντίον της
θρησκείας πάντα θα είναι επίκαιρες, χρειαζούμενες και ευπρόσδεκτες.
«ρι'. (ξ’.) Ο μη γινώσκων την
αλήθειαν, ουδέ αληθώς πιστεύειν δύναται. Η γάρ γνώσις, κατά φύσιν
προηγείται της πίστεως» (ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ, τομ. Α’, Μάρκου του Ασκητού, Περί
Νόμου Πνευματικού, (ρι’) σελ. 103 και Ησυχίου Πρεσβυτέρου, Προς
Θεόδουλον, (ξ’) σελ. 150).
«κα'. … ο δε πιστεύων μόνον και μη ών
εν τη αγάπη, ουδέ αυτήν την πίστιν, ήν δοκεί έχειν, έχει. Ελαφρότητι γαρ
τινι πιστεύει νοός, ως υπό του βάρους της δόξης της αγάπης μη
ενεργούμενος» (ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ, τομ. Α’, Διαδόχου Φωτικής, Λόγος Ασκητικός,
σελ. 240).
«Ενέργεια γαρ εστι και φανέρωσις του
μεν νου ο λόγος ως αιτίας αιτιατόν· και της σοφίας η φρόνησις, και της
θεωρίας η πράξις, και της γνώσεως η αρετή, και της αλήστου γνώσεως η
πίστις· εξ ών η ενδιάθετος προς τε την αλήθειαν και το αγαθόν, φημί δε
τον Θεόν, σχέσις δημιουργείται, ήν έφασκεν είναι θείαν επιστήμην και
γνώσιν άπταιστον και αγάπην και ειρήνην, εν αίς και δι᾽ ών η θέωσις».
«Επειδή ταύτα τοίνυν της ψυχής εισιν, ως
έφαμεν, κατά νουν μεν εχούσης δυνάμει την σοφίαν, εκ δε της σοφίας την
θεωρίαν, εκ δε ταύτης την γνώσιν, εκ δε της γνώσεως την άληστον γνώσιν,
δι᾽ ής προς την αλήθειαν ως πέρας και τέλος ούσαν των κατά νουν αγαθών
άγεται· κατά δε τον λόγον εχούσης την φρόνησιν, εκ δε ταύτης την πράξιν,
εκ δε της πράξεως την αρετήν, εκ δε ταύτης την πίστιν, καθ᾽ ήν εις το
αγαθόν ως τέλος μακάριον των λογικών ενεργειών καταλήγει· δι᾽ ών η των
θείων επιστήμη κατά σύνοδον της προς άλληλα τούτων ενώσεως συλλέγεται»
(Αγ. Μαξίμου του Ομολογητού, ΜΥΣΤΑΓΩΓΙΑ, κεφ. Ε’, ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΝΗΠΤΙΚΩΝ
ΚΑΙ ΑΣΚΗΤΙΚΩΝ, εκδ. «ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟΝ» Θεσσαλονίκη 1992, τομ. 14, σσ. 80,
84).
| ||||||
