Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2016

Εγωισμός: Ένας γίγαντας μέσα μας


Πότε ο εγωισμός είναι καλός και πότε μπορεί να μας βλάψει; Με ποιον τρόπο μπορούμε να τον διαχειριστούμε και να κρατήσουμε τις ισορροπίες;
egoismos Μια φορά και έναν καιρό ήταν ένας γίγαντας, ο οποίος είχε έναν ανθισμένο κήπο, όπου έπαιζαν τα παιδιά του χωριού. Ο γίγαντας, όμως, ήταν πολύ εγωιστής και ήθελε τον κήπο αποκλειστικά για τον εαυτό του. Έχτισε, λοιπόν, μια μεγάλη μάντρα και απαγόρευσε στα παιδιά να μπαίνουν μέσα. Όταν έμεινε μόνος του και είδε τον κήπο μαραμένο, συνειδητοποίησε την απερισκεψία του και αναθεώρησε. Ο Oscar Wilde στο παραμύθι του «Ο εγωιστής γίγαντας» περιγράφει με απλοϊκό τρόπο την έννοια του εγωισμού. Αλήθεια, μήπως όλοι μας κάποιες φορές χτίζουμε μάντρες και στρεφόμαστε γύρω από τον εαυτό μας; Πώς θα ξεφύγουμε από τον εγωκεντρισμό μας και πώς θα συμβιβαστούμε με τις ανάγκες των άλλων;
Ο κόσμος περιστρέφεται γύρω μας
Όταν υιοθετούμε εγωιστική συμπεριφορά, βάζουμε σε πρώτη μοίρα το εγώ μας. Αγαπάμε υπέρμετρα τον εαυτό μας και ενδιαφερόμαστε αποκλειστικά και σε υπερβολικό βαθμό για τις δικές μας ανάγκες, το ατομικό μας συμφέρον και τα προσωπικά μας ενδιαφέροντα. Κάθε προσπάθειά μας αποσκοπεί μόνο στην ικανοποίηση των στόχων και των φιλοδοξιών μας και τις περισσότερες φορές αδιαφορούμε για τους συνανθρώπους μας. Η υπερβολική αυτοπεποίθηση μπορεί να ωθήσει στον εγωκεντρισμό και αυτό γιατί η εξωφρενική πίστη στον εαυτό μας μάς κάνει να θεωρούμε ότι είμαστε οι καλύτεροι και ότι μόνο εμείς αξίζουμε, με αποτέλεσμα να καταστρατηγούμε τα δικαιώματα των υπολοίπων.
Το εγωιστικό μας γονίδιο
Όπως όλα τα στοιχεία της προσωπικότητάς μας, έτσι και ο εγωισμός είναι γραμμένος στα γονίδιά μας. Η τάση να συμπεριφερόμαστε ναρκισσιστικά και αυτάρεσκα ως έναν βαθμό κληρονομείται. Όμως, το να οδηγούμαστε σε υπερβολές σχετίζεται περισσότερο με τα βιώματά μας και μάλιστα τα πρώιμα, δεδομένου ότι η προσωπικότητά μας αρχίζει να διαμορφώνεται ήδη από τη βρεφική ηλικία. Το περιβάλλον στο οποίο ζούμε και μεγαλώνουμε, οι σχέσεις με τους γονείς και τα αδέλφια μας, αλλά και το πλαίσιο του σχολείου συμβάλλουν σημαντικά στο αν μετέπειτα στη ζωή μας θα λειτουργούμε εγωιστικά ή όχι. Οι διάφορες καταστάσεις που βιώνουμε στην πορεία είναι πιθανό να μας κάνουν να αναθεωρήσουμε, ωστόσο δεν είναι αυτές που θα μας οδηγήσουν σε εγωιστική τάση.
boy_holding_earth Ο… άρρωστος εγωισμός

Ο εγωισμός δεν είναι πάντα κακός. Το να σκεφτόμαστε, να σεβόμαστε και να αγαπάμε τον εαυτό μας, να ικανοποιούμε τις ανάγκες και επιθυμίες μας και να διεκδικούμε όσα μας ανήκουν μέσα σε ένα κοινωνικά αποδεκτό όριο είναι θέμα επιβίωσης και θεωρείται απόλυτα υγιής μορφή εγωισμού. Όταν, όμως, δεν λαμβάνουμε υπόψη μας τις ανάγκες και τα συναισθήματα των άλλων, δεν συμβιβαζόμαστε ποτέ, συμπεριφερόμαστε αυταρχικά, γινόμαστε σκληροί και απάνθρωποι, έχουμε υπερβολικές απαιτήσεις από τους άλλους και προκαλούμε ενοχικά συναισθήματα με στόχο να προσελκύουμε τη μόνιμη προσοχή, τότε ο εγωισμός γίνεται παθολογικός και δημιουργεί προβλήματα. Δεν μας αφήνει να έχουμε υγιείς σχέσεις, αφού κάθε μας κίνηση συνοδεύεται από ανασφάλεια, αίσθημα κατωτερότητας, ζήλια, κτητικότητα, ανυπομονησία, έντονο ανταγωνισμό, αλλά και από μια γενικότερη τάση να εγκαταλείπουμε μπροστά στις δυσκολίες. Ο κακός εγωισμός μάς ωθεί να απαιτούμε συνεχώς αποδείξεις αγάπης και εκτίμησης και να επιζητούμε την αναγνώριση και την επιβεβαίωση.

sleep Πώς θα γίνει προσόν
Μπορεί η αγγλίδα συγγραφέας Jane Austen να πίστευε ότι «… ο εγωισμός πρέπει πάντα να συγχωρείται, επειδή δεν υπάρχει ελπίδα θεραπείας», οι ειδικοί ωστόσο βεβαιώνουν ότι υπάρχουν τρόποι για να μετατρέψουμε τον εγωισμό σε προτέρημα. Το βασικότερο, αλλά και το πιο δύσκολο, είναι να αναγνωρίσουμε την εγωκεντρική μας τάση. Κάποιος ο οποίος είναι εγκλωβισμένος στον εγωισμό του (π.χ. πιστεύει ότι έχει πάντα δίκιο, δυσκολεύεται να παραδεχθεί τα λάθη του) δεν μπορεί να αντιληφθεί την υπερβολή στη συμπεριφορά του, μπορεί όμως να διαπιστώσει ότι ο εγωκεντρισμός του δημιουργεί προβλήματα στις σχέσεις του. Άπαξ και αναγνωρίσουμε την τάση αυτή, θα πρέπει κατ’ αρχάς να κατανοήσουμε από πού πηγάζει και ποιες είναι οι συνθήκες που την προκάλεσαν και έπειτα να προσπαθήσουμε να δούμε τα πράγματα με άλλη ματιά. Για παράδειγμα, αν είμαστε εγωιστές γιατί μας φρόντιζαν υπερβολικά στο σπίτι και είχαμε μάθει να έχουμε τα πάντα δικά μας, το να επιχειρήσουμε να γίνουμε αυτόνομοι και ανεξάρτητοι θα βοηθήσει να μη λειτουργούμε τόσο εγωκεντρικά και να σεβόμαστε τους άλλους. Είναι σημαντικό, επίσης, να μάθουμε να διαφωνούμε και να εκφράζουμε τη δυσαρέσκεια και τον θυμό μας την κατάλληλη στιγμή και με ήρεμο τρόπο.
Ναταλία Κουτρούλη, ψυχολόγος υγείας, με εκπαίδευση στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία και τη Συμβουλευτική

Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2016

Μεταξωτοί Ανθρωποι


Το είχε πει σε μια συνέντευξή του ο αείμνηστος Νίκος Καρούζος: «Μεταξωτοί άνθρωποι».
Μιλούσε για κάποιους χωρικούς που είχε συναντήσει στη Λέσβο. Αγράμματοι ήταν, αλλά σοφοί. Και, προπάντων, τρυφεροί με τους άλλους. Απαλοί, χωρίς γωνίες που κόβουν, χωρίς καχυποψία, δίχως έπαρση και επιθετική ειρωνεία που πληγώνει. Μεταξωτοί άνθρωποι;

Μου 'μεινε αυτός ο χαρακτηρισμός. Χαράχτηκε μέσα μου. Κι από τότε ένα νέο κριτήριο λειτουργεί στις αξιολογήσεις μου για τους ανθρώπους: η συμπεριφορά και η στάση τους σε «ασήμαντα» πεδία της καθημερινότητας. Αυτά που συνήθως τα προσπερνάμε ή δεν τα παρατηρούμε, γιατί δεν μας απασχόλησαν ποτέ οι εκφάνσεις της «μεταξωτής συμπεριφοράς».

Βέβαια οι άνθρωποι δεν συγκροτούν ως χαρακτήρες ένα συμπαγές όλον, αλλά ένα αντιφατικό σύνθεμα, στο οποίο συνυπάρχουν «μεταξωτά» στοιχεία και ακάνθινες απολήξεις. Γι' αυτό και είναι κάπως παρακινδυνευμένα τα άμεσα και οριστικά συμπεράσματα για το «είναι» των ανθρώπων.

Παρ' όλα αυτά, προσωπικά, διακινδυνεύω την εξαγωγή συμπερασμάτων παρατηρώντας μικρές «ασήμαντες» κινήσεις στις παρέες, στον εργασιακό χώρο και στο «δάσος» του καθε μέρα, όταν συγχρωτίζομαι με αγνώστους. Και συνήθως δεν πέφτω έξω. Διότι τα γνωρίσματα αυτά αποκαλύπτουν πειστικά τον εσωτερικό κόσμο του άλλου. Τουλάχιστον σε μεγάλο βαθμό.

Φερ' ειπείν, «σκλαβώνομαι» από εκείνους που δεν ορμάνε να πιάσουν την καλύτερη θέση στο τραπέζι μιας ταβέρνας. Θεωρώ την κίνηση αυτή απότοκο καταγωγικής ευγένειας και γενναιοδωρίας, η οποία αδιαφορεί για το ιδιωφελές και συμφέρον. Αντίθετα, οι άνθρωποι που σπεύδουν φουριόζοι για μια καλή θέση καταχωρίζονται μέσα μου σαν αρπακτικά. Και -το 'χω παρατηρήσει- έτσι συμπεριφέρονται, σαν αρπακτικά, και σε άλλα ζωτικά και κρίσιμα πεδία.

Κάποτε βρέθηκα σ' ένα τραπέζι, στο οποίο κυριαρχούσαν οι «επώνυμοι». Απέναντί μου καθόταν ένας πολύ γνωστός καλλιτέχνης, μεγάλο όνομα, ο οποίος ούτε φλυαρούσε ούτε ακκιζόταν όπως κάποιοι άλλοι στη συντροφιά. Όταν άρχισαν να καταφθάνουν τα πρώτα κοινά πιάτα, ήταν ο μόνος που δεν επέπεσε για να εξασφαλίσει τη μερίδα του, αλλά ρωτούσε τους διπλανούς του και μοίραζε πρώτα στους άλλους και μετά, ό,τι έμενε, κρατούσε για τον εαυτό του. «Μεταξωτός άνθρωπος», σκέφτηκα.

Η μεταξωτή συμπεριφορά δεν παραπέμπει απαραιτήτως -ή κυρίως- στο σαβουάρ βιβρ και στους «καλούς τρόπους» εν γένει. Τέμνεται σε κάποιες περιπτώσεις, αλλά δεν αποτελεί αποτύπωμα διδαχθείσης μεθόδου για το φέρεσθαι.

Εδώ, το «μετάξι» είναι αυτοφυές ή προϊόν δουλεμένου χαρακτήρα. Είναι ο τρόπος που ο άλλος βλέπει τους συνανθρώπους του. Είναι η θέαση του κόσμου χωρίς τα εγωιστικά γυαλιά του προσωπικού ωφελιμισμού. Είναι, ευρύτερα, η υποταγή του ατομικού συμφέροντος στη συλλογικότητα, χωρίς βέβαια η «μεταξωτή συμπεριφορά» να φτάνει σε σημείο υπονόμευσης προσωπικών δικαιωμάτων και δικαίων.

Κανένας δεν έχει δικαίωμα να αδικεί τον εαυτό του. Όμως, προσέξτε μια λεπτή απόχρωση: ποτέ ένας «μεταξωτός άνθρωπος» δεν νιώθει κορόιδο, όταν άλλοι τον προσπερνούν -στη σειρά μιας καντίνας ή στην ιεραρχία- χρησιμοποιώντας αθέμιτα μέσα και μεθόδους.

Το «άφες αυτοίς» είναι ριζωμένο μέσα του. Αποτελεί μέρος του αξιακού του κώδικα. Ξέρει τι γίνεται στην «αγορά». Αλλά συνειδητά δεν συμμετέχει στο εξοντωτικό αυτό παιχνίδι. Απέχει χωρίς να κλαυθμηρίζει.

Γιατί, εκτός από μετάξι, τέτοιοι άνθρωποι διαθέτουν και ένα σκληρό κοίτασμα, που τους επιτρέπει να είναι ταυτόχρονα στωικοί και γρανιτένιοι.

Ένας από αυτούς έγινε φίλος μου - και το κατάλαβα από την πρώτη στιγμή ότι θα συμβεί αυτό. Πρώτη μέρα στη μονάδα γύρισε από τη σκοπιά και μπήκε στη σειρά για φαγητό. Ήταν τρίτος από το τέλος. Τότε ακούστηκε ο μάγειρας να λέει ότι έμειναν μονάχα δύο μερίδες. Ο Κωστής πλησίαζε, ήταν ένας από τους δύο τυχερούς. Αλλά μόλις άκουσε τον μάγειρα, έφυγε αθόρυβα παραχωρώντας τη θέση του στον επόμενο. Έτσι. Αθόρυβα, αυτοθυσιαστικά, γενναιόδωρα, χωρίς να το κάνει θέμα.

Οι «μεταξωτοί άνθρωποι», λοιπόν. Που μιλούν ελάχιστα για τον εαυτό τους. Που χαίρονται με τις επιτυχίες των άλλων. Που δεν σπεύδουν χαιρέκακα να «κάνουν πλάκα», δήθεν χαριεντιζόμενοι, με εξωτερικά γνωρίσματα που πονάνε τους άλλους. Εκείνοι, που δεν σπερμολογούν διακινώντας φήμες. Εκείνοι που υπερασπίζονται σθεναρά κάποιον απόντα όταν λοιδορείται σε μια παρέα, χωρίς να είναι φίλος τους, αλλά επειδή νιώθουν ότι αδικείται.

Οι μεταξωτοί άνθρωποι. Όσοι προσέχουν τι λες, και δεν είναι ωσεί παρόντες στην κουβέντα, με το μυαλό τους στο τι θα πουν οι ίδιοι για να εντυπωσιάσουν. Άνθρωποι με ανοιχτούς πόρους και πλατιά καρδιά. Υπεράνθρωποι; Όχι. Απλώς, μεταξωτοί. Φαίνονται από μακριά. Αρκεί να προσέξεις «μικρές», «ασήμαντες» κινήσεις στο φέρεσθαι των ανθρώπων.

Του Γιάννη Τριάντη, πρωτοδημοσιεύθηκε στα Επίκαιρα.

Το διαβάσαμε: e-fungus.gr

Εκείνη με το διαφορετικό βλέμμα



Ο πόνος, έχει τον τρόπο του να σε αλλάζει. Σε κάνει να βλέπεις αλλιώς την ζωή και να κοιτάς κατάματα τους γύρω σου.



Κάπως έτσι λοιπόν, εκείνοι που συνάντησαν στη ζωή τους πολλές απώλειες, πολύ θάνατο, συνεπώς και μοναξιά, χωρίς να το θέλουν, έγιναν πιο ανθεκτικοί από εμάς. Διαφορετικοί.


Ξέρουν, πως η στιγμή μετράει, αυτή γεννάει την αμέτρητη ευτυχία, αυτή και τις ανηφοριές. Κάθε ώρα είναι τώρα, κάθε συναίσθημα απόλυτο και οφείλεις να το καταθέτεις πριν χαθεί μαζί σου.



Σκέφτονται καθημερινά πόσο εύθραυστη είναι η ζωή και είναι σχεδόν μονίμως αφηρημένοι. Σέβονται κάθε τι ζωντανό. Ζητούν συγγνώμη, λένε ευχαριστώ και πάντα μα πάντα, το εννοούν. Ισως αργούν στις αντιδράσεις τους, αλλά μη τους παρεξηγήσεις. Είναι που κουβαλάνε πολλά χαμόγελα και όνειρά στις τρύπιες τσέπες τους.



Εκείνοι, είναι ταπεινοί. Διόλου εγωιστές, δεν θέλουν να προσβάλουν κανέναν, ούτε και να ενοχλούν. Δεν μιλάνε πολύ, προτιμούν να παρατηρουν τον κόσμο γύρω τους. Ντρέπονται και γελούν σα μικρά παιδιά. Τους αγαπούν όλους, αλλά εμπιστεύονται ελάχιστους και δεν κάνουν κακό σε κανέναν.



Σήκωσαν πολλή πραγματικότητα στους ώμους τους και πλησιάζουν τον κόσμο με μια σκληρή ευαισθησία εξαιτίας αυτού του βάρους και μια ανεπιτήδευτη αυθεντικότητα. Παίρνουν πολύ προσωπικά τη βροχή, σαν τους ποιητές, για αυτό και δεν θα δεις ποτέ κανέναν τους να κρατά ομπρέλα...



Δεν κουβαλάνε θυμό μέσα τους, ούτε κακία. Μια θλίψη μόνο, μια βαθιά θλίψη που προτιμούν να την αφήνουν να κοιμάται και αχνοφαίνεται μόνο στα μάτια τους, όταν χαμογελούν ακαταλαβίστικα και ανεξήγητα για σένα και για μένα, που δεν φορέσαμε ποτέ τα παπούτσια τους...



Δεν θα παραδεχτούν ποτέ πως πονάνε, γιατί γνωρίζουν πως ο ανθρώπινος πόνος δεν μοιράζεται, ούτε και μετριέται. Ούτε και θα παλέψουν για να τους αποδεχτείς, αφού η ίδια η ζωή τούς επέλεξε για να ξεχωρίζουν. Ίσως να είναι απότομοι και νευρικοί, απαιτητικοί ακόμα, αν σ' αγαπούν. Μα όλες τους οι αντιδράσεις είναι γνήσιες, γιατί στέκονται δίπλα σου στα ίσα, χωρίς καβάτζες.



Αν συναντήσεις έναν τέτοιο άνθρωπό ποτέ, μην ψαχουλέψεις την ψυχή του, αποδέξου τον κι αγάπησέ τον αν μπορείς. Αλλιώς, άφησέ τον να συνεχίσει το δρόμο του...



Κείμενο: Ιφιγένεια Βήττα



Πηγή : enfo.gr

 

Ένα τριαντάφυλλο - Μια ζωή



Κοίτα αυτό το τριαντάφυλλο.
Δεν είναι όμορφο;
Μπορείς να το απολαύσεις;


Θα μπορούσε ίσως να έχει λίγο πιο ζωντανά χρώματα, θα μπορούσε ίσως να είναι λίγο μεγαλύτερο, θα μπορούσε… Αλήθεια τι άλλο λες πως θα μπορούσε να γίνει για να σ’ αρέσει περισσότερο; Τι θα ήθελες να προσθέσεις ή να αφαιρέσεις;

Αν όμως δε μπορείς να το δεχτείς έτσι όπως είναι αυτή τη στιγμή, μεγάλο ή μικρό, με ζωντανά ή λιγότερο ζωντανά χρώματα, εσύ χάνεις. Χάνεις γιατί δεν είσαι ικανός να το απολαύσεις. Και δε μπορείς να το απολαύσεις γιατί αναβάλλεις την απόλαυση μέχρι το τριαντάφυλλο να γίνει όπως ο νους σου το φαντάζεται. Κρίνεις το τριαντάφυλλο!

Μα δε καταλαβαίνεις ότι μαθαίνοντας να αναβάλλεις, τελικά αυτή η αναβολή γίνεται συνήθεια; Κι αν ακόμα καταφέρεις να μεγαλώσεις το τριαντάφυλλο, ο ίδιος νους θα πει: κι όμως μπορεί να γίνει ακόμα μεγαλύτερο. Κι ο ίδιος νους, ο δικός σου  νους,  θα συνεχίσει να αναβάλλει μέχρι το τριαντάφυλλο να μαραθεί. Ο ίδιος νους θα συνεχίσει να αναβάλλει μέχρι να μαραθεί ολόκληρη η ζωή σου και ο θάνατος να σου χτυπήσει την πόρτα. Τότε θα μετανοήσεις  αλλά θα είναι δυστυχώς αργά γιατί θα καταλάβεις ότι ξόδεψες τον πολύτιμο χρόνο που σου δόθηκε κρίνοντας κι αναβάλλοντας, σπατάλησες όλη σου τη ζωή με πρέπει και με θέλω και δεν αφέθηκες ούτε στιγμή να απολαύσεις την ομορφιά της ύπαρξης. Κι η ύπαρξη είναι όμορφη έτσι όπως ακριβώς είναι. Η ύπαρξη πάντα ακτινοβολεί έκσταση και γαλήνη αν μάθεις να μην την κρίνεις και να βρίσκεσαι εκεί για να την απολαύσεις. 


Αυτό το τριαντάφυλλο,
αυτή η ζωή,
σου χαρίστηκε άνωθεν.

Είναι ένα Θείο δώρο.

Σταμάτα να το κρίνεις 
και απόλαυσέ το !


Συνοδοιπόροι είμαστε με τον ίδιο προορισμό…

Ο χτύπος της καρδιάς




Αν κάποιος δε βαδίζει στο ρυθμό των συντρόφων του,

ίσως αυτό συμβαίνει επειδή ακούει ένα διαφορετικό τύμπανο.

Αφήστε τον να χορεύει

στους ήχους της μουσικής που εκείνος ακούει,

όποιο κι αν είναι το μέτρο της,

όσο αλλιώτικο κι αν είναι,

όσο μακρινό.


Χένρι Ντέιβιντ Θορό

Μια φωνή μέσα απ' την καρδιά μου ακούγεται αχνά: 
Πάρε το ρίσκο και ακολούθησε το όνειρό σου. Ζήσε τη ζωή που σε γεμίζει χωρίς να λογαριάσεις το κόστος.”


Δεκάδες άλλες φωνές, γύρω μου, αλλά και μέσα στο μυαλό μου, ουρλιάζουν: 
“ΜΗΝ ΕΙΣΑΙ ΑΝΟΗΤΟΣ ΘΑ ΑΠΟΤΥΧΕΙΣ. 
ΣΥNΤΟΝΙΣΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΡΥΘΜΟ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΓΥΡΩ ΣΟΥ. 
ΠΟΙΟΣ ΕΙΣΑΙ ΕΣΥ ΠΟΥ ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΔΙΑΦΕΡΕΙΣ;”  



Ο χτύπος που ακούγεται μέσα σου είναι ο μυστικός σύνδεσμος σου με το σκοπό της ψυχής σου. Θα συνεχίσει να σε βασανίζει αν τον αγνοείς ή τον καταπιέζεις σε μια προσπάθεια να συμμορφωθείς με τις προσταγές της κοινωνίας. Όσοι σε ικετεύουν να περπατάς με το ρυθμό που εκείνοι ακούνε, συχνά είναι καλοπροαίρετοι και μιλάνε από αγάπη για σένα. Σου λένε: “εγώ σκέφτομαι μόνο το καλό σου” κι επίσης: “σου μιλάω από την πείρα μου, θα μετανιώσεις αν δεν ακούσεις τη συμβουλή μου”.  Κι εσύ τους ακούς και προσπαθείς σκληρά να γίνεις όπως σε θέλουν οι άλλοι. Όμως, σε τυραννάει εκείνος ο ανεπαίσθητος χτύπος που κανένας άλλος δε φαίνεται να τον ακούει, ο χτύπος που έρχεται από τα κατάβαθα της ψυχής σου. Αν συνεχίσεις να τον αγνοείς θα ζήσεις μια ζωή γεμάτη απογοήτευση. Ίσως να συνηθίσεις “να υποφέρεις βολεμένος” κι αυτό είναι το περισσότερο που θα μπορέσεις να πετύχεις.



Ότι κι αν είναι αυτό που νιώθεις την επιτακτική ανάγκη να είσαι ή να κάνεις, σου το υπαγορεύει η φωνή της ψυχής σου, που σε εκλιπαρεί να έχεις το θάρρος να ακούσεις τη μελωδία που μόνο τα δικά σου αυτιά αγγίζει και να δράσεις σύμφωνα μ’ αυτήν, αρκεί να μην επέμβεις στο δικαίωμα των άλλων να ακολουθήσουν τα δικά τους όνειρα. Οφείλεις να αφήσεις και τους άλλους να χορεύουν στους ήχους της δικής τους μουσικής ακόμα κι αν εσένα σου ακούγονται παράφωνοι.  



Αν όλοι ακολουθούσαν τον ίδιο ρυθμό, αν κανένας ποτέ δεν είχε ξεμυτίσει απ’ την αγέλη, τότε ο κόσμος θα βρίσκονταν ακόμη στην εποχή των σπηλαίων. Όλοι εκείνοι που έβαλαν τη δική τους ξεχωριστή σφραγίδα σε οποιονδήποτε τομέα, άκουσαν πρώτα τη φωνή της καρδιάς τους κι ακολούθησαν τους ήχους της δικής τους μουσικής, αδιαφορώντας για τις διαμαρτυρίες των άλλων γύρω τους.  


Συνοδοιπόροι είμαστε με τον ίδιο προορισμό...

Σε ψάχνει το Νόημα της Ζωής…




…και δεν σε βρίσκει. Κρύβεσαι ή μήπως άλλαξες διεύθυνση και παρέλειψες να το δηλώσεις;

Με βεβαιότητα σου το αναφέρω, ότι ποτέ δεν γνωρίζεις εξαρχής για ποιο λόγο βρίσκεσαι στη ζωή και τι σου επιφυλάσσει ο χρόνος. Τι θα άφηνες αλήθεια πίσω σου αν γνώριζες ότι σήμερα διανύεις την τελευταία σου ημέρα; Ποια θα ήθελες να είναι η κληρονομιά σου;

Στόχος μου είναι να σ’ ενθαρρύνω να βρεις τη σημασία της ζωής σου, το γιατί βρίσκεσαι εδώ τώρα και πως θα ήθελες να είσαι στη συνέχεια.
Είχες την τύχη να γνωρίσεις τον Randy Pausch, βραβευμένο καθηγητή της Επιστήμης των Υπολογιστών στο Carnegie Mellon; Έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό από τις διαλέξεις που έχει δώσει σε Πανεπιστήμια κι εκπομπές, καθώς και για το βιβλίο του Τελευταία Διάλεξη, το οποίο βρίσκεται στη λίστα των μπεστ σέλερ των Νew Υork Τimes, μεταφρασμένο σε 35 γλώσσες. Πρόκειται για την πνευματική κληρονομιά προς τη σύζυγό του Τζέι και στα τρία τους παιδιά Κλόε, Ντίλαν, Λόγκαν που ήταν αντιστοίχως δεκαοκτώ μηνών, έξι και τριών ετών, όταν απεβίωσε.
Αν δεν είχες την ευκαιρία να τον ακούσεις ή να διαβάσεις το έργο του μέχρι πρότινος, μην το αναβάλλεις. Στις εκπαιδεύσεις όλων των βαθμίδων που υλοποιώ, προτείνω την ομιλία του ανεπιφύλακτα, καθώς αποτελεί μάθημα ζωής, έναν τρόπο να ζεις και να ολοκληρώνεις την ανθρώπινη αποστολή σου με συνέπεια, πρωτίστως στον εαυτό σου.
Γνωρίζοντας αυτόν τον άνθρωπο μέσω του έργου του, δύο ερωτήματα γεννώνται ευθύς αμέσως:
Έχεις back up στη ζωή σου; …μην ξαφνιάζεσαι, όπως αυτό που έχουν οι υπολογιστές! Και
Έχεις ζήσει μία γεμάτη ζωή;
Θα σου το κάνω ακόμη πιο παραστατικό. Ξυπνάς μία ωραία πρωία και σε περιμένει η πιο δύσκολη δοκιμασία που σου επιφύλασσε ποτέ η πορεία σου και σε καλεί σε αναμέτρηση. Αμφίρροπο το αποτέλεσμα, εννοείται πως δεν γνωρίζεις την εξέλιξη. Η απόλυτη σύγκρουση και πέφτεις στο κενό… χάνεσαι στην πτώση και το αλεξίπτωτο δεν ανοίγει… πού σταματάς και πώς προσγειώνεσαι; Στο μηδέν. Πιο κάτω, δεν πάει. Και κει διαπιστώνεις ότι τα χάνεις όλα, μα όλα όμως. Ό,τι θεωρούσες περιουσία σου, δεν μετρά, τα δεδομένα σου είναι ανύπαρκτα… πώς παίρνεις ξανά φόρα να σηκωθείς; Πώς παίρνουν ξανά μπροστά οι μηχανές; Προς ποια κατεύθυνση; Με τι “καύσιμα”;
Αν γνωρίζεις το νόημα της δικής σου διαδρομής, πώς θα ήταν αν ακολουθούσες άλλες επιλογές; Οι έννοιες “επιτυχία” και “αποτυχία” είναι σχετικές στη ζωή. Στο ζωικό βασίλειο, όταν οι πιγκουίνοι ετοιμάζονται να πέσουν σε νερά όπου μπορεί να παραμονεύουν αρπακτικά, κάποιος θα θυσιαστεί, ο πρώτος, ο τελευταίος ή όποιος βρίσκεται πιο κοντά στον δράστη – τιμωρό(;), θα πληρώσει το τίμημα για τους υπόλοιπους.



Πιστεύω πως τώρα, περισσότερο από ποτέ, οφείλουμε να κοιτάξουμε μέσα μας παρά γύρω μας, το τι είναι πραγματικά αυτό που μπορούμε να κάνουμε, που θα δώσει αξία και νόημα στη ζωή μας, που θα μας επιτρέψει να κάνουμε επιλογές ενεργοποιώντας όλες μας τις δυνάμεις… κάτι που στην πλειοψηφία των ανθρώπων δεν αποκαλύπτεται σχεδόν ποτέ.
Κι εν μέρει πιστεύω ακράδαντα στο ότι είναι βασικό να γνωρίζεις το πώς κυλά η ζωή σου, τι σου χαρίστηκε και τι όχι, αλλά και τι είναι αυτό που της δίνει πραγματικά νόημα και σκοπό. Αν δεν το γνωρίζεις ήδη, σε προτρέπω να αρχίσεις να δουλεύεις πάνω σε αυτό. Αν δεν μπορείς να το κάνεις μονομιάς, κατέβαλε τη λιγότερη δυνατή προσπάθεια, απλά μη σταματήσεις με την πρώτη δυσκολία. Αναρωτήσου. Ποιό είναι το έργο ζωής που οφείλεις να επιτελέσεις για σένα και την κοινωνία;
Κι αν δεν γνωρίζεις τι είναι αυτό που έχεις επιλέξει να κάνεις, αν δεν γνωρίζεις το λόγο για τον οποίο βρίσκεσαι σ’ αυτή τη ζωή, σε προτρέπω να ανακαλύψεις τι είναι αυτό που πραγματικά δίνει νόημα σ’ εσένα. Κάθε ανακάλυψη σε τοποθετεί σε θέση ισχύος. Αν πηγαίνεις στη δουλειά σου που σιχαίνεσαι, στερείσαι έμπνευσης στο μέρος που ζεις κι εργάζεσαι, αρρωσταίνεις και μόνο στην ιδέα να συναναστρέφεσαι με συγκεκριμένους ανθρώπους, ήρθε η ώρα να αναρωτηθείς γιατί σου συμβαίνει αυτό. Μία υπόθεση κάνω… Όταν πηγαίνεις σε μία εργασία απλά για βιοποριστικούς λόγους και γνωρίζεις από πριν το πόσο μακριά θα μπορούσες να φτάσεις, μπορείς να αντιληφθείς το πόσο εύθραυστο είναι το τοπίο σου. Το να είσαι κάπου που δε θεωρείς ότι σου ταιριάζει, σου τσακίζει την αυτοπεποίθηση, όσο με το να είσαι κάπου που δεν εκτιμούν την αξία σου.

Έτσι λοιπόν πιστεύω ότι σου αξίζει να βρεις το νόημα της δικής σου ζωής, τι είσαι προορισμένος να κάνεις. Να επιλέξεις με συνέπεια και θάρρος, παρά το τίμημα που σου αναλογεί.
Το ζήτημα της υλοποίησης των ονείρων σου είναι συνυφασμένο με την έννοια του περιορισμένου χρόνου και άρα και της υπερπήδησης των εμποδίων της σκληρής καθημερινότητας. Μην ξεχνάς ότι τα μεγαλύτερα εμπόδια τα βάζουμε εμείς στους εαυτούς μας, τα εσωτερικά εμπόδια επομένως. Ποιο είναι το επιμύθιο; Οι τοίχοι υπάρχουν για να σταματούν όσους δεν θέλουν κάτι αρκετά.
Και κάπου εκεί ο θάνατος, να ενεδρεύει πίσω από τις ανθρώπινες ματαιότητες. Εκείνο που σου επιτρέπει ίσως να ζήσεις ελεύθερος είναι ότι δεν γνωρίζεις ακριβώς το πότε θα φύγεις από αυτή τη ζωή. Ο χρόνος είναι ακόμη δικός σου. Κι όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου, φτάνοντας στο τέλος της διαδρομής σου, είναι τότε που θα σε επισκεφθούν τα τελώνια… τα απομεινάρια των ονείρων σου, των σκέψεων που έκανες, των ικανοτήτων που απέκτησες καθ’ οδόν, των ταλέντων που σου δόθηκαν απλόχερα από την ίδια σου τη ζωή. Κι αν εσύ για κάποιους λόγους, δεν κυνήγησες ποτέ αυτά τα όνειρα, δεν ήσουν συνεπής στις σκέψεις και τις ιδέες που είχες, δεν αξιοποίησες τα δώρα που σου δόθηκαν… όλα αυτά που άφησες να σου γλιστρήσουν… θα σε κοιτάξουν, λίγο πριν το τέλος, διαπεραστικά και έντονα, απευθύνοντάς σου το λόγο για τελευταία φορά: “Ήρθαμε σε σένα… μόνο εσύ μπορούσες να μας χαρίσεις ζωή και τώρα πεθαίνουμε μαζί σου, για πάντα”.
Και το ερώτημα – κλειστό στη διατύπωσή του -, περιμένει τη δική σου απάντηση:
Αν υποθέσουμε ότι σήμερα είναι η τελευταία σου μέρα: Ζεις μια Ζωή Γεμάτη;
Ναι ( )
Όχι ( )
Ίσως ( )
ΥΓ. Όπως και να σημειώνεις την απάντησή σου, με (x) ή (v), μην περιμένεις να βρεις ζωή χωρίς να “ματώσεις” στη μετωπική...

της  Δρ. Κουτσοσίμου Μένης
Ψυχολόγου – Σύμβουλου Ψυχικής Υγείας
 
 Συνοδοιπόροι είμαστε με τον ίδιο προορισμό…

Άσε το χάος να σε οδηγήσει



Είναι αυτό το παράξενο συναίσθημα που σου σφίγγει το στομάχι, όπως όταν κολυμπάς αρκετή ώρα και νιώθεις την ανάγκη τα πόδια σου να αγγίξουν κάτι στέρεο αλλά το νερό είναι βαθύτερο απ’ το ύψος σου. Πίστεψε με, δεν υπάρχει τίποτα σταθερό εκεί έξω για να κρατηθείς…

Εάν είχαμε δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε μια ζωή τάξης και αρμονίας ή μια ζωή χάους και αταξίας τι θα επιλέγαμε; Για τους περισσότερους από εμάς η επιλογή θα ήταν εύκολη. Θα ακλουθούσαμε το μονοπάτι της προβλεψιμότητας και της τάξης.  Όμως στον πραγματικό κόσμο τα πράγματα δεν είναι ποτέ έτσι. Οι ξαφνικές κι απρόβλεπτες αλλαγές της ζωής θα μας αργά ή γρήγορα φέρνουν αντιμέτωπους με το χάος, με τη μορφή του θανάτου, της αρρώστιας, της οικονομικής κρίσης, της απώλειας εργασίας κ.λ.π. Όλα αυτά τα γεγονότα αυτά μπορούν να μας πανικοβάλουν ή να μας εξοργίσουν τόσο ώστε να καταριόμαστε το βαρύ μας πεπρωμένο αλλά αν κατανοήσουμε ότι το χάος μπορεί να γίνει η απαρχή της γέννησης  ενός νέου κόσμου και αν μάθουμε την τέχνη να προχωρούμε μαζί με τα συμβάντα αντί να προσπαθούμε να τρέξουμε μακριά από αυτά, η ανταμοιβή θα είναι μεγάλη. Μέσα από τα δυσβάσταχτα συμβάντα, μέσα από το χάος, μας δίνεται μια μεγάλη ευκαιρία για προσωπική μεταμόρφωση και αναγέννηση.
«Σε κάθε χάος υπάρχει ένα σύμπαν, σε κάθε αταξία μια μυστική τάξη» - Καρλ Γιουνγκ
Το Χάος δεν είναι κάτι μονοσήμαντο, αλλά είναι ταυτοχρόνως θάνατος και γέννηση, καταστροφή και δημιουργία. Θάνατος και καταστροφή του παλιού, του στάσιμου, του χιλιοειπωμένου, αυτού που δεν οδηγεί πουθενά. Γέννηση και δημιουργία μιας τάξης ανώτερης από αυτήν που προϋπήρχε του χάους. Πως θα φτάσουμε λοιπόν σ’ αυτή την γέννηση; Ας αφήσουμε το χάος να βάλει τάξη…

1.)  Ηρέμησε
Τέτοιες καταστάσεις ή δυσάρεστα συμβάντα όπως τα παραπάνω που περιγράψαμε απαιτούν άμεση δράση ή την συνεχή αναζήτηση μιας λύσης. Οι περισσότεροι από εμάς δυστυχώς επειδή δεν έχουμε τη δύναμη  να αποταυτιστούμε από  την κατάσταση είτε εξοργιζόμαστε, είτε πέφτουμε σε κατάθλιψη και χάνουμε τον εαυτό μας μέσα στο συμβάν. Έτσι, γίνεται πολύ δύσκολο να πάμε βαθύτερα ώστε να διαγνώσουμε τη φύση του προβλήματος, καθώς ο νους μας αδυνατεί να σκεφτεί καθαρά. Σε τέτοιες καταστάσεις λοιπόν όπου ο άνθρωπος είναι προδιατεθειμένος να σκέφτεται αρνητικά, ας προσπαθήσουμε να μη φορτώνουμε το νου μας με πολλές  περιττές σκέψεις, χωρίς βέβαια να πιέζεουμε ιδιαίτερα τον εαυτό μας (γιατί έτσι θα φέρουμε το αντίθετο αποτέλεσμα). Πως θα το πετύχουμε αυτό; Ας προσπαθήσουμε να κάνουμε οτιδήποτε μας αρέσει: έναν περίπατο στη φύση, μια βόλτα με έναν φίλο για καφεδάκι, ζωγραφική, μουσική, ανάγνωση ενός καλού βιβλίου, ή διαλογισμό. Γενικά ας προσπαθήσουμε περισσότερο να είμαστε παρά να κάνουμε πράγματα.
2.)   Αγκάλιασε το. Μην το πολεμάς!
Αγκαλιάστε το χάος και αναλάβετε πλήρως την ευθύνη της ύπαρξής του στη ζωή σας. Όπως αναφέραμε παραπάνω, το χάος απαιτεί δράση και μπορεί να μας μεταμορφώσει. Αυτό μπορεί να συμβεί μονάχα αν αποδεχτούμε την κατάσταση όπως ακριβώς είναι. Τότε μόνον δίνουμε τη δυνατότητα στο μυαλό μας να καθαρίσει και να σχεδιάσει νέες διεξόδους από το χάος. Είτε μας αρέσει, είτε όχι, το χάος μας αναγκάζει να κάνουμε τολμηρές επιλογές και να προσχωρήσουμε με γενναία βήματα μπροστά στη ζωή. Με αυτόν τον τρόπο θα αλλάξουμε και θα μεταμορφωθούμε. Με αυτόν τον τρόπο θα ανακαλύψουμε νέες πτυχές του εαυτού μας και θα εξελιχτούμε σαν άνθρωποι.

 
3.) Ας το να σε βοηθήσει να αγαπήσεις τον εαυτό σου
Μόλις αναπτύξουμε το απαραίτητο θάρρος για να αποδεχτούμε το χάος στη ζωή μας, ο εγωκεντρισμός μας υποχωρεί σημαντικά. Καταλαβαίνουμε ότι δεν έχουμε εμείς τον έλεγχο της ζωής μας αλλά μια δύναμη πολύ υπέρτερη της δικής μας ασημαντότητας. Σ’ αυτό το στάδιο, αρχίζουμε να νοιώθουμε περισσότερο συνδεδεμένοι με την αληθινή μας φύση, με την ψυχή μας. Νοιώθουμε την καρδιά αλλά και το μυαλό μας να επεκτείνονται πέρα από τα στενά, τα καθορισμένα τους όρια. Αν αφεθούμε και απολαύσουμε αυτή τη διαδικασία μας δίνεται η δυνατότητα να ξαναερωτευθούμε τον εαυτό μας. Αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε την χαοτική διαφορά ανάμεσα στην αυτοαγάπη και τον ναρκισσισμό. Καταλαβαίνουμε πλέον ότι δεν αγαπάμε τον εαυτό μας όταν του υψώνουμε το δάχτυλο κατακρίνοντας τον συνέχεια, όταν δεν μοιραζόμαστε τα ταλέντα μας εξαιτίας του φόβου ότι δεν είμαστε αρκετά καλοί, όταν ψαλιδίζουμε τα φτερά μας για να μην πετάξουμε ελεύθερα, όταν νιώθουμε ότι ο θρόνος της ζωής δεν μας αξίζει...

     4.) Άνοιξε νέους ορίζοντες: εσωτερικά και εξωτερικά
Το χάος αφαιρεί ένα-ένα όλα τα περιοριστικά φράγματα, εσωτερικά και εξωτερικά, που έχει δημιουργήσει ο νους μας και μας εμποδίζουν να προχωρήσουμε. Αργά αλλά σταθερά νοιώθουμε τον εαυτό μας να πλημμυρίζει από ατέλειωτη ενέργεια και θετικότητα. Γινόμαστε ικανοί να διακρίνουμε αυτό που ωφελεί και εξελίσσει την ψυχή μας από αυτό που καθυστερεί την εξέλιξή της ή την οπισθοδρόμει. Μόλις αγγίξουμε την εμπειρία του χάους και καταφέρουμε να την αποδεχτούμε, μας δίνεται η δυνατότητα να αρχίσουμε να απολαμβάνουμε τη γαλήνη που ακολουθεί. Κατανοούμε τον εαυτό μας μέσα στο πλαίσιο του σύμπαντος και χαιρόμαστε την ύπαρξή μας χωρίς όρους πλέον.
5.) Κι αυτό θα περάσει…
Όταν λοιπόν το χάος μας χτυπήσει την πόρτα ας το αγκαλιάσουμε, ας δουλέψουμε μαζί του, ας το βάλουμε στο προσκέφαλό σας και ας το αφήσουμε να μας μεταμορφώσει. Κι ας έχουμε στο νου μας κι εκείνη τη μαγική φράση του σοφού: «Κι αυτό θα περάσει». Όταν βρισκόμαστε στη μέση της αβεβαιότητας και του χάους στην προσωπική μας ζωή ή την εργασία μας, είναι δύσκολο να δούμε καθαρά τι μας συμβαίνει και να αξιολογήσουμε την κατάσταση αλλά τις περισσότερες φορές τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα όσο νομίζουμε αρχικά. Πίσω από κάθε εμπειρία, τελικά, πάντα κρύβεται ένα σημαντικό μάθημα και αν φτάσουμε σ’ αυτή την βαθύτατη κατανόηση και στάση ζωής, τίποτα πλέον δε θα μπορεί να διαταράξει την εσωτερική μας γαλήνη.

«Πρέπει να έχει κανείς χάος μέσα του για να μπορέσει να γεννήσει ένα αστέρι που χορεύει
Φρειδερίκος Νίτσε
Συνοδοιπόροι είμαστε με τον ίδιο προορισμό…
 

Ο ήχος της σιωπής




Αφιερωμένο στους «σιωπηρούς» ανθρώπους που δύναμη και αδυναμία τους είναι η σιωπή. Έχουν κάνει τη σιωπή τους ποίηση και την έχουν στείλει στο σύμπαν. Είναι θύματα της βαρβαρότητας των καιρών. Αντιστέκονται, μαζεύουν τα κομμάτια τους, τους συνειρμούς τους, τις σκέψεις και τα όνειρά τους και ξεκινούν για τα μεγάλα πνευματικά ταξίδια.

 
Η σιωπή είναι και θέση και άρνηση. Επικοινωνία αλλά και απόσυρση. Δηλωτικό ζωής, μοίρας, τέχνης. Δηλαδή, αισιοδοξία, συνέχεια ζωής, θάνατος, έκφραση απείρου, έκφραση σύμπαντος.
Η τέχνη, περνώντας μέσα από τη σιωπή, γίνεται πιο εκφραστική. Ο θάνατος χάρη στη σιωπή είναι λιγότερο τρομακτικός. Οι λέξεις μέσα από τη σιωπή καταλήγουν στην ποίηση. Η σιωπή κουβαλάει μέσα της την εμμονή της αιωνιότητας και το άφθαρτο του πνεύματος. Ο πόνος, η οδύνη, ο βασανισμός μέσα απ’ τη σιωπή κρύβουν τη μέγιστη διαμαρτυρία στο απόγειό της.
Η σιωπή είναι καλός αγωγός. Μεταδίδει στον άνθρωπο τα κρυμμένα υπονοούμενα που βρίσκονται κάτω από τα ανεξήγητα πράγματα. Η σιωπή μας επιτρέπει να συλλάβουμε το νόημα της ζωής μέσα στα πράγματα που μας περιβάλλουν.

Ήχος της σιωπής είναι να μάθουμε να ακούμε την επιθυμία και τους φόβους του άλλου, να νιώθουμε το ανείπωτο. Να μάθουμε ν’ αφουγκραζόμαστε τι υπάρχει μετά απ’ την κραυγή, τη φωνή του ανθρώπου που τυλίγεται με το σινδόνι του λευκού ύπνου. Ν’ αφουγκραζόμαστε τον ήχο της σιωπής της ταραγμένης ψυχής του ανθρώπου που ζει σ’ ένα ερειπωμένο σπίτι δίχως φως, δίχως νερό, δίχως τζάμι στο φεγγίτη. Ν’ αφουγκραζόμαστε τη σιωπή της γυναίκας που θέλει να σφραγίσει μέσα της ένα χαμόγελο, ένα ασήμαντο χάδι του αγαπημένου της μέχρι την αιωνιότητα. Ν’ αφουγκραζόμαστε την σιωπή του κοινωνικά αποκλεισμένου και κατατρεγμένου ανθρώπου. Να μας συγκλονίζει η σιωπή στην κραυγή του Μούνκ και η απελπισμένη σιωπή του γυμνού κοριτσιού στο Βιετνάμ. Η σιωπή που δεν είναι ένοχη είναι πάντα καλύτερη απ’ το θόρυβο. Να δίνουμε χώρο και να μαντεύουμε τη σιωπή του διαλογιζόμενου που προσπαθεί μέσα απ’ την εσωτερικότητά του ν’ αποβάλει τα’ αρνητικά συναισθήματά του, να δίνουμε χώρο και να κατανοούμε τη σιωπή του αναλυόμενου και του θεραπευτή έστω και αν αυτό έχει κόστος στην πιθανή διάλυση της θεραπευτικής συμμαχίας απ’ τη μεριά του αναλυόμενου, διότι έχει εκλάβει τη σιωπή στάση του θεραπευτή ως απόσταση ή αδιαφορία.
Όμως θα έλεγε κάποιος σαν αντίλογο: στις δύσκολες μέρες μας και στις συνθήκες που ζούμε, η σιωπή δεν πρέπει να είναι χρυσός και είναι δυνατόν να παρερμηνευθεί σαν αποδοχή ή συναίνεση με τα κακώς κείμενα. Και για να προστατεύσει κανείς τον εαυτό του και τους συντρόφους, την κοινωνία ολόκληρη από τον καθημερινό εξευτελισμό και τη βαρβαρότητα πρέπει να μιλήσει «βροντερά με λόγο που να πονά και να θυμώνει», με απώτερο σκοπό ν’ αλλάξει την όψη της ζωής. Όμως πάντα πρέπει να υπάρχει και να δίνεται χώρος για τη σιωπή, ώστε να μην εκλείψει αυτό το αγαθό.
 .
Την μαγεία δεν την πιάνεις με την ερμηνεία της μαγείας,
πόσο μάλλον με την περιγραφή της ερμηνείας της μαγείας.
Ή κελαηδάς ή σωπαίνεις.
Δε λες: αυτό που κάνω είναι κελαηδητό!
Οδυσσέας Ελύτης 
 


Συνοδοιπόροι είμαστε με τον ίδιο προορισμό…