Έρωτας είναι…

5 Ιανουαρίου 2011

Έρωτας είναι…

Το συναίσθημα ξεπερνά (;) τη λογική !

Έρωτας είναι…

Ο Δάντης έλεγε πως «αγαπά πολύ λίγο, όποιος μπορεί να διηγηθεί τον έρωτά του». Ωστόσο, στις μέρες μας οι επιστήμονες όχι απλώς «διηγούνται», αλλά σπεύδουν να εκλογικεύσουν αυτό το περίπλοκο συναίσθημα. Τελικά, τα καταφέρνουν ή… η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά και παραδίδεται άνευ όρων; 

Όλα είναι στο μυαλό! 

«Ο έρωτας είναι ένα συναίσθημα ιδιαίτερα πολύπλοκο», υποστηρίζει ο κ. Δημήτρης Κούβελας, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.«Είναι πάρα πολλά τα κέντρα του εγκεφάλου που διεγείρονται, όταν ερωτευόμαστε, κέντρα που σχετίζονται με την ικανοποίηση, την όραση, την ακοή, την όσφρηση… Όλα μαζί μάς βοηθούν να δημιουργήσουμε μια εικόνα, η οποία παράγει τα συναισθήματα και οδηγεί στην αιμάτωση των γεννητικών οργάνων, ώστε να καταλήξουμε στη σεξουαλική πράξη».

Με ιατρικούς όρους, ο ερωτικός πόθος ξεκινά από τον εγκέφαλο και συγκεκριμένα από τον υποθάλαμο, ο οποίος ορίζει τη σεξουαλική διάθεση. Ο εγκέφαλος εκκρίνει ένα μείγμα ορμονών, δραστηριοποιεί τα ανάλογα νευρικά κέντρα -π.χ. πρόσθιος μετωπιαίος λοβός, αμυγδαλή- κι έτσι δημιουργούνται οι διάφορες επιθυμίες και τα συναισθήματα.

Όπως επισημαίνει ο κ. Κούβελας, «με το που βλέπουμε έναν άνθρωπο, ο οργανισμός μας αντιλαμβάνεται αν πρόκειται γι' άτομο που μας έλκει ερωτικά». Αρχικά, όταν το άτομο έρθει σ' επαφή μ' ένα πιθανό ταίρι, οι φερομόνες είναι οι ορμόνες που «ενοχοποιούνται» για την πρώτη έλξη του ενός προς τον άλλο. 

Όταν το ζευγάρι βρίσκεται στα πρώτα στάδια της ερωτικής σχέσης, κάθε επικοινωνία ή επαφή με τον άλλο έχει τη δυνατότητα να «εκτοξεύσει» την αδρεναλίνη μας στα ύψη. Παράλληλα, η φαινυλεθυλαμίνη, δηλαδή η φυσική, εγκεφαλική μας αμφεταμίνη, μάς δίνει το συναίσθημα της πληρότητας και της ευφορίας, ενώ παράλληλα μειώνει την αίσθηση της πείνας, της νύστας και γενικότερα της έλλειψης βασικών αναγκών. 

Όταν το ζευγάρι περάσει στην επόμενη φάση, όταν ο τρελός έρωτας δώσει τη θέση του στη βαθιά αγάπη, η ντοπαμίνη συνεχίζει να εκκρίνεται, αλλά αυτή που κυριαρχεί είναι πλέον η οξυτοκίνη, γνωστή και ως «ορμόνη της αγάπης». Τι γίνεται, όμως, όταν μια ερωτική σχέση φτάσει στο τέλος της; «Αν κάποιος/α αποφασίσει να χωρίσει, έχει ήδη πάψει να είναι ερωτευμένος/η με τη/το σύντροφό του. Αν, όμως, κάποιος εγκαταλειφθεί, μπαίνει αυτόματα σε μια αναγκαστική κατάσταση απώλειας», υποστηρίζει ο κ. Κούβελας. 

Έτσι, μετά το χωρισμό ακολουθεί ένα διάστημα πένθους, αφού το άτομο αισθάνεται ότι έχει «χάσει» τον άνθρωπό του. Το μίσος, είναι πιθανό να προκύψει, αν μετά το χωρισμό κάποιος αισθάνεται αδικημένος, ακυρωμένος ή απατημένος. 

Κεραυνοβοληθείτε…

Ναι λοιπόν! Ο «κεραυνοβόλος έρωτας» εξηγείται βιολογικά. Οι φερομόνες ενεργοποιούνται αμέσως κι ευθύνονται για την άμεση ερωτική έλξη δύο ανθρώπων. Επιπλέον, αν ο έρωτας αυτός βασίζεται περισσότερο σ' εξωτερικά χαρακτηριστικά, αποτελεί προσπάθεια του οργανισμού ν' αναπαραχθεί, αφού ο νέος και όμορφος σύντροφος αποτελεί δείγμα γονιμότητας. Αλλά και από ψυχοδυναμική άποψη, η αίσθηση του γνώριμου που λαμβάνει κάποιος, όταν γνωρίζει έναν πιθανό σύντροφο που του προκαλεί μνήμες, είναι κάποιες φορές αρκετή, για να προκαλέσει ερωτική έλξη. 

Παρενέργειες…

Έχουμε διαλέξει, λοιπόν, τον/την εκλεκτό/ή. Και ξαφνικά αρχίζουν οι παρενέργειες! «Πεταλούδες» αναστατώνουν το στομάχι μας και η καρδιά μας χτυπά πιο δυνατά… Κλασικά «συμπτώματα» των ερωτευμένων. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο κ. Κούβελας «η απόλυτη προτεραιότητα του ερωτευμένου είναι η ερωτική συνεύρεση με το σύντροφό του. Το στομάχι μας αντιδρά, γιατί απλά το φαγητό μπαίνει σε δεύτερη μοίρα. Αν τώρα πρέπει να βρεθούμε με το σύντροφό μας για φαγητό, τότε το μετατρέπουμε σε ιεροτελεστία. Γι’ αυτό το λόγο επιλέγουμε καλά εστιατόρια και δειπνούμε υπό το φως των κεριών.

Η αισθητική της γαστρονομίας συμβάλλει πολύ στην ανάπτυξη αυτών των συναισθημάτων». Και οι ταχυπαλμίες, πώς εξηγούνται; Όπως όταν αγχωνόμαστε, έτσι και όταν ερωτευόμαστε, βιώνουμε μια στρεσογόνο κατάσταση, αφού ο οργανισμός απελευθερώνει κατεχολαμίνες. Σε αυτήν την κατάσταση αυξάνεται η αδρεναλίνη, άρα και οι χτύποι της καρδιάς μας. 

Η μάχη των φύλων!

Άντρες VS γυναίκες. Η αρχέγονη αυτή αντίθεση βρίσκει πεδίο δράσης (κυρίως) στον έρωτα. Οι γυναίκες ενδιαφέρονται περισσότερο για το συναισθηματικό περιεχόμενο μιας ερωτικής σχέσης απ’ ό,τι οι άντρες, ενώ μεγαλύτερο ποσοστό αντρών από αυτό των γυναικών θεωρεί αποδεκτό το σεξ χωρίς συναίσθημα. Επιπλέον, τα ερευνητικά δεδομένα υποστηρίζουν ότι η εγκεφαλική περιοχή που ενεργοποιείται στην ερωτευμένη γυναίκα συνδέεται με τη μνήμη, τα αισθήματα, την προσοχή, ενώ στον ερωτευμένο άντρα ενεργοποιούνται οι εγκεφαλικές περιοχές που σχετίζονται με την επεξεργασία οπτικών ερεθισμάτων και με τη σεξουαλική διέγερση. 

Διευκρινίζοντας, ο κ. Κούβελας αναφέρει πως «οι γυναίκες αντιμετωπίζουν γενικά τη σχέση ως επένδυση, ενώ οι άντρες αρχίζουν να δεσμεύονται από τη στιγμή που θ' αναπτύξουν συναισθήματα ιδιοκτησίας πάνω στη γυναίκα». 

Τελικά υπάρχει;

Εγκεφαλική διαδικασία, αναπαραγωγική «επιβολή», σεξουαλική ικανοποίηση, μέσο κοινωνικής καταξίωσης ή παιχνίδι εξουσίας… Τελικά, ο έρωτας υφίσταται ως συναίσθημα; Ο κ. Κούβελας είναι απόλυτος. «Ναι, ο έρωτας είναι συναίσθημα. Είναι η υποκειμενική αντίληψη που διαμορφώνει και καθορίζει τις επιλογές μας. Απλά οφείλεται σε μία χημική διεργασία που επιτελείται σε όλο μας το σώμα». 

Αυτές τις μέρες ερωτευθείτε και γιορτάστε! Δείτε μια καλή ταινία, κάντε δώρα, βγείτε, μείνετε μέσα...αλλά πάνω απ' όλα περάστε όμορφα με εκείνον/η που αγαπάτε!

Ευχαριστούμε τον κ. Δημήτρη Κούβελα, αναπληρωτή καθηγητή Ιατρικής ΑΠΘ με ειδίκευση στη Νευροφαρμακολογία για την πολύτιμη βοήθειά του. 

Της Ελένης Μιχαηλίδου