Η ψυχολογία του υπογόνιμου ζευγαριού Εύη Μεσσαριτάκη Ψυχολόγος Ψυχοθεραπεύτρια

Η ψυχολογία του υπογόνιμου ζευγαριού

Η ψυχολογία του υπογόνιμου ζευγαριού είναι ένα αρκετά δύσκολο αλλά και σημαντικό θέμα. Όλο και περισσότερα ζευγάρια απευθύνονται σε κάποιο ψυχολόγο στις μέρες μας λόγω των δυσκολιών γονιμότητας που έχουν. Πολλές φορές βέβαια έρχονται για λάθος λόγο, αφού μπορεί να τους έχει πει κάποιος γυναικολόγος ότι φταίει το άγχος για την υπογονιμότητά τους και το ζευγάρι να ελπίζει για μία μαγική και εύκολη λύση ώστε να προχωρήσει στην τεκνοποίηση. Είναι αλήθεια βέβαια ότι ψυχολογικοί λόγοι μπορεί να δυσχεραίνουν την τεκνοποίηση ενός ζευγαριού, από την άλλη όμως, πολλές φορές οι “ψυχολογικοί λόγοι” είναι πολύ πιο σύμπλοκοι και πολυδιάστατοι από ότι μία γνωσιακού τύπου παρέμβαση στο άγχος -για παράδειγμα- μπορεί να θεραπεύσει. Τότε χρειάζεται να κάνει το ζευγάρι δύσκολη, αλλά πολύτιμη, δουλειά για να προχωρήσει.
Επειδή όμως είναι δύσκολο ν’ απαντηθούν με βεβαιότητα οι ψυχολογικοί λόγοι που οδηγούν στην υπογονιμότητα, το παρόν κείμενο εστιάζει στην επίδραση αυτής της κατάστασης στο ζευγάρι. Πολλές φορές δηλαδή φτάνει ένα ζευγάρι στο γραφείο μου, και ακόμα συχνότερα μόνο η γυναίκα, πολύ πληγωμένο και ταλαιπωρημένο. Το ψυχικό κόστος των δυσκολιών γονιμότητας είναι συχνά μεγάλο. Το ζευγάρι διστάζει να μοιραστεί τα συναισθήματά του. Οι σύντροφοι είναι δύσκολο να το καταγράψουν σα δυσκολία της σχέσης και συχνά κλείνονται ο καθένας στον εαυτό του. Η υπογονιμότητα συχνά καταγράφεται σαν έλλειμμα στη θηλυκότητα ή τον ανδρισμό των συντρόφων και δυσκολεύονται να το επικοινωνήσουν αυτό. Τα εμπόδια βέβαια μεγαλώνουν όταν το περιβάλλον και οι καταγραφές των ανθρώπων είναι πιο παραδοσιακές. Τότε μπορεί να δυσκολεύονται ακόμα περισσότερο να μιλήσουν ανοιχτά για τις ανησυχίες και το βίωμά τους.

Οι ενοχές που φέρουν οι άνθρωποι μπορεί να είναι συντριπτικές, αφού πολλές φορές, στην προσπάθειά τους να εξηγήσουν αυτό που τους συμβαίνει, καταφεύγουν σε σχήματα τύπου “μου έτυχε αυτή η δυσκολία επειδή προηγουμένως είχα..”.

Θυμάμαι έντονα μία κοπέλα που είχε έρθει στο γραφείο μου πεπεισμένη ότι αιτία για τις δύο συνεχόμενες αποβολές της ήταν μία άμβλωση που είχε κάνει πολύ νεότερη, όταν ήταν σαφώς ανέτοιμη να γίνει μητέρα, παρόλο που ο γιατρός της τη διαβεβαίωνε ότι δεν υπήρχε τέτοιο θέμα.
Συχνά βέβαια καταρρίπτεται και μία ψευδαίσθηση ακεραιότητας που έχουν οι άνθρωποι. Μπορεί δηλαδή ν’ αναρωτιούνται “γιατί σε μένα;”, “μα όλα σε μένα πρέπει να συμβαίνουν”, ενώ η απάντηση στα παραπάνω είναι: “γιατί όχι;”, “γιατί η ζωή δεν έρχεται με συμβόλαια και διαβεβαιώσεις για κανέναν μας”. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι η ζωή δεν έχει σαφώς μόνο χαρές και σίγουρα κάποιοι άνθρωποι βιώνουν συχνότερες και μεγαλύτερες δοκιμασίες απ’ ότι άλλοι. Αυτό όμως είναι πέρα από τον έλεγχό μας. Αυτό που σίγουρα μπορούμε να ελέγξουμε είναι οι όροι με τους οποίους μπαίνουμε εμείς στη ζωή. Είναι όροι χαράς, διεκδίκησης κι ευθύνης; Ή μήπως είναι όροι παραίτησης;
Αφού λοιπόν οι σύντροφοι απαντήσουν το παραπάνω ερώτημα, τότε θα μπορέσουν να αναπλαισιώσουν τη δύσκολη εμπειρία της υπογονιμότητας με τέτοιον τρόπο ώστε να φροντίσουν ο ένας τον άλλον και να γίνει η σχέση τους ποιοτικότερη, άρα και πιο κατάλληλη για να καλωσορίσει ένα παιδί.