Κυριακή 11 Νοεμβρίου 2018

Το ζήτημα του φύλου στην ψυχοθεραπείαby Εύη Μεσσαριτάκη Ψυχολόγος Ψυχοθεραπεύτρια


Το ζήτημα του φύλου στην ψυχοθεραπεία

Το ζήτημα του φύλου στην ψυχοθεραπεία

Ένας κύριος μου τηλεφώνησε πριν από κάποιες μέρες, αφού διάβασε το βιογραφικό μου στο διαδίκτυο και αναζητούσε ψυχοθεραπευτή που να ασχολείται με τις σεξουαλικές διαταραχές. Αφού κάναμε μία πρώτη συζήτηση, μου είπε σχεδόν ενοχικά ότι θα προτιμούσε να απευθυνθεί σε άνδρα ψυχοθεραπευτή “γιατί ντρέπεται” και “γιατί θα τον καταλάβαινε καλύτερα”. Στη συνέχεια ζήτησε τη γνώμη μου. Εγώ έχω σαν αρχή να μην τοποθετούμαι και μάλιστα σε τόσο πρώιμο στάδιο της επικοινωνίας και του εξήγησα ότι η επιλογή του ειδικού ψυχικής υγείας είναι ήδη ένα κομμάτι της ψυχοθεραπείας του και ότι θα έπρεπε να ακούσει τον εαυτό του. Μετά από λίγες μέρες ξαναεπικοινώνησε μαζί μου για να ξεκινήσουμε ψυχοθεραπεία. Προφανώς αυτή η πιο ουδέτερη στάση τον βοήθησε να ακούσει τον εαυτό του.

Άντρας ή Γυναίκα Ψυχολόγος;

Το ζήτημα του φύλου στην ψυχοθεραπεία είναι ένα πολύπλοκο ζήτημα. Από τη μία έχουμε θεραπευόμενους που στοχευμένα προτιμούν άντρες ή γυναίκες ψυχοθεραπευτές. Αυτό μπορεί να έχει να κάνει με διάφορες πεποιθήσεις τους. Ένας ίσως οι άντρες θεραπευόμενοι είναι πιο “ευαίσθητοι” ως προς αυτό και οι γυναίκες να είναι πιθανόν πιο ευέλικτες. Αυτό ίσως να έχει να κάνει και με τις αναστολές, αφού οι γυναίκες μαθαίνουν από πολύ νωρίς στη ζωή τους να μιλούν για τα συναισθήματά τους, ενώ οι άντρες μπορεί να έχουν πιο σθεναρές αναστολές.
Συχνά το φύλο του ψυχοθεραπευτή λειτουργεί καταλυτικά στη ψυχοθεραπευτική διαδικασία. Μία γυναίκα μπορεί να προβάλλει στο ψυχοθεραπευτή της τα συναισθήματα που είχε προς τον πατέρα της ή ένας άντρας να φτιάξει μία τριγωνική σχέση ανάμεσα σ’ αυτόν, τη ψυχοθεραπεύτρια και τη σύντροφό του. Αυτό είναι σημαντικό κομμάτι της ψυχοθεραπείας και η αξιοποίησή του εξαρτάται από την εκπαίδευση και τις δεξιότητες του εκάστοτε ψυχοθεραπευτή. Θυμάμαι μία από τις πρώτες μου θεραπευόμενες. Έχουν περάσει πάνω από δέκα χρόνια από τότε. Μου περιέγραφε τη θυελλώδη σχέση που είχε με τη μεγάλη της αδερφή. Ήταν ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο για την ίδια αφού η αδερφή της είχε αναλάβει και καθήκοντα κηδεμόνα προς τη θεραπευόμενή μου. Η θεραπευόμενή μου την προκαλούσε ανοιχτά πολλές φορές, παρόλο που ήταν και οι δύο ενήλικες πλέον, ώστε να αναπαραχθεί αυτό το “παιχνίδι” γονέα-παιδιού με το οποίο και οι δύο είχαν μεγαλώσει. Ήταν και για τις δύο μας σημαντική στιγμή όταν συνειδητοποιήσαμε ότι πολλές φορές προσέγγιζε και τη θεραπεία της με αυτόν τον τρόπο, την πρόκληση, παρασύροντάς με ενδεχομένως σε μία αντίστοιχη δυναμική. Η συνειδητοποίηση αυτή μας βοήθησε να προχωρήσουμε τη σχέση μας σε ένα πιο “ενήλικο” στάδιο και να γίνει πιο ισότιμη. Και αυτό βοήθησε και την ίδια να διευρύνει και στη σχέση με την αδερφή της. Και να παίρνει την αγάπη και τη φροντίδα της αναζητώντας την ως ενήλικη και όχι ως ανήμπορο παιδί.
Η παραπάνω είναι ένα -ίσως απλοϊκό- παράδειγμα του τι αποτελεί μεταβίβαση, όπως το ονομάζουν οι ψυχαναλυτές, στην ψυχοθεραπεία. Υπάρχουν, επίσης, συχνά κάποιες λανθασμένες πεποιθήσεις ότι ο ψυχοθεραπευτής, για να συναισθανθεί το θεραπευόμενο, πρέπει να έχει αντίστοιχες εμπειρίες. Έτσι μόνο ένας άντρας μπορεί να καταλάβει τι σημαίνει να χάσει κάποιος τη στύση του και μόνο μία γυναίκα που έχει γίνει μάνα μπορεί να καταλάβει τις αγωνίες μίας μάνας για το παιδί της. Συχνά απαντώ στους θεραπευόμενούς μου ότι εκατό ζωές δε θα μου έφταναν για να έχω βιώσει στη ζωή μου όλα όσα έχουν βιώσει οι θεραπευόμενοί μου κατά καιρούς. Η απεύθυνση όμως ενός πιθανού θεραπευόμενου σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας συχνά καθορίζεται από αντίστοιχες, περιοριστικές, πεποιθήσεις.
Από την άλλη είναι και οι ειδικοί ψυχικής υγείας. Συχνά κάποιοι από εμάς προτιμούν να δουλεύουν με άντρες ή με γυναίκες. Η ψυχοθεραπεία είναι μία διεργασία που τις περισσότερες φορές βοηθάει και εμάς τους ίδιους να προχωράμε και να εμβαθύνουμε στη ζωή όλο και περισσότερο. Και για να συμβεί αυτό, άλλοτε “μας βοηθούν” άνδρες και άλλοτε γυναίκες, ανάλογα με την προσωπική ιστορία του καθενός. Γι’ αυτό το λόγο, η δουλειά με τον εαυτό, η προσωπική θεραπεία δηλαδή και η ενημερότητα είναι απαραίτητα για τον εκάστοτε ειδικό. Οι θεραπευόμενοι λοιπόν θα πρέπει να επιλέγουν συνοδοιπόρους που τους νιώθουν να πατούν καλά στα πόδια τους και να μπορούν να τους φροντίσουν μέχρι και οι ίδιοι να είναι έτοιμοι να προχωρήσουν.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου